Bu sabah yine çok acý bir haberle uyandýk.
Afyon’da 25 asker bir askeri depoda meydana gelen patlamada hayatlarýný kaybettiler.
Mutlaka bir soruþturma açýlacak ama muhtemelen de bu soruþturmanýn sonuçlarýný biz sýradan yurttaþlar öðrenemeyecek.
Aynen Güneydoðu sýnýrlarýmýzda yediðimiz baskýnlarýn ve kaybettiðimiz askerlerin arkasýndan açýldýðý iddia edilen soruþturmalarýn sonuçlarýný öðrenemediðimiz gibi.
Ne Daðlýca, ne de Aktütün karakollarýnda kaybettiðimiz gençlerimizin soruþturmalarýnýn sonuçlarýný öðrenebildik.
Uludere faciasýnýn da soruþturmasý ne aþamada, bilemiyorum.
Sadece devlette demiyorum, toplumda da ölümlere karþý belirgin bir duyarsýzlýk var.
Tuzla tersanelerinde yaþanan kayýplarýmýzýn nedenleri ve alýnmasý gereken önlemler de havada.
Toplum fikr-i takip yapmýyor, yapmak istemiyor.
Þýrnak Beytüþþebap’ta on þehit verdik, arkasýndan da demeçler patlattýk, bu facia da unutulma sürecine girdi bile.
Ölümler, þehitler karþýsýnda toplum da devlet de maalesef duyarsýz.
Bu duyarsýzlýðýn mutlaka bir açýklamasý olmasý lazým.
Duyarsýzlýk kesin ama nedenleri konusu yeterince tartýþýlmýyor.
Aðlarsa analar, babalar, eþler, evlatlar gerçekten aðlýyorlar.
Duyarsýzlýk meselesi kazalarýn önlenememesinin, þehitlerin olmamasýnýn önündeki en büyük engel; mesele, duyarsýzlýk sadece bir etik konu deðil, ayný zamanda insan hayatlarýný alýp götürüyor.
Herkesin, kendi müktesebatý ölçüsünde bu duyarsýzlýk meselesine bir yaklaþým geliþtirmesi gerekiyor.
Aileler çocuklarýna beþeri sermaye yatýrýmý yaparlar; nihai analizde de bu beþeri sermaye yatýrýmý toplumun yaptýðý bir yatýrýmdýr.
Bu yatýrýmýn miktarý, büyüklüðü kiþiyi daha deðerli, daha vazgeçilmez kýlar; toplumlar da kaybettiðinin yerine yenisini koyarken büyük maliyet ödüyorsa, kayýplarýný minimize etmeye çalýþýr, tersanalerinde iþçilerinin can güvenliði birinci kaygý olur, sýnýr karakollarýnda çok daha az þehit veririz.
Toplum olarak elimizi vicdanýmýza koyalým, Þýrnak Beytüþþebap’ta þehit olan on asker, TSK için çok kolay ikame edilebilecek, üzerine çok az beþeri sermaye yatýrýmý yapýlmýþ askerler, çocuklar; bu çocuklar þehit olduðunda, aile hariç, göstermelik bir tepki oluþuyor, sonra hemen unutuluyorlar, yerlerine adeta sýfýr maliyetle yenileri konuyor.
Her kayýp, insani acýlar dýþýnda, topluma somut maliyetler yüklemiyor, kayýplar büyük beþeri sermaye kaybý olarak deðerlendirilmiyor.
Sýnýr karakollarýnda, askeriyenin üç ay yat-kalk eðitimi verdiði köy kökenli erler yerine devletin senelerce güvenlik eðitim verdiði yani toplumun, devletin üzerilerine beþeri sermaye yatýrýmý yaptýðý profesyonel askerler görev yapsa hem savunma etkinliði artar hem de devlet ve toplum kayýplarýnýn yerine yenisini koyarken büyük maliyetler üstleneceði için çok daha özenli davranýr, askerlere en azýndan bir çelik yelek verir, nitelikli, güvenlikli karakol inþaatlarýný hýzlandýrýr, hatta çoktan hýzlandýrmýþ olurdu.
Askerlerimizin, tersane iþçilerimizin kaybý duygusal acýlar yanýnda somut ve çok yüksek beþeri sermaye kayýplarýna da neden olduðu gün toplum ve devlet cephaneliklerde kazalarý da, suikastlarý da önlemek için daha etkin çaba gösterirler.
Toplumun “ölen ölür, kalan saðlar bizimdir” yanlýþ mantýðýndan hemen uzaklaþmasý gerekiyor.
Bu özensizliklerin acaba bir iktisadi mantýðý, temeli mevcut mu?
twitter.com/KarakasEser
