Ginkgo biloba en popüler bitkisel ilaçlardan biri. Ne işe yarar diye sorulduğunda aklımıza ilk olarak yapraklarından hazırlanan özel özütün demans ve Alzheimer hastalığına karşı etkili olabildiği geliyor. Yine yürütülen bilimsel klinik araştırmalarda Ginkgo’nun vertigo (başdönmesi) şikâyetlerinin hafifletilmesinde rol oynayabildiği gösterilmiş.
Söz konusu etkileri Ginkgo’nun beyin damarlarında kan dolaşımı düzenlemesi ve nöronların yapı/işlevlerini koruyucu (nöroprotektif) aktiviteleri ile ilişkili olduğu bilimsel olarak da ortaya konulmuş. Bu bakımdan ergen ve erişkinlerde algılamayı artırdığı ve ileri yaşlarda demans gibi nörodejeneratif hastalıklarda depresif şikayetleri azaltabildiği gösterilmiş. Ancak depresyon semptomları üzerinde ne derecede doğrudan bir etkisi bulunduğu ortaya konulmamıştı.
Yürütülen bir randomize ve kontrollü bilimsel klinik araştırmada antidepresan ilaç (sitalopram) kullanan 60 yaş üzeri hastalarda Ginkgo destek tedavisi uygulanmasının hastaların algılama işlevleri ve serum belirteçleri (glial protein S100B) üzerindeki etkisi incelenmiş. Belirli kriterlere göre seçilen 136 hasta (Hamilton skoru >21; psikoaktif ilaç ve alkol kullanmayan, ve diğer) iki gruba ayrılarak 3 ay boyunca bir gruba antidepresan ilaç (20mg sitalopram) ve diğer gruba sitalopramın yanı sıra Ginkgo tablet (günde 3 defa x 19,2 mg Ginkgo özütü) uygulanmış. Sonuçlar her iki haftada bir yapılan değerlendirme ölçümleri ile izlenmiş.
Antidepresan ilaç ile birlike Ginkgo tablet verilen grupta tedaviye cevabın sadece antidepresan ilaç verilen gruba göre İKİ MİSLİ hızla sağlandığı gözlemlenmiş (6,2 güne karşı 13,9 gün). İki hafta sonunda antidepresan+Ginkgo grubunda hastaların yüzde 89,9’unda tam bir tedavi cevabı alınabilirken, bu değer sadece antidepresan verilen grupta yüzde 44,12 civarında kalmış. 3 aylık uygulama sonuçları kombine uygulamanın tüm incelenen parametrelerde (HAMA, HAMD, WCST, S100B) belirgin bir gelişme sağlanabildiğini gösteriyor. Kombine tedavinin etkilerini şu şekilde özetleyebiliriz; antidepresan ilacın etkisini artırdığı (sinerji), şikâyetleri hafiflettiği, tedavi süesini kısalttığı, hızlı iyileşme sağlayabildiği, hastaların algılama işlevlerini geliştirdiği, yan etki bakımından ise Ginkgo ilavesinin herhangi bir ilave risk yaratmadığı bildiriliyor.
Hiç şüphesiz bu çalışmanın daha uzun sürelerde daha büyük hasta grupları ile tekrarlanması sonuçların güvenilirliği bakımından önemli. Tabi en önemli husus ise kullanılacak Ginkgo biloba ekstresinin kalitesi. Daha önceki yazılarımda da belirttiğim gibi Ginkgo çayı ya da yaprakların sulu ekstresini taşıyan kapsüllerden bu konuda herhangi bir katkı ya da etki beklenmemeli.
Not: HAMD, Hamilton Depresyon Dereceleme Skalası; HAMA, Hamilton Anksiyete Dereceleme Skalası; WCST, Wisconsin Kart Derecelendirme Testi.
