Kamuya iþ, doktora ve doçentlik baþvurularýnda ÖSYM tarafýndan yapýlan Yabancý Dil Bilgisi Seviye Tespit Sýnavý (YDS) ya da bu sýnava ÖSYM tarafýndan eþdeðer (denk) kabul edilen uluslararasý sýnavlar kullanýlýyor. ÖSYM, 14 Þubat 2014 günü eþdeðerlik tablosunu güncelledi. Buna göre British Council, IDP ve Cambridge English Language Assessment tarafýndan hazýrlanan ve dünyada yaygýn olarak kullanýlan IELTS (Ýngilizce) sýnavýnýn YDS ile eþdeðerliði kaldýrýldý.
Birçoklarýnca sürpriz olarak görülen kararýn arka planýný öðrenmek üzere, ÖSYM Baþkaný Ali Demir ile görüþtüm.
Puanlarda zýplama
Ali Hoca, IELTS ile ilgili sorunu, lafý dolandýrmadan söyledi: ÖSYM tarafýndan yapýlan yabancý dil sýnavlarýnda sürekli çok düþük not alan bazý adaylar, IELTS’e giriyorlar ve birden bire puanlarýnda büyük bir zýplama oluyor.
Hatýrlanacak olursa, ÖSYM 23 Temmuz 2013 günü IELTS’in denk geldiði YDS puanlarýný düþürmüþtü. Ancak ÖSYM, o sýrada sýnava hazýrlananlarýn olasý maðduriyetlerini gidermek için kararýnýn yürürlüðe giriþ tarihini revize etmiþti. Ancak onlarca kiþi, revizyonu beklemeden, ÖSYM’ye dava açtý. ÖSYM de bu arada IELTS’i düzenleyen kurumlarla yazýþtý. ÖSYM, bu kiþilerin denkliðinin verilebilmesi ve sahtekârlýk olup olmadýðýnýn tespit edilebilmesi için, bu adaylarýn orijinal sonuç belgelerini ve sýnav kâðýtlarýný resmi yazýþma ile istedi. Adaylara ait bilgilerin üçüncü kiþilerle paylaþýlamayacaðý gerekçesiyle ÖSYM’ye olumsuz cevap verilmiþ.
Bunun üzerine ÖSYM, bu kiþilere ait IELTS sonuçlarý ile ÖSYM’nin düzenlediði yabancý dil sýnavlarýndan aldýklarý notlarý karþýlaþtýrýyor. Sonuç þaþýrtýcý. IELTS sonuçlarý nerdeyse iki kat daha avantajlý adaylar için. IELTS’in konuþma ve yazma gibi daha zor becerileri ölçmesine raðmen!
Bu bilgiler paylaþýldýðýnda, IELTS yetkilileri, birkaç defa görüþülmesine raðmen -bana göre oldukça tuhaf bir þekilde- iþbirliðine yanaþmýyor ve çeþitli bahanelerle hiçbir bilgi paylaþmýyor. Bunun üzerine, ÖSYM, YDS eþdeðerliði tablosundan IELTS’yi çýkarma kararý alýyor.
Karar doðru mu?
Karar, bence doðru. Söylenenlere ek olarak, IELTS hakkýnda ciddi kuþku ve þaibeler var. Þöyle düþünün: IELTS’de YDS’deki 65 karþýlýðý olarak 5 kullanýldýðý zaman, adaylarýn önemli bir kýsmý ilginç bir þekilde 5 alýyor; 5,5 kullanýlýnca, bu defa adaylar 5,5 alýyor!
Kuþkularý artýran bir diðer unsur, IELTS sýnav merkezlerinin son yýllarda aþýrý derecede çoðalmasý. Farklý üniversitelerdeki akademisyenlerden duyduðuma göre, yabancý dil sýnavýný geçemeyen bazý kiþiler, bazý vakýf üniversitelerinde IELTS sýnavýna giriyor ve geçiyorlar. Sýnav çetelerinin olmasý muhtemel. Ayrýca, paralel yapýnýn vakýf üniversiteleri hakkýnda da iddialar var.
Þaþýrdýðým husus, IELTS yetkililerin, bu derece ciddi iddialara kayýtsýz kalmasý. Daha çok para kazanmak motivasyonu mu var, bilmiyorum. Amerikalýlar tarafýndan yapýlan GRE ve TOEFL gibi uluslararasý sýnavlarda da sorunlar oldu ve yetkililer (ETS), sýnavlarý kendileri iptal ettiler. Örneðin, GRE sýnavý, birkaç yýl önce, sorularýn bir þebeke tarafýndan satýldýðýnýn anlaþýlmasý üzerine, Çin, Hong Kong, Tayvan ve Güney Kore gibi ülkelerin tamamýnda geriye dönük olarak iptal edildi!
ÖSYM kararýndan sonra, IELTS yetkililerinin güvenlik tedbirlerini gözden geçireceklerini düþünüyorum. ÖSYM, uluslararasý sýnavlarýn sadece devlet üniversitelerinde yapýlmasýný istiyor. Tahminim, önümüzdeki aylarda ÖSYM ve IELTS yetkililerinin ortak bir çözüm bulacaklarý yönünde.
Zamanlama doðru mu?
ÖSYM, baþvuru yapmýþ adaylarýn hak iddia edebileceklerini düþünerek bir ay daha IELTS denkliðini kabul edecek. Ancak YDS baþvurularýnýn söz konusu karardan önce bitmesi, bazý adaylarýn haklý tepkisine neden oldu. Ali Hocaya bunu ilettim ama kendisi, baþvuru süresinin uzatýlmasýnýn mümkün olmadýðýný söyledi.
Ancak, elektronik sýnav hazýrlýklarýnýn pilot aþamasýnýn tamamlandýðý, birkaç ay sonra, isteyenin istediði hafta ÖSYM’nin yabancý dil sýnavýna girebileceði bilgisini verdi.
