Ramazan sofralarýnýn kutsal sayýlabilecek iki meyvesi var, birisi hurma diðeri ise zeytin. Ýftar zeytinle açýlýr sahur sofrasý zeytinle tamamlanýr...
Efsaneye göre Havva ile birlikte cennetten kovulan Adem, 930 yaþýndayken öleceðini hisseder. Tanrý’dan kendisini ve tüm insanlýðý baðýþlamasýný dilemeye karar verir. Oðlu Þit’i cennet bahçesine gönderir. Bahçenin bekçiliðini yapan melek, Þit’e üç tohum verir. Babasý Adem ölünce onu aðzýna koyacaðý bu tohumlarla gömmesini söyler. Þit, meleðin dediðini yaparak babasýný Tabor daðýna gömer. Adem’in gömüldüðü yerde bir süre sonra üç aðaç belirir. Bunlar sedir, servi ve zeytindir.
Zeytin üç kutsal kitapta da, kadim uygarlýklarýn günümüze ulaþmýþ belgelerinde de çokça bahsenin geçtiðini görüyoruz. Kudüs’ün doðusunda kalan ‘Zeytinlik Daðý’ da üç semavi din olan Musevilik, Hýristiyanlýk ve Müslümanlýk için kutsaldýr. Tüm semavi dinlerde adý geçen beþ meyveden biridir zeytin.
Doðru zeytini seçin
Ýftar sofrasýnda zeytinin yer almasý rastlantý deðil. Zeytin; bir lokmalýk vitamin bombasý, vitamin ve mineral içeriði ile uzun süre besinsiz kalan bedene, mideyi þiþirmeden gerekli enerjiyi veriyor. Ancak tuz meselesine dikkat etmek gerekiyor. Çok tuzlu zeytin yemek, oruç tutan birisi için büyük risk, zira tuz çok susatýr. Aslýnda yanlýþ iþlenmiþ tuz oraný yüksek zeytinler oruç tutulsun tutulmasýn, Ramazan olsun olmasýn herkes için büyük risk. Hem bu sebeple hem de rafine tuzun saðlýk açýsýndan zararý sebebiyle doðru iþlenmiþ zeytin tüketmek için çaba göstermeliyiz.
Günümüze kadar gelen ritüellere bakýnca, eski uygarlýklarýn zeytinin besin deðerinden haberdar olduklarýný düþünüyorum. Belki o günün þartlarýyla, zeytindeki demiri, A vitamininin birim olarak deðerini bilmiyorlardý hatta bu vitaminlerden habersizlerdi ama bazý gýdalarý tükettiklerinde vücutlarýnda olan deðiþimin olumlu olduðunu, güç verdiðini, zindelik hissettiklerinin farkýndaydýlar. Günümüzde satýn aldýðýmýz gýdalar, önümüze geniþ bir reklam mesajýný da yüklenerek geliyor. Birileri bizim adýmýza, bu iyidir bu kötüdür diye baðýrýnca, seçeceðimiz yemek konusunda kafamýz karýþýyor. Kendi vücudumuzu dinlemediðimiz gibi ortaya çýkan sorunlara da saðýr hale geliyoruz. Sonra gelsin hastalýklar, gelsin doktorlar. Oysa ki vücudumuzun sesini dinlemeyi hiç bir koþulda býrakmamalýyýz. Tüm gün aç kalan bedenin zeytin ve hurma gibi bir lokmalýk doping gýdalara ihtiyaç hissetmesi bir tesadüf olmamalý.
Zeytinden iftarda uzak durulmasýný söyleyen bazý diyetisyenlerle hem fikir deðilim. Zeytin var, zeytin var...
Üç semavi dinde adý geçen zeytinin belki de en mucizevi etkisi besinsiz kalan bedene mideyi þiþirmeden gerekli enerjiyi vermesi.
Her gýdada olduðu gibi az ama öz yemek önemli. Siyah boyalarla tuz içinde uyutulan zeytin saðlýðýmýzla oynuyor. Satýn alýrken üreticisine, tuz oranýna dikkat etmek zorundayýz. Rengi koyu kahve, kýzýl siyah zeytinler genellikle doðal yöntemlerle olgunlaþtýrýlan zeytinlerdir. Doðru zeytin tercih edin ki iftar sonrasý su krizine girmeyin, saðlýðýnýzdan olmayýn.
Haftanýn Önerisi Ebru Erke Kahvaltý Kitabý
Kahvaltý kitabý üç ay önce raflarda yerini aldý. Hazýrlanma sebebi adý üstünde kahvaltý saatleri. Ancak bu reçeteler sahur ve iftar için bence mükemmel. Kitapta, basit ve yerel malzemelerle hazýrlanan tarifleri derleyen Ebru Erke’ye tariflerin yorumlanmasý ve fotoðraflanmasýnda ben eþlik ettim. Bu sebeple kitaptaki reçetelerin tamamýný deneme fýrsatý buldum. Basit hazýrlanan lezzetli tarifleri seven ve kahvaltý tercih eden herkesin ilgisini çekeceðini düþünüyorum. Kitapta beðendiðim tariflerden biri de Antep’ten yeþil zeytinli salataydý. Hazýr söz zeytinden açýlmýþken bu basit ama lezzetli salatayý da belki bu gün denemek istersiniz, afiyetle!
Yeþil zeytin salatasý
300 gr yeþil zeytini birkaç kez sudan geçirip tuzunu akýtýn, suyunu süzün ve dilimli zeytin kullanabilirsiniz dilimli deðilse büyüklüðüne göre iki veya üçe kesin. Bir demet maydanoz ve 4-5 dal taze soðaný ince ince kýyýn. Zeytin, maydanoz, taze soðan, pul biber, ceviz, zeytinyaðý ve nar ekþisini karýþtýrarak servis edin.
Yeþil zeytin (100gr) 144 kalori enerji saðlar. 13,5 gram yað, 90 miligram kalsiyum 2,8 gram karbonhidrat, 1,5 gram protein, 2 miligram demir, 300 ünite A vitamini ihtiva eder.
Siyah zeytin (100 gr) 207 kalori enerji saðlar. Doðal iþlenmiþ bir siyah zeytinde 21 gram yað, 1,8 gram protein, 77 miligram kalsiyum, 1,1 gram karbonhidrat, 1,6 miligram demir, 60 ünite A vitamini depolanmýþtýr.
