Obama yönetiminin 21 Aðustos’tan sonra benimsediði kararlý ama esnek tutum Suriye krizinin siyasi yollardan çözümüne olanak saðlayacaða benzer. Amerika Dýþiþleri Bakaný Kerry’nin dün Londra’da yaptýðý açýklama, Ýran ve Rusya’nýn hazýrladýðý söylenen planlar, Baþbakan Erdoðan’ýn “Rusya’yý iþin dýþýnda tutmayalým” çaðrýsý müdahale tehdidinin siyasi çözüm bulunmasýna yardýmcý olacaðýna iþaret ediyor.
Eðer soruna siyasi bir çözüm bulunabilirse, yani Suriye hem elindeki kimyasal silahlardan kurtulup, hem de Esad’sýz bir geçiþ sürecine razý olacak olursa, ülkede daha fazla kan dökülmesinin önüne geçilecek, rejimin düþmesinin ertesinde doðabilecek kaos önlenecek, komþumuz yeniden ve daha kolay istikrarýna kavuþacak demektir.
***
Böylesi bir çözüm Türkiye’nin de çýkarlarýna hizmet edecektir. Benim görebildiðim kadarýyla Türkiye’nin amacý Esad’ý cezalandýrmak deðil. Amaç Suriye’de çekilen acýlara son vermek, ülkenin deðiþimini ve demokratikleþmesini görmek, üstündeki yükü hafifletmek, mümkün olduðunca da komþusunun geleceði üstünde söz sahibi olmak. Siyasi çözüm bu amaçlara hizmet ettikten sonra Ankara tarafýndan desteklenmemesi imkansýz.
Zaten Baþbakan Erdoðan’ýn St Petersburg’a gitmeden önce Esad’a Suriye’den çýkýþ önermesi, Ankara’nýn cezalandýrma yerine siyasi çözümü tercih ettiðini gösteriyor. Suriye üstündeki baský sürdüðü sürece de siyasi çözüm þansý artýyor.
Amerikan Kongresi müdahaleye kýrmýzý ýþýk yakmadýðý takdirde, baský artacak, Ýran ve Rusya’nýn iþbirliðiyle soruna siyasi bir çözüm bulunmasý için masaya Cenevre ya da baþka bir yerde oturulacak.
Diyebilirsiniz ki muhalefet masaya oturmaz, askeri kanat Esad’ýn temsilcileriyle konuþmaz. Evet, konuþmayacaklar mutlaka çýkacaktýr. Ama konuþacaklar ve Suriye’nin geleceðini kurmak için rol almak isteyecekler de çok olacaktýr.
Unutmayalým ki Amerika’nýn, Rusya’nýn, Fransa’nýn, Ýngiltere’nin ve Türkiye’nin rýza göstereceði bir çözümü veto etmek kolay deðil. Temel parametreler üstünde mutabakata varýldýktan sonra çözüme direnenler denklem dýþý kalýr.
Müdahale yapýlmazsa ve sorun siyasi yollardan çözüme kavuþma eðilimi gösterirse, eminim ki iktidar da eleþtirilecek, sanki güç tehdidinde bulunmakla güç kullanmak ayný þeymiþ gibi düþünenler çýkacaktýr. Bugün müdahaleyi, müdahale tehdidinde bulunmayý savaþ gibi düþünenler yarýn siyasi çözüm olursa, bunu iktidarýn baþarýsýzlýðý olarak sunacaklardýr.
***
Ama eðer güç kullanma tehdidi ve kararlýlýk gösterisiyle soruna siyasi bir çözüm bulunursa, aslýnda büyük bir baþarý kazanýlacaktýr. Türkiye’nin siyasi süreci sadece Suriye’nin geleceði ve kendi güvenliði için deðil komþusu Ýran’ý ve Rusya’yý oyuna dahil edecek olmasý yüzünden de desteklemesi gerekir.
Bu sayede Ýran ile yaþanan rekabet daha makul bir mecraya sürüklenecek, Rusya ile iliþkilerde gerilim riski ortadan kalkacaktýr. Hiç kimsenin þüphesi olmasýn ki adalet de bir þekilde saðlanacaktýr. Ama en büyük adalet bu sorunun sürmesi halinde ölebileceklerin kazanýlmasý olacaktýr. Yeter ki þu an siyasi çözüme iþaret eden ibre durduðu yerde dursun...
