Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Tüm Yazýlarý

Hiperaktiviteye güvenli çözüm

Çocuklarda hafif ya da ara sýra artan deðiþken seviyelerde ortaya çýkan dikkat eksikliði, hiperaktivite ve agresif tepkimelerin týp dilindeki adý “Dikkat eksikliði ve hiperaktivite bozukluðu”(ADHD) olarak bilinmektedir.  Çocuklarda sorunun tedavisi için hemen antidepresan ilaç uygulamasýna baþlanmasý, özellikle eðitim dönemindeki çocuklar için tercih edilen bir yaklaþým olamaz. Bu tip bir ancak davranýþ halk arasýnda bilinen deyiþle “pisliði halýnýn altýna süpürmek” þeklinde ifade edilebilir.

Yeni yayýmlanan bir klinik çalýþmanýn sonuçlarý bu konuda daha güvenilir bir seçeneði ortaya koyuyor. Araþtýrma Almanya’da 6-11 yaþlarýnda dikkat eksikliði ve hiperaktivite tanýsý konulan ve ilaç kullanmayan ilkokul öðrencileri üzerinde yürütülmüþ. 169 çocuk ile baþlayan çalýþmayý 152 çocuk tamamlamýþ. Yedi hafta süresince çocuklara günde 2 defa kediotu kökü (WS 1014, standart kuru özütü 640 miligram;  bilimsel adý Valeriana officinalis) ve Melisa yapraðý (WS 1303, standart kuru özütü 320 miligram; Melisa officinalis)  taþýyan tablet verilmiþ. Her iki bitki de halk arasýnda güvenilir yatýþtýrýcý olarak bilinir ve sýk olarak tedavide kullanýlýr. 

Baþlangýç, 2 hafta ve 7 hafta sonra yapýlan deðerlendirmelerde her çocuðun hem anne ve babasý, hem de tedavi uygulayan hekimlerin geçen süreçteki deðiþimleri kaydetmesi istenmiþ: Dikkat sorunu, hiperaktivite, fevrilik, sinirlilik, sosyal davranýþlarý, uykuya dalma güçlüðü veya gece boyunca uyku durumu, sabah yorgunluðu, anksiyete, okulda ve aile haricindeki davranýþlarý.

BELÝRGÝN BÝR DÜZELME VAR

Çocuklarýn hekimleri tarafýndan yapýlan deðerlendirmede, 7 hafta sonunda yukarýda belirlenen tüm parametrelerde çok belirgin bir geliþme gözlendiði bildiriliyor.  Anne ve babalar tarafýnda yapýlan deðerlendirmede ise özellikle evde boþ zamanlarýndaki sorunlar, okulda ve arkadaþlarý ile yaþadýðý sorunlar, anne ve babasý ile olan iliþkileri, günlük yaþamýndaki zorluklar gibi sorunlarda belirgin bir düzelme saðlandýðý kaydedilmiþ. “Tedavinin baþarýsýndan ne derecede tatmin oldunuz?” sorusuna ise çocuklarýn hekimleri yüzde 62, anne ve babalarý ise yüzde 58 olarak yanýt vermiþ.

Sonuç deðerlendirmesinde kullanýlan formülün ilkokul çocuklarýnda dikkat eksikliði ve hiperaktivite sorununun tedavisinde güvenilir bir çözüm olabileceði bildiriliyor. Bu çalýþmada herhangi bir etkisiz ilaç uygulanan (plasebo kontrol) grubu ya da etkili bir ilacýn uygulandýðý (referans ilaç) grubun bulunmamasý nedeniyle etkinin analitik olarak kesin deðerlerle ifade edilmesi mümkün olmuyor. Ancak etkiyi saðlayan etken ne olursa olsun, çözümün çocuklara herhangi bir zarar vermeden güvenilir olarak saðlanabilmesi kanaatimce en önemli husus. Diðer taraftan, araþtýrýcýlar 7 haftalýk tedavi süresinin yeterli olmadýðý, daha uzun süre uygulamanýn sürdürülmesi ile sonucun çok daha belirginleþeceði ve baþarýnýn artabileceði yorumunu yapýyorlar.