Ýþ Kanunu'nun 17. maddesine göre, belirsiz süreli iþ sözleþmelerinin feshinden önce durumun diðer tarafa bildirilmesi gerekir. Bildirim süreleri hem iþçi hem de iþçi için vardýr.
Burada hem iþçinin hem de iþverenin fesihle oluþan þartlara göre hazýrlanmalarý amaçlanmaktadýr. Ýþçi yeni bir iþ bulmak için, iþveren de yeni bir iþçi aramak için süre kazanmaktadýr.
Ýhbar Süresi
Ýþ Kanunu'na göre iþ sözleþmeleri;
a) Ýþi altý aydan az sürmüþ olan iþçi için, bildirimin diðer tarafa yapýlmasýndan baþlayarak iki hafta sonra,
b) Ýþi altý aydan bir buçuk yýla kadar sürmüþ olan iþçi için, bildirimin diðer tarafa yapýlmasýndan baþlayarak dört hafta sonra,
c) Ýþi bir buçuk yýldan üç yýla kadar sürmüþ olan iþçi için, bildirimin diðer tarafa yapýlmasýndan baþlayarak altý hafta sonra,
d) Ýþi üç yýldan fazla sürmüþ iþçi için, bildirim yapýlmasýndan baþlayarak sekiz hafta sonra,
Feshedilmiþ sayýlacaktýr.
Bu süreler asgari olup bireysel iþ sözleþmesi veya toplu iþ sözleþmesi ile artýrýlabilmektedir.
Bildirim þartýna uymayan taraf, bildirim süresine iliþkin ücret tutarýnda tazminat ödemek zorundadýr. Ýþveren bildirim süresine ait ücreti peþin vermek suretiyle iþ sözleþmesini feshedebilir.
Dolayýsýyla, iþçi veya iþverenin iþ sözleþmesini sona erdirmek için karþý tarafa ihbar öneli vermesi gerekmektedir. Diðer bir deyiþle belirsiz süreli iþ sözleþmelerinin feshinden önce durumun diðer tarafa bildirilmesi gerekir. Ýþçinin de günde iki saat iþ arama izni vardýr.
Ýhbar tazminatý, belirsiz süreli sürekli (iþin niteliði gereði en az 30 iþ gününden fazla süren) iþ sözleþmesinin feshi halinde, iþ sözleþmesinin haklý bir sebep olmadan fesheden tarafýn fesih bildirim sürelerine uymamasý halinde akdin diðer tarafýna ödemesi gereken paradýr.
Yeni iþverenin sorumluluðu
Bazen iþçinin yeni bir iþ bularak ihbar süresine uymadan iþten ayrýldýðý ve yeni iþyerinde çalýþmaya baþladýðý durumlara rastlanabilmektedir.
Ýþ Kanunu'nun 23'üncü maddesinde "Yeni iþverenin sorumluluðu" hüküm altýna alýnmýþtýr. Eski iþverenin bu kapsamda yasal yollara baþvurmasý veyahut yeni iþverenin iþçi ile birlikte sorumlu olmasý için eski iþverenin bir zarar görmüþ olmasý þart deðildir. Söz konusu olan yeni iþverenin sorumluluðu cezai olmayan hukuki bir sorumluluktur.
Bu kapsamda, süresi belirli olan veya olmayan sürekli iþ sözleþmesi ile bir iþverenin iþine girmiþ olan iþçi, sözleþme süresinin bitmesinden önce yahut bildirim süresine uymaksýzýn iþini býrakýp baþka bir iþverenin iþine girerse sözleþmenin bu suretle feshinden ötürü, iþçinin sorumluluðu yanýnda, ayrýca yeni iþveren de aþaðýdaki hallerde birlikte sorumludur:
a) Ýþçinin bu davranýþýna, yeni iþe girdiði iþveren sebep olmuþsa.
b) Yeni iþveren, iþçinin bu davranýþýný bilerek onu iþe almýþsa.
c) Yeni iþveren iþçinin bu davranýþýný öðrendikten sonra dahi onu çalýþtýrmaya devam ederse sorumlu olacaktýr.
Buna göre; yeni iþverenin sorumlu olmasý için, iþçinin bu davranýþýna sebep olmasý yani bir baþka ifade ile iþçiyi ayartarak kendi iþyerine çekmesi veya iþçinin bu davranýþýný bildiði halde onu iþe almasý yahut iþçinin bu davranýþýný öðrendikten sonra dahi çalýþtýrmaya devam etmesi gerekmektedir. Bunlardan birinin varlýðý birlikte sorumluluk için yeterli sayýlmaktadýr.
Sonuç olarak, iþçi ve iþveren karþýlýklý olarak anlaþarak ihbar süresinin kullanýlmamasýna karar verebilmektedir. Ancak bu karar alýnmadan iþçinin ihbar süresine uymayýp, yeni iþyerinde çalýþmasý durumunda, yeni iþveren için tazminat yükümlülüðü de gündeme gelebilecektir. Ýþverenlerin bu tür bir sorumlulukla karþýlaþmamak için çalýþanlarýn iþe giriþlerinde eski iþyerlerindeki çalýþma sürelerine iliþkin çalýþma belgesi ve iþten ayrýlýþ bildirgesinin istenmesi yararlý olacaktýr.
