Yakýn bir gelecekte devletler arasýnda çýkabilecek savaþ ihtimalleri üzerine epeyce çalýþma yapýlýyor. Bazý devletler arasýnda savaþa yol açabilecek önemde anlaþmazlýklar bulunuyor ve bunlar arasýndaki gerginlikler de giderek týrmanýyor. Devletlerarasý savaþ senaryolarýnýn en gözde konularýndan birisi Ýsrail-Ýran, diðeri ise Kuzey Kore ile Güney Kore arasýnda çýkabilecek savaþ.
Ýsrail ile Ýran’ýn doðrudan sadece birbirlerine yönelik yaþamsal bir çatýþma nedeni bulunmuyor. Sýnýr anlaþmazlýðý, sularýn paylaþýmý, kýta sahanlýðý meselesi, mülteci sorunu ya da toprak paylaþýmý ve etnik konular gibi doðrudan iki ülkeyi savaþa sürükleyecek bir neden bulunmuyor; savaþ olasýlýðý Ýran’ýn nükleer silahlara sahip olma olasýlýðý ve terörü desteklemesi üzerine kurgulanýyor.
Ýsrail ile Ýran’ýn daha büyük bir mücadelenin bölgesel oyuncularý olarak bu gerilimi diri tuttuklarý hatýrlatýlmalý. Üstelik hem büyük mücadele sürdüren oyuncular hem de bu iki ülke zaten Suriye’de ya da baþka denetimsiz alanlarda fazlasýyla dolaylý bir çatýþma sürdürüyorlar. Bu durumda ayrýca birbirleriyle savaþma ihtiyacýnýn ortaya çýkmasý için baþka bir neden aramak gerekiyor. Ýki ülkenin savaþa girmeleri, ancak onlarý destekleyen ABD ve Rusya’nýn olaya müdahil olmalarýný istemek olarak açýklanabilir. Ýsrail Ýran’a müdahale ederse ve Ýran da büyük olasýlýkla karþýlýk verirse, derhal devreye ABD ve Rusya girer. Ancak ABD ve Rusya’nýn olaya müdahaleleri birbirleriyle çatýþma yerine Ýsrail ile Ýran’ýn dizginlenmesi amacýný taþýr.
***
Ýki hami ülke, Ortadoðu’da sularýn durulmasýna izin vermeyen koþullarý tahrik eden bu Ýsrail ile Ýran’ýn sýnýrlandýrýlmalarýný, denetlenmelerini ve radikal eðilimlerin güçlenmesine yol açan uygulamalarýný durdurmaya çalýþýrlar; ABD ile Rusya büyük çatýþmalar çýkmamasý konusundaki ortak iradelerini gösterme þansý bulurlar.
Öte yandan savaþ senaryolarýnýn bir diðer konusu olan Kuzey Kore-Güney Kore anlaþmazlýðý ise, savaþ nedenlerinin doðrudan iki ülke arasýnda bulunmasýna izin veren bir örnek durumunda. Ýki ülke arasýnda sýnýrdan mülteci sorununa, denizlerin paylaþýmýndan hava sahasýna kadar bir dizi yaþamsal sorun bulunuyor. Dolayýsýyla savaþ çýkarmak için somut nedenler mevcut.
Soðuk Savaþ yýllarýndan kalan tek örnek olan bu anlaþmazlýk, Kuzey Kore’nin Güney ile yaptýðý saldýrmazlýk anlaþmasýný fesh ettiðini açýklamasýyla savaþ olasýlýðýnýn en yüksek olduðu örnek haline gelmiþ durumda. Üstelik bu iki ülkenin aralarýndaki rekabeti düzenledikleri, mücadele sürdürdükleri ve dolaylý olarak çatýþtýklarý Suriye ya da Afganistan gibi denetimsiz alanlarý bulunmuyor. Yani baþka yerde ve baþkalarý üzerinden çatýþma yürütemiyorlar, bu durumda birbirleriyle çatýþma olasýlýklarý yüksek hale geliyor.
***
Her iki ülkede de nükleer silahlar bulunuyor ve bu caydýrýcý ortam, savaþ halinde ABD ile Çin’in doðrudan sürece müdahale etmelerini gerektirir; ancak bu kez müdahale kendi koruduklarý oyuncuya deðil karþý tarafa olabilir, kýsacasý Çin ile ABD karþý karþýya gelebilir.
Ýki Kore arasýnda çýkabilecek savaþ olasýlýðýnda ABD ve Çin’in askeri anlamda karþý karþýya gelmelerini önleyebilecek tek oyuncu Rusya’dýr. Bu durumda bu savaþ sadece ABD ile Çin’i iki ayrý kampa ayýrmaya, Rusya’yý da dengenin dengeleyicisi yapmaya hizmet edebilir. Üstelik devletler arasý savaþ ihtimalleri arttýkça devlet dýþý oyuncularýn yani örgütlerin, gruplarýn ya da partilerin Suriye ya da baþka yerlerdeki gibi çatýþma sürdürme olasýlýklarý azalýr. Dolayýsýyla Kore yarýmadasý yeni küresel dengeler açýsýndan önemli ve hal böyle olunca da savaþ olasýlýðý küçümsenemez. Böylece bir ya da iki denetimli savaþla ya da savaþ olasýlýklarýyla dünya yeni bir güç dengesine evrilebilir.
