Gelecek perşembe günü dünya tarihinin en ilginç seçimlerinden biri yapılacak. İskoçya’nın bizim İngiltere diye bildiğimiz Birleşik Krallık İngiltere’den ayrılma referandumundan söz ediyorum. Bu referandumdan çıkacak sonucun petrolden, Avrupa Birliği’ne ve İspanya’ya kadar bir sürü yansıması olacak. Sıkıcı 1-2 bilgi paylaşmadan yazıyı bitirmek zor ama ilginç ve gülümseten noktaları es geçmeyeyim...
Bu referandum ilginç, çünkü, ayrılmak isteyen, ayrılmak istediği ülkenin para birimini kullanmaya devam etmek istiyor. İlginç, çünkü, ayrılmayalım diyen, ayrılırsak paramı kullanamazsın diye ayak diretiyor.
***
Biz tamamına İngiltere diyoruz ama o ülkenin adı Birleşik Krallık. Birleşik Krallık, İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’dan oluşuyor. Dışişleri, savunma, ekonomi gibi konularda tek yetkili Londra, eğitim, sağlık, belediye gibi alanlarda yetki merkezi hükümetlerde.
İskoçya’nın İngiltere’den ayrılmak istemesinin temel sebebi 24 milyar varillik Kuzey denizi petrol ve doğalgaz kaynakları. İskoçya çıkarılan petrolden yüzde 15 civarı bir pay alıyor ve bu rakamı yeterli bulmuyor.
İngiltere’yse başarının kendisinin olduğu görüşünde ve bu yüzden aslan payını alıyor. İngiltere’nin nükleer silahlarının depo alanı gibi başka bazı noktalar da var ama ana konu başlığı tam olarak bu.
***
Referandum son derece ilginç olacak zira 16 yaşından büyük olan herkes oy kullanacak. Peki İskoçya ayrılık kararı verirse ne olacak?
Mesela, Avrupa Birliği’ne üyelik durumu tartışmalı, mesela Birleşmiş Milletler’e nasıl ve ne zaman üye olacak mesela 2016 Olimpiyatlarına İskoçya bayrağı altında katılabilecek mi?
Bir de başka yansımalar var, mesela İşçi Partisi iktidara hep İskoçya’dan aldığı blok oylarla yürüdü, bu İngiltere’yi gelecekte hep muhafazakarlar mı yönetecek sorusunu da sorduruyor.
Bir başka etki İspanya’da olacak. Katalanlar 9 Kasım’da İspanya’dan ayrılalım mı diye referanduma gitmek istiyorlar ama Madrid bu referandumu yasa dışı ilan etti. O yüzden İspanya’nın gözü de 18 Eylül’de İskoçya’da olacak...
***
Bir zamanlar topraklarında güneş batmayan ülke olan İngiltere şimdi önemli bir parçasını kaybedebilir.
Seçmen yaşı, kampanya süreci, yaşanan tartışmalar alıştıklarımızdan çok farklı. İngiliz usulü boşanma sanırım böyle bir şey...
