- Evet, kopmadý iliþkiler. Kopmasý Türkiye ve Amerika'nýn karþý cephelerde yer almasý anlamýna gelirdi ve bu da, Amerika'nýn da Türkiye'nin de her þeyi sil baþtan tanzim etmesi sonucunu doðururdu.
- Kopmadý ama bu, iliþkilerin Türkiye'yi tatmin edecek boyuta evrildiði anlamýna da gelmiyor. Çünkü henüz pek çok baþlýk var ki, belirsizliðini koruyor.
- Türkiye - ABD iliþkilerinde belirsizliði besleyen en temel olgu, Amerika'daki yönetimde kimin tayin edici rolde olduðunun netleþmemiþ olmasý. Konu neredeyse Trump'ýn baþkanlýðýnýn ne kadar belirleyici olduðunu sormaya kadar varýyor. Dolayýsýyla Erdoðan - Trump buluþmasý ve sonraki görüþmeler ne kadar sonuç verir, sorusu cevabý çok net olmayan bir soru.
- En çetrefilli konu, Amerika ile Rusya'nýn, Türkiye'nin çok net tepkilerine raðmen, PYG/YPG ile iþ tutmaya, korumaya, devam etmesi. Neyi amaçlýyor bu? Anlýk bir hamle mi, uzun vadeli bir “Kürt stratejisi”nin parçasý mý? O strateji ne?
- Amerika-Rusya arasýnda gelecekteki Suriye yapýlanmasýna dair kesinleþmiþ projeler yoksa bile ortak arayýþlar var mý?
- Türk - Amerikan iliþkilerini zehirleyen ana meselelerden birisi Ortadoðu'daki -yani bizim coðrafyamýzdaki- geliþmelerin ayný pencereden görülmüyor olmasý. Ayný ittifak sistemi içinde bulunup, Türkiye'nin güvenlik kaygýlarýný ýrgalamayan, dolayýsýyla bizim “Bu nasýl müttefiklik” sorgulamamýza sebep olan bir ABD yaklaþýmý uzun süredir devam ediyor ve biz þimdi “yeni?” Amerikan yönetiminin bunu bizim hassasiyetlerimiz yönünde deðiþtirip deðiþtirmeyeceðini anlamaya çalýþýyoruz.
- Burada Arap baharýný yorumlamak devreye giriyor. Mýsýr darbesine bakýþ devreye giriyor. Filistin - Hamas - Ýsrail konusundaki farklý bakýþlar devreye giriyor. Suriye'nin Obama'nýn tavýr deðiþtirmesiyle bataða dönüþmesi devreye giriyor, Türkiye'nin Kuzey Irak petrolü konusunda ABD'den farklý hamle yapmasý, ABD'nin Irak'ta Ýran'a alan açmasý devreye giriyor.
- Burada, bizim iç sorunlarýmýzý çözmek adýna baþlattýðýmýz “Çözüm süreci”nin, Suriye'de Rojava'da PYD'ye kantonal yapýlanma ümidi verilerek PKK'nýn hendek - barikat - özyönetim sevdasýna kapýlmasý ile torpillenmesi devreye giriyor. Bu torpillemenin zaman içinde PYD/YPG'nin ABD'nin ana partneri haline gelmesiyle sonuçlanmasý devreye giriyor.
- Türkiye - Amerika iliþkilerinin geldiði seyirde belirlenmesi gereken en önemli noktalardan birisi, Amerika'da etkin odaklarýn (onlarýn kim olduðu da ayrýca araþtýrýlmaya deðer) Erdoðan yönetimindeki Türkiye'nin Ýslam - Batý, Ýslam dünyasý, siyasal Ýslam gibi konularda yaptýðý deðerlendirmelerdir. Burada, Ak Parti liderliðinin yola çýktýðý zamandan farklý bir noktaya evrildiði gibi bir görüþ hissediliyor.
- PYD'ye (örtülü biçimde de PKK'ya) yönelik “Bölgenin en seküler varlýðý” tanýmlamasý ile (Bunu kullanýlabilir varlýðý diye okumak lazým) Erdoðan çizgisine bunun tercih edileceði yaklaþýmlarýnýn altýnda bunlar var.
- Amerika'nýn tavrý önemsenir önemsenmez ancak, olayýn doðru okunmasýnda bu alandaki deðerlendirmelerin bilinmesi çok önemli.
- Demokrasi, diktatörlük gibi iþlerin ABD çýkarlarý söz konusu olduðunda çok kolaylýkla gözardý edilebileceði, ABD'nin pek çok darbenin arkasýnda yer alabildiði, pek çok diktatörü ayakta tuttuðu, bir ülkenin þeriatla yönetilmesini de kolaylýkla tolere edebildiði bir vakýa. Ayrý oyun kurduðunuzda, hele bunu Ýslam gibi bir büyük dünyayý harekete geçirme istikametinde yaptýðýnýzý düþündüðünde tavýr deðiþiyor.
- Acaba ABD ile Rusya'nýn buluþtuðu yer tam da burasý mý? Türkiye'nin Ýslam dünyasýnda etkinliðinin arttýðý ve bununla Türkiye'nin baðýmsýz oyuncu olabileceði “kaygýsý” mý?
- Ýslam dünyasýnda Ýslam'la baðlantýlý “terör yapýlanmalarý”nýn oluþumu ve ortak bir mücadele hedefi haline getirilmesi, bir küresel hesapla mý ilgili? Türkiye'nin DEAÞ'ý desteklediði propagandalarý boþuna olmamalý.
- Gülen, Amerika'daki bu hesaplar içinde kendisine alan açmaya çalýþýyor. Dolayýsýyla ABD'nin Gülen'le ilgili kararý da belirsizliklerin nerede netleþeceði ile yakýndan ilgili.
- Coðrafyamýz -Ýslam coðrafyasý- büyük mücadele alaný. Akýl ve sabýr çok önemli.
