Onun baþarý hikayesi daha çocukken baþladý. Çay ocaðýnda, hukuk bürosunda çalýþtý, tezgahtarlýk hatta radyo tamirciliði bile yaptý. Hem de öyle baba zoruyla deðil, kendi isteðiyle... Hayalinde, büyüyünce kendi iþini yapmak ve üniversiteye gitmek vardý. Ama her ihtimale karþý bir B planý da geliþtirmiþti, üniversiteyi kazanamazsa tekstilci olacaktý. Makine mühendisi olarak üniversiteden mezun olduðunda ise üç arkadaþýyla beraber inþaat taahhüt iþleri yaparken buldu kendini. 20 metrekare bir dükkanda erken gelen masayý kapýyordu. “Türkiye’de olmayan ürünleri ithal etmeye baþlamamýz dönüm noktamýz oldu” diyen Ode Yalýtým Yönetim Kurulu Baþkaný Orhan Turan, yaklaþýk 30 yýl önce baþlayan macerada bugün 6 fabrikada üretilen sistemleri dünyanýn 55 ülkesine satar hale geldiðini anlattý. 60 milyon lira tutarýndaki yeni yatýrýmýný anlatan Turan, Hindistan, Rusya ve Romanya’da yapmayý planladýðý fabrikalarla dünya markasý olmayý hedeflediðini belirtti.
- Türkiye’de bir çok üründe pazar lideri olan yalýtým þirketini yönetiyorsunuz...
Taahhüt faaliyetlerinde bulunmak üzere 1986 yýlýnda kurduk þirketi. 1990 yýlýnda ithalatçý, 1996’da ise üretici kimliðine kavuþtuk. Bugün 40 bin m² kapalý alana sahip 4 üretim tesisi ve 4 binden fazla ürün çeþidi ile faaliyet gösteriyoruz. Türkiye’de girmediðimiz il kalmasýn istiyoruz þu anda 179 noktadayýz. Kendime bu yýl bin noktayý ziyaret etme hedefi koydum. Bunu yapan yok, þu ana kadar 300’ü buldum. Yýlda 60 bin mil yapýyorum diyebilirim.
- Bir satýþ þirketinden sanayi kuruluþuna dönüþmenin hikayesi sizinki.
Ýþ yaþamýna adým atmanýzý anlatýr mýsýnýz?
Çocukluðum Elazýð’ýn Keban ilçesi Bayýndýr Köyü’nde geçti. Köyde ilkokulda 1, 2, 3 ve 4, 5 olmak üzere iki sýnýf vardý. Ben ilk grubun sýnýf baþkanýydým. Öðretmen 3. sýnýflara bir þeyler anlatýrken ben de 1. sýnýflara yazý yazdýrýrdým. Babamýz rençperdi; ama giriþimci bir ruha sahipti ve deðiþik iþ imkanlarý aramaya Ýstanbul’a gelmiþti. Biz de Ýstanbul’a göçtük. Bulunduðum ortam hep bana dar gelirdi arkadaþlarým oyun oynarken ben kendimi geliþtirmek için hep kitap okurdum. Çocukluðum çalýþarak geçti, çay ocaðýnda, hukuk bürosunda çalýþtým, radyo tamirciliði yaptým, tezgahtar olarak çalýþtým. B planým hep vardý, üniversiteye giremeseydim iyi bir tekstilci olurum diyordum. Çünkü o sektörü öðrenecek zamaným olmuþtu bir dönem.
- Ýnþaat sektörüyle nasýl tanýþtýnýz?
Yýldýz Teknik Üniversitesi’ni bitirdim, ardýndan Marmara Üniversitesi’nde iþletme master’ý yaptým. Sonra iþ buldum çok çalýþtým. Kurtuluþ’tan Tuzla’ya gidiyordum. Bir yandan da Ýngilizcemi geliþtirmek için kursa giderdim, bir yandan master... Çok yoðun bir dönemdi. Kendi iþimi yapmalý bir marka yaratmalýydým. Kontrol mühendisliði yaptým askerde, dönüþte 20 metrekarelik bir ofiste kendi iþimi yapmaya baþladým. Ýki arkadaþým vardý, onlara mektup yazdým proje çizdiklerini söylediler ben de onlara ortak oldum. Onlar elektrik mühendisiydi. Üç patronduk ama tek masa vardý o nedenle erken gelen o masaya otururdu. Arkadaþlar sýrayla iþten ayrýldý. Ben tek baþýma kaldým. Sonra bir baþka bir arkadaþýmla dükkan açtým, orada taahhüt iþleri ve inþaat malzemeleri satýþý yapmaya baþladýk. Sonra yalýtým malzemelerinin eksiðini farkettim. 1990 yýlýna kadar bir kaç üretici firmanýn bayiliðini yaptým. Sonra Türkiye’de olmayan ürünleri getirmeye baþladýk, bu önemli bir dönüm noktasý oldu bizim için.
- Yakýn gelecekte yeni yatýrým düþünüyor musunuz?
Ýþ Giriþim Sermayesi, 2007 yýlýnda yüzde 17.24’lük pay ile ortak olmuþtu bize. Biz bu hisselerimizi geri aldýk. Geçen 4 yýl da 40 milyon dolar yatýrým gerçekleþtirdik, toplam yüzde 170 büyüdük. Türkiye yalýtým pazarýnda, yerli sermaye olarak sektörün en fazla ciro gerçekleþtiren ve ayný zamanda en fazla yatýrým yapan þirketi olduk. Bugüne kadar 100 milyon dolarýn üzerinde yatýrým yaptýk bundan sonra da devam edecek. Hatta kampüs dediðimiz için de birkaç fabrikayý barýndýracak 3’üncü tesisin yatýrým fizibilite çalýþmalarýný baþlattýk. Ýç Anadolu’ya yapacaðýz. Bu yatýrýmla Ýç Anadolu, Doðu Anadolu, Karadeniz ve Çukurova bölgesine hakim olacaðýz. Bu bölgede daha önce de vardýk, bu yatýrýmla oradaki pazar payýmýzý arttýracaðýz. Þu anda yapmadýðýmýz ürünleri de üretmeyi hedefliyoruz. 2013 yýlýnda yapacaðýmýz bu yatýrýmýn tutarý 60 milyon lirayý bulur. Bir de yurt dýþýnda Hindistan, Romanya ve Rusya’da bir fabrika kurmak gibi planýmýz var, gerçekleþirse oradaki yatýrým tutarýmýz 40 milyon dolarý bulur. Buradaki hedefimiz ise alanýmýzda Türkiye’den global bir oyuncu çýkarmak.
- Sektörle ilgili bir deðerlendirme yapar mýsýnýz?
Ben bayi olarak sektöre ilk adým attýðýmda sadece birkaç üretici firma vardý. Bugün 2 bin üreticiden söz edebiliriz. Üstelik þimdi küresel oyuncular da hakim. Pazarýn büyüklüðü 5 milyar lira. 2002’de 2.5 milyon metreküp olan ýsý yalýtým pazarý, 2012’de 12 milyon metreküpe çýktý. 2023’e gelindiðinde bu rakamýn 30 milyon metreküpü bulacaðý tahmin ediliyor. Zaman içinde küçük ölçekli firmalarýn sistemin dýþýna çýktýklarýný görüyoruz. Ýleriye yönelik inþaat yapý sektörü yavaþladýkça satýn almalarýn ve birleþmelerin artacaðýný ve bu iþi hakkýyla yapanlarýn sayýsýnýn artacaðýný düþünüyorum. Kayýtdýþýndan beslenen kesim sistemin dýþýna çýkacak ama bu arada sektöre zarar veriyor tabii.
Krizlerde kapasite artýrdýk, 100 milyon $ yatýrým yaptýk
ÇALIÞMA hayatým süresince 12 kriz gördüm ve bunlar bana tecrübe kattý. Biz her krizin ardýndan yatýrým yaptýk. Büyüdük. Krizi fýrsata çevirdik. Son küresel krizin 5 ay öncesinde toplandýk ve krizi nasýl aþarýz onu tartýþtýk. Bu dönemde þirketimizin en büyük yatýrýmý olan camyünü üretim tesislerine 40 milyon TL harcayarak üretimimizi, verimliliðimizi ve operasyonel hýzýmýzý artýrdýk. Bu da ihracatýmýzýn artmasýna ve ihracat yaptýðýmýz ülke sayýsýnýn 45’e çýkmasýna yol açtý. 2009 yýlýný 8.5 milyon dolarlýk ihracatla kapattýk. Bugün de kriz sürüyor bir yandan ama bizim tesislerimiz tam kapasite çalýþýyor. Bugüne kadar yaptýðýmýz yatýrýmlarýn tutarý 100 milyon dolarýn üzerinde.
Avrupa’daki sýkýntý komþulara ihracatýmýzý yüzde 58 arttýrdý
55 ülkeye ihracat yapýyoruz. 129 noktada varýz orada da bayilik sistemiyle ilerliyoruz. Tüm bayileri buraya getirip bir toplantý yapacaðýz. Ýstanbul’u tanýtacaðýz. Özellikle Ortadoðu’da Türkiye çok ilgi görüyor, biz de global bir oyuncu çýkartmayý planlýyoruz. 10 yýl önce bizi ciddiye almýyorlardý ama þimdi dev rakiplerimiz bizi çok yakýndan takip ediyor. Ayrýca son krizle Avrupa’daki fiyatlar yükselerek bizdeki fiyatlarýn yüzde 40 üzerine çýktý ve bize talep arttý. Ýhracatýmýz mayýs itibariyle yüzde 58 arttý. Hedefimiz yüzde 35 büyüme.
Ortaklýk tekliflerini reddediyorum, bu þirketin gitmesi olur
ýsý, ses, su ve yangýn yalýtýmýný ýsýtma-soðutma ve bina yalýtýmý alanlarýnda uygulayan sayýlý firmalardan biriyiz biz. Yerli rakiplerin yaný sýra uluslararasý devlerle rekabet ediyoruz. 4 fabrikamýzýn ikisinde lider, diðerlerinde de ilk üçe giriyoruz. Zaten ilk üçte olmadýðýnýzda rekabetçi gücünüz de olmuyor. Sürekli yatýrým yapýyor, insan kaynaðýný, eðitimi çok önemsiyoruz. Hatta bayi ve çalýþanlara eðitim vermek ve insan kaynaðýna yatýrým yapmak amacýyla Ode Akademi’yi kurduk. Çok hýzlý büyüyoruz. Bu nedenle de bir çok ortaklýk teklifi de alýyoruz. Ama kesinlikle kabul etmiyorum. Çünkü ortak demek firmanýn gitmesi demek.
