Bugün ‘Ýmralý süreci’ olarak adlandýrýlan gündemimizdeki konunun adý ‘terörün bitmesi’... Bu, ‘Kürt sorununun çözümü’ ile ayný anlama gelmiyor. Türkiye’de toplumsal barýþý tehdit eden hak ve özgürlük kýsýtlamalarýnýn ortadan kaldýrýlmasýna yönelik sürecin ortak bir adý var; ‘demokratikleþme’... O süreç de yargý paketleri ile yürüyor; en büyük adým da -gerçekleþirse- yeni anayasa ile tamamlanacak.
Terörün bitmesine iliþkin yol haritasýnýn ‘takvimi’ deðil ama ana hatlarý belirginleþiyor:
- Türkiye içindeki terörist unsurlarýn eylem yapmamasý.
- Bu unsurlarýn ülkeyi terk ederek Kandil’e çekilmesi.
- Örgütün silahý, yani ‘terörü’ býrakmasý.
- Teröre karýþmamýþ örgüt üyelerinin sivil hayata dönüþü.
- Yöneticiler ve eylemlere katýlmýþ kadronun Türkiye dýþýnda yaþamalarýna iliþkin planlama.
Bugün bakýldýðýnda birinci unsur gerçekleþmiþ gibi görünüyor. Ancak adýný koymak için henüz erken. Bunun için Ýmralý’dan verilen mesajlarýn Kandil’deki ‘somut’ yansýmasýný görmek gerekiyor. Bu saðlandýðýnda silahlý PKK unsurlarýnýn Türkiye’yi terk etme süreci beklenebilir. O yüzden ‘takvim’ verilmiyor. ‘Bahar aylarýnýn baþý’ný iþaret eden tarihler ise mevsimsel þartlar ve yaklaþan seçimler dikkate alýnarak yapýlan tahminler.
Süreci kimler yürütüyor, hükümet bunun neresinde?
Bir kýsmý tekrar olacak þekilde özetleyelim:
- Süreci, Ýmralý ile görüþme kararý alarak hükümet baþlattý.
- Görüþme görevi devletin istihbarat organý Milli Ýstihbarat Teþkilatý’na verildi.
- Terörün bitmesi görüþmelerinin birincil muhataplarý MÝT ve Abdullah Öcalan.
- Öcalan’ýn MÝT’le görüþmelerinde vardýðý kararlarý örgüte ve sempatizanlarýna aktarmak üzere BDP ve DTK’lýlar ‘aracý’ durumunda.
- PKK’nýn üslendiði Kuzey Irak’ý kontrol eden bölgesel yönetim de ‘ikincil muhatap’.
Örgütün destek aldýðý veya örgüt üzerinde etkili olacak yabancý ülkeler de ‘dolaylý muhatap’ olarak sürecin içindeler.
- Süreçte rol alan bazý sivil gruplar ise muhatap deðil, kolaylaþtýrýcý unsur olarak deðerlendirilmeli.
- Muhataplar arasýndaki trafiði de büyük ölçüde MÝT yürütüyor.
- Hükümet, MÝT Müsteþarý’ndan gelen bilgileri deðerlendiriyor, ikincil ve dolaylý muhataplarla görüþmelerin düzeyi, takvimi ve içeriðine karar veriyor.
Tekrarlamak gerekirse, Ýmralý sürecinde karar da kontrol de hükümetin elinde.
Ancak hükümet, Habur ve Oslo’dan sonra yoðurdu üfleyerek yiyor. Sürecin baþýndan beri ‘mümkün olduðu kadar az konuþma’ kararý alýndý. Söylenenlerin sürece zarar verecek þekilde yorumlanmasý, üzerinde senaryolar yazýlmasý tehlikesini ortadan kaldýrmak için temel açýklamalarý Baþbakan Erdoðan yapýyor.
Ýmralý’ya ikinci ziyaret ne zaman olacak, kimler gidecek?
Bu sorunun cevabý Baþbakan Edoðan’da. Zira BDP ve DTK’lýlar baþvurularýný Adalet Bakanlýðý’na yaptýlar, cevap bekliyorlar. Hükümetin, ‘teröristlerle kucaklaþma’ görüntüleri nedeniyle bazý isimlere rezerv koyduðu biliniyor. O yüzden ikinci heyette, Ahmet Türk’ün yanýnda BDP eþbaþkanlarý yerine yardýmcýlarý veya grup baþkanvekillerinden bazýlarýnýn yer almasý daha mümkün görünüyor. Önceden belirlenmiþ bir takvim yok. Ancak bu hafta sonuna doðru olmasý ‘olgunlaþmýþ’ bir beklenti.
Ýmralý heyeti ve ziyaret zamaný konusunda BDP’nin de hassas davranmasý, özellikle Paris’te öldürülen 3 kadýnýn cenaze törenlerinin olaysýz geçmesi ve BDP kanadýndan süreçle ilgili aykýrý sesler çýkmamasý Ankara’da olumlu deðerlendiriliyor.
Sürecin takvimini belirleyen tek þey Ýmralý’nýn mesajlarýnýn silahlý kanatta karþýlýk bulmasý ve somut adýmlar atýlmasý. Hükümet, MÝT-Öcalan ve Öcalan-BDP/DTK görüþmelerinin sonuç verdiðini gördükçe görüþmeler arasýndaki zaman da azalacak.