İkinci Obama dönemi: Ne beklemeli?

Barack Hüseyin Obama önceki seçimlerde George W. Bush’tan tek kelimeyle berbat bir ekonomi devraldı. Bush ayrıca maceracı politikalarıyla Amerika’nın küresel liderliğine büyük zararlar verdi. İçeride ise ‘dinci’ ve radikal söylemi Amerika’yı adeta ikiye böldü. Obama’nın seçilmesinde tüm bunların etkisi büyüktü. Yeniden seçilmesinde de aynı etkiyi görebiliyoruz.

Obama ilk döneminde Amerika’yı Irak’tan çıkardı, Afganistan’da çıkmaya hazırladı. Yeni bir cephe de açmadı. Libya, Yemen gibi sorunlu yerlerde dolaylı araçlarla mücadeleyi, yani maşa kullanmayı tercih etti. Böylece Amerika için maceracı savaş dönemini bitirip, iç sorunlara odaklandı.

Obama seçmenine “zengin çocuğu değil, sizden birini seçin” mesajını verdi, seçmen tarafından mesajı alındı. Ayrıca Obama ilk döneminde ekonomik krizin yükünü en alttakilerin sırtına yüklememenin, vergi yükünü dengeli dağıtmanın, yoksullar için sağlık sistemi geliştirmenin, eğitime ve aileye önem vermenin karşılığını da bu seçimde gördü. Obama’nın arkasında ilk seçimde olduğu gibi bu seçimde de kadınlar, siyahlar, Latin göçmenler, diğer göçmenler, orta ve altı sınıf ve gençlerden oluşan bir koalisyon vardı.

Obama bundan sonra çok daha rahat olacaktır. Çünkü artık seçim kaygısı kalmadı. Ayrıca Demokratların Senato’da sağladığı sürpriz üstünlük Başkan Obama’nın elini pek çok alanda rahatlatacaktır. Ancak buna rağmen Obama politikalarında ani kopuşlar beklemek doğru değildir. Çünkü içeride toparlanma henüz tamamlanabilmiş değil, Amerika’yı yeniden inşa misyonu ise sanılandan daha uzun soluklu bir hedef.

İsrail’e rağmen

Ortadoğu açısından bakıldığında ise Obama İsrail’e rağmen kazandı. İsrail Hükümeti Obama’nın kazanamaması için elinden geleni yaptı dersek hiç de abartmış olmayız. Buna karşın İsrail’in Obama karşıtı tutumu ABD’deki Yahudileri bile yeterince etkileyememiş. ABD Yahudilerinin % 70 kadarının Obama’ya oy verdiği iddia ediliyor. Diğer taraftan İsrail’de yaşayan Yahudilerin ise neredeyse tamamı Romney’e oy vermiş. Bu sonuç Obama’yı Filistin Sorunu’nda daha güçlü kılıyor. Eminim ABD diplomasisi kısa sürede iki devletli çözüm için yeni bir kampanya başlatacaktır. Bu arada 2013 başında İsrail’de de bir seçim var. Obama’nın seçilmesini engelleyemeyen Netanyahu’ya ABD nasıl bir tavır takınacak, onu da merak ediyorum doğrusu. Çünkü geçmişte İsrail seçimlerini etkileyen Amerika başkanlarını gördük. Bakalım Obama seçimlere müdahale edecek mi?

Türkiye memnun

Seçimlerin Türkiye’ye etkisine gelince, geleceği tahmin etmek gerçekten zor. Zorlu bir bölgede, çok güçlü değişim dalgalarının tam ortasında yaşıyoruz. Obama’nın dış siyasette radikal bir değişikliğe gideceğini sanmıyorum. ABD’nin Suriye konusunda acele etmesini gerektirecek herhangi bir neden yok. Ama Washington için Esad Rejimi bitmiş görünüyor. Sorun zaman sorunu. Rejim birkaç ayda da çökebilir, 5-10 yılda da. Irak’ta böyle olmuştu. Ama Türkiye’nin o kadar uzun süre beklemeye tahammülü yok. Ama dediğim gibi, bölge çok dinamik, her an her şey olabilir ve ABD’nin olaylara tepkisi geçmişten çok farklı gelişebilir.

Öte yandan Türkiye Obama’nın seçilmesinden dolayı çok mutlu. Türkiye Romney’nin başkanlığını düşünmek dahi istemiyordu. Bir kere Obama’nın ve Erdoğan’ın ekipleri arasında iletişim sorunu yok. Taraflar birbirlerini anlıyor ve önem veriyor. Obama’ya göre Türkiye bölgenin en önemli ülkelerinden biri ve çok önemli bir ortak. Türkiye’nin işbirliği beklentilerini şimdiye kadar yeterince karşılayamamış olsa da Obama Türkiye’nin tercihiydi. Ankara önümüzdeki 4 yılda ABD ile işbirliğinde çok önemli gelişmeler umuyor ve bekliyor. Umarız beklentiler boşa çıkmaz ve özellikle Suriye ve terörle mücadelede iki ülke işbirliği Türkiye’nin çıkarına sonuç verir.