Ýngiltere’de muhalefetteki Ýþçi Partisi’nin yeni genel baþkanlýðýna Jeremy Corbyn seçildi. Ýþçi Partililerin yüzde 59.5’unun desteðini alan Corbyn çok deðiþik biri. Hatta görüþleri itibariyle AB’nin genel yapýsýna ters. Eski Baþbakan ve Ýþçi Partisi lideri Tony Blair de Corbyn’e oy verilmemesi çaðrýsýnda bulunmuþtu. Avrupa ülkelerinde zaman zaman bu tür istenmeyen liderler çýkýyor. Ülkede genel politikaya bu tür adamlar tam hakim olamýyorlar ama zaman zaman Corbyn gibilerin çýkmasýný da ayrýca deðerlendirmek þart. Geçmiþte Avusturya’da Haider, Yunanistan’da Tsipras gibi liderler çýkýyorlar.
Bazý AB ülkeleri ekonomik kriz yaþýyorlar. Bu kriz bazý marjinal ya da ekstrem yapý ve liderlerin ortaya çýkmasýna sebep oluyor. Ya da göçmen ve Ýslam karþýtý unsurlar da buna eklenince ve kamuoyundan destek de bulunca Corbyn gibilere yol açýlýyor. Tabii Corbyn NATO ve AB karþýtý bir lider. Ýngiltere’nin baþýný en çok aðrýtacak noktalardan biri bu. AB ve NATO’dan çýkmayý savunuyor. Bu konuda oldukça kararlý. Aslýnda böyle olmasýnýn sebebi sosyalist düþüncenin Corbyn’da baskýn olmasý. Corbyn’in Sosyalist Kampanya Grubu, Filistin Dayanýþma Kampanyasý, Uluslararasý Af Örgütü, Savaþa Son Verin Koalisyonu gibi insan haklarý kuruluþlarýna üyelikleri bulunuyor. Ýngiltere’de düzenlenen savaþ karþýtý protestolarýn birçoðuna katýlmýþ ve hala katýlýyor.
Muhafazakar Parti’yle beraber Ýngiltere’nin en güçlü ve büyük partisi olan Ýþçi Partisi yeni lideri Jeremy Corbyn’le çoðu konuda AB ve Atlantik’in öte yanýnýn canýný sýkacaða benziyor. Bir kere Filistin meselesi konusunda geleneksel Ýngiliz politikasýndan ayrýþýyor. Ýsrail’in Filistin’e politikasýný kabul etmiyor. Corbyn ayrýca Ýngiltere’nin, Suriye’deki DAEÞ hedeflerine hava saldýrýlarý düzenlemesine karþý çýkýyor. Bu iki konu Ýngiltere için vazgeçilmez meseleler. Bir an Corbyn’in Baþbakan olduðunu ve Ýngiltere’nin politikalarýnda deðiþikliðe gittiðini düþünün. Ne büyük fikir çatýþmasý çýkar. Hatta böyle bir lider sadece AB’nin deðil ABD’nin de kimyasýný bozar. ABD ve Ýngiltere için bir numaralý düþman olan DAEÞ konusunda geri adým atýlmasý çok þeyi deðiþtirir. O zaman akla þöyle bir soru akla geliyor: Böyle bir lider kalýcý olabilir mi? Onunla rahat çalýþýlabilir mi? Ya da baþýna bir þey gelir mi? Haider’e ne olduðu herkesin malumu. Trafik kazasý süsüyle adamý götürdüler.
Ýngiltere Baþbakaný David Cameron dün resmi Twitter hesabýndan, “Ýþçi Partisi artýk ulusal güvenliðimiz, ekonomik güvenliðimiz ve ailenizin güvenliði için tehdit oluþturmaktadýr” dedi. Delegelerle seçilmiþ biri için Cameron bu ifadeleri rahatlýkla kullandý. Ýngiltere’nin nükleer sistemleri olmamasý gerekir bile dedi. Nereden baksanýz elinizde kalacak bir durum var.
Corbyn yýllar boyunca Kuzey Ýrlanda konusundaki yaklaþýmýyla da dikkat çekti. Birleþik bir Ýrlanda’yý savundu.1984’te IRA’nýn (Ýrlanda Cumhuriyetçi Ordusu) yasal ayaðý Sinn Fein lideri Gerry Adams’ý Londra’da aðýrlamasý hem Muhafazakâr hem de Ýþçi Partili milletvekillerinden tepki çekmiþti. 1980’lerde IRA adýna bombalý eylem yapmakla suçlanan ancak suçlamalarý reddeden bazý sanýklarla ilgili kampanyalara da katýldý.
Tüm bu olup bitenleri alt alta koyduðunuzda Ýngiltere’yi hareketli günlerin beklediði muhakkak. Böyle bir lidere yol verilecek mi yoksa Cameron’un milli güvenliðe tehdit demesi gibi önü bir þekilde kesilecek mi? Batý’da milli güvenlik söz konusu oldu mu akan sular durur. Bütün politikalar milli güvenliðe göre belirlenir.
Jeremy Corbyn bize de pek uzak biri deðil. 2010 yýlýnda Türkiye’ye giden ve gözlemci olarak KCK davasýný izlemiþti. KCK operasyonlarýnýn parlamento gündemine taþýnmasý için soru önergesi veren milletvekillerinden biriydi. Jeremy Corbyn, 22 Ekim 2010’da Morning Star gazetesindeki köþesinde dava ile ilgili gözlemlerini yazmýþtý. Irak’ta 1988’de Kürtlere yönelik gerçekleþtirilen saldýrýlarýn, 2013’te Ýngiltere parlamentosunda “soykýrým” olarak tanýnmasý kararýnýn alýnmasý için çalýþma yürüten isimlerden de biriydi. Yani bayaðý marjinal biri. Belki Ýngiltere gerçeðini bildiði için yumuþayabillir ama beklemek lazým. Her ülkenin kendi dinamikleri var. Corbyn o dinamiklerin ne kadar dýþýna çýkabilir, göreceðiz.
NOT: Bu yazýda Guardian, Morning Star, BBC’den faydalanýlmýþtýr.
