Günümüzde Azerbaycan gergin ve sýkýntýlý bir süreçten geçiyor. Artýk Azerbaycan’ýn bir dönem izlediði denge politikasýný sürdürmesinin pek de kolay olmadýðý görülüyor.
Gelinen noktada Azerbaycan Cumhurbaþkaný Ýlham Aliyev, dýþ baskýlarý zor savuþturuyor. Azerbaycan’dan beklentilerini açýkça dile getien ABD, Aliyev’e seçimden sonra gönderdiði tebrik mesajýnda bunu net biçimde ifade etmekten kaçýnmýyor.
Batý tüm enstrümanlarýný, istediklerini almak için kullanýyor. ABD, Ýran ve Rusya’nýn Güney Kafkasya’daki etkisinden rahatsýzlýk duyuyor. Ýsrail’in Azerbaycan’daki rahatlýðý ise Ýran’ý tedirgin ediyor. Rusya da kendi bölgesi olarak gördüðü Güney Kafkasya’da NATO’nun geniþlemesini kesinlikle kabul etmiyor.
Azerbaycan, bu çekiþmenin ortasýnda ciddi sýnav vermektedir. Ýlham Aliyev, bu durumun üstesinden gelse de ciddi desteðe ihtiyaç duymaktadýr. Zira bu durumda Azerbaycan’ýn milli menfaatlerinin zarar görmesi söz konusudur. Her ne sebeple olursa olsun hiç kimsenin baskýsýný kabul etmeyen Ýlham Aliyev, milli menfaatler konusunda oldukça hassas devlet adamýdýr. Aliyev’in izlediði dýþ politika, Azerbaycan kamuoyunun fikirleriyle örtüþmektedir.
Ýlham Aliyev, belirttiðimiz mevcut koþullar altýnda ilk ziyaretini Ankara’ya yapmýþtýr. Bu ziyaret çok önemli mesaj niteliði taþýmaktadýr. Zira Aliyev’in önceki yýllarda Türkiye’ye yaptýðý ziyaretler bu denli anlam ifade etmiyordu. Çünkü Azerbaycan Cumhurbaþkaný’nýn ilk ziyaretini Türkiye’ye yapmasý olaðan bir durumdu. Bunun yadýrganacak tarafý bulunmamaktaydý ancak en güvenli liman ve her ne olursa olsun tek samimi destek veren ülkenin Türkiye olduðunu bilen Ýlham Aliyev’in mevcut durumda gerçekleþtirdiði bu ziyaret, ciddi mesajlar vermektedir.
Rusya’nýn kendine özgü baský yaptýðý, Ýran’ýn her fýrsatta Azerbaycan’ý tehdit olarak algýladýðý bu dönemde gerçekleþtirilen söz konusu ziyaret, farklý anlam taþýmaktadýr.
Öte yandan, bilindiði gibi Nahcývan’ýn Azerbaycan’a kara yoluyla baðlantýsý, Ýran üzerinden saðlanmaktadýr. Son dönemde Ýran bu fýrsattan yararlanmak istemektedir. Ýran’ýn bu yolu geçici olsa da kapatmasý, çýkarlarý doðrultusunda baský yapmasý Azerbaycan için zor günlerin iþaretleridir.
Peki Ýlham Aliyev yeni döneminde hangi yolu tercih edecektir?
Çok hýzlý deðiþimlerin ve geliþmelerin yaþandýðý bölgede bunu þimdiden tahmin etmek çok zor. Bölgedeki hýzlý deðiþime raðmen, deðiþmeyecek tek bir gerçek vardýr. O da Türkiye ve Azerbaycan’ýn her þeye raðmen iliþkilerinin hiç deðiþmeyeceði gerçeðidir.
Diðer yandan iki ülkenin ekonomik iþbirlikleri, yarýnlar için önemli fýrsatlar yaratma iddiasýnda olmasýna raðmen Azerbaycan-Türkiye iliþkilerinin bugünkü durumdan daha ileri seviyede olmasý gerekir. Öncelikle Azerbaycan ve Türkiye arasýnda vize sorunu ortadan kalkmalýdýr. Zira vize konusu, iliþkilerin içeriðinin küçümsenmesine yol açmaktadýr.
Türkiye ve Azerbaycan arasýndaki bað öyle bir baðdýr ki, bunun çözülmesine fýrsat verilmemelidir.
Zira bu baðý çözmek için fýrsat kollayanlarýn pusuda beklediði unutulmamalýdýr.
