Eskiden kahve falýna bakýp tabir yapýlýrdý, þimdi haber akýþýna bakmak yeterli. Konumuz, Euro’nun sýhhat ve saadeti. Emaresi de aziz komþumuz Yunanistan’ýn dirayet, sefalet ve siyaseti... Üç vakte kadar vaziyet anlaþýlacak... Ama kahve telvesinde sýkýntý görünüyor.
Yunanistan seçimine 18 gün kala haber akýþý týrmanýyor. Seçimin Euro’da/Avrupa’da kalmak ya da kalmamak arasýnda tercih olacaðýný bizzat Baþbakan Samaras ilan etti. Bu ayný zamanda Yunanistan için -olmak ya da olmamak- tercihi... Cumartesi günkü son terbiyevî ve ibretlik yazýmýzda Almanya iktidar partisinin önemli bir milletvekilinin -Þantaja yer yok, giderlerse giderler- beyanýna yer verip, mesajýn önemini vurgulamýþtýk. O laf üzerine Der Spiegel dergisi Baþbakan Merkel ve Maliye Bakaný Þöble’ye atfen - Yunanistan giderse Euro Bölgesi’ne hiçbir þeycikler olmaz- ifadesini yayýnladý ve asýl gürültüyü bu yazý koparttý.
Yazýnýn sonucu Euro deðer kaybeti ve ilk iþlemlerde Euro 1.18 dolarý gördü. Aslýnda Almanya -Euro’ya birþey olmaz- diyorsa, bu -Euro’ya birþey olmamasýný biz saðlarýz- demek. O kapsamda Euro’nun fazla deðer kaybetmemesi gerekiyor. Hatta -Yunanistan gitti, aman ne güzel, bir dertten kurtulduk, Almanya gerekli desteði verir- diye bayram edilmesi ihtimali daha fazla. Ancak karamsar kesim -Yunanistan giderse sýrada kim olur- diye sormadan edemiyor. Hemen söyleyelim: Sonra Güney Kýbrýs olur ama onu kimse önemsemiyor. Her durumda bu iþler netlik kazanana dek Euro’nun gerilemesi, çalkantýya girmesi, ancak kurun 1.10 -1.15’ten daha aþaðý da gitmemesi öngörülüyor. Gerçi bu kýsa vadeli öngörü ve daha bütün karamsarlýklar yaþanmadý.
Yunanistan’dan sonra kim, sorusuna kýsa liste cevap: Ýspanya, Portekiz, Ýrlanda, Ýtalya diye verilmekte... Son kale ise Fransa... Ama Fransa da giderse Euro’nun Euro olarak kalmayacaðý söylenebilir.
Spiegel’in yazýsýna -Caným kaynaksýz, desteksiz bir dergi yazýsý- diye bakmak da mümkün. Alman Maliye Bakanlýðý yazýya dair yorum isteyenlere -Spekülatif konularda yorum yapmýyoruz- dedi. Burada spekülatif dedikleri, geleceðe dair tahmin. Ayrýca Yunanistan konusunda her yazýlana cevap yetiþtirmeye kalksalar, Berlin’den Moskova’ya yol olur. Ve dahi: Egemen ve baðýmsýz bir ülke olan Yunanistan için her uçan kuþ neden Berlin’e soruluyor ki?
Spiegel’in bu konuyu masa baþýndan üfürmeyeceði, desteksiz yazamayacaðý, hakim ve makul görüþ. Yazý diyor ki: Siriza partisi kazanýr ve beyan ettiði gibi ekonomik yükümlülüklerini çiðnemeye baþlarsa, Yunanistan’ýn Euro’dan çýkmasý kesine yakýndýr... Alman hükümeti, Yunanistan çýkarsa Euro Bölgesi’nin ayakta kalacaðýna inanmaktadýr... Yunan çýkýþý Euro’da ve bölgede fazla sorun yaratmaz.
Bu mesajýn bir muhatabý, piyasalar. Yani -Korkmayýn- diyor. Diðer muhatabý ise Yunan seçmeni -Ne yaptýðýnýzýn farkýnda olun- diyor. Ayrýca haberin esas aðýrlýðý þu: Yunanistan’ýn çýkýþý düne kadar -Düþünülemez, imkansýz, izin verilemez- sayýlýrken, þimdi -Mümkün- hatta -Az hasarla atlatýlýr- durum sayýlýyor. Almanya’nýn buradaki rolü önemli. Çünkü bu -Yunanistan çýkar- muhabbeti yüzünden Avrupa geneline yatýrýmýn ve sermaye akýþýnýn yavaþlamasýndan korkuluyor. Yatýrýmcý -Ortalýk yatýþana dek bekleyelim- derse, ki hep böyle olur, o zaman Avrupa’nýn zaten durgunluk eþiðindeki ekonomisi gürültüye gider. Ýþte -Þüyuu ve Vukuu- meselesi...
Yunan seçmenine telkinlerin önümüzdeki günlerde artarak sürmesi bekleniyor. Hatta Spiegel yazýsýndan sonra Fransa Cumhurbaþkaný Hollande konuþtu ve -Yunanistan seçmeni istediði partiyi seçmekte özgürdür- dedi. Bu da Yunanistan’a uyarý mý, yoksa Almanya’ya -Sen karýþma- döþemesi mi, anlaþýlamadý. Her durumda Hollande’ýn tavþana kaç/tazýya tut yolunda bir laf etmesi de kuvvetle muhtemel. Boþ laftan kim ölmüþ?
Sonuçta, Yunanistan’da seçim var, ama iþin ucunda büyük para var. Reel/gerçek siyasetin rüzgarý deðiþince ekonomiler de riske giriyor, para birimi de... Tekrar: Euro’ya birþey olmaz, Türkiye’ye de olmaz. Ama Yunanistan’a ne olacaðýndan emin deðiliz. Euro’ya girmeleri baþtan hataydý. Ekonomik hatalarýn hep kendi kendilerini düzeltmek gibi bir huyu vardýr.
