Maymunlar Cehennemi, Þafak Vakti ile geri döndü. 2011’de baþlayan yeni serinin ikinci filmi, 1968 yýlýndaki ilk filmin öncesine gidiyor, insanlýðýn çirkin yüzünü maymunlar üzerinden anlatýyor.
Bilim kurgunun altýn çaðý 60’lý ve 70’li yýllardý. Böyle olmasýnýn nedeni, II. Dünya Savaþý sonrasýnda yaþanan politik ve sosyolojik deðiþimdi. Atom bombasý ve Soðuk Savaþ, insanlýðýn korkularýný tetikleyen en önemli unsurlardý. Bir bilim kurgu hastasý olarak çocukluðumdan beri o dönemin filmlerini takip ettim. Maymunlar Cehennemi ise en þoke edici finaliyle dönemin en etkileyici yapýmlarýndan biriydi.
1968 yýlýnda çekilen ilk filmde Charlton Heston akýllý maymunlarýn arasýna düþmüþ ve okyanus kýyýsýna ulaþtýðýnda, paramparça olmuþ ve denizden sadece eli yükselebilen Özgürlük Heykeli manzarasýyla öykü sonuçlanmýþtý. Ýnsanlar sonunda kendi soylarýný tüketmiþti. Onun yerine evrimin bir önceki adýmý maymunlar direksiyona geçmiþti... Final baþtan aþaðý bütün filme yepyeni bir anlam katar. Ve o kadar etkileyicidir ki neredeyse sýrf bu final yüzünden üç tane daha devam filmi çekilir. 1973’e kadar dört filmlik bir seri oluþur.
2001 yýlýnda Tim Burton’un yorumladýðý Maymunlar Cehennemi, ben dahil birçok hayranýna büyük hayal kýrýklýðý yaþattý. Mark Wahlberg’ün baþrolünü oynadýðý bu yapýmda, ilk filmdeki gibi sürpriz son yaþatýlmak istenir seyirciye ama olay iyice karýþýr. Finali, öykünün özüne aykýrýdýr. Çünkü Wahlberg zaman yolculuðu yapýp dünyaya döndüðünde Ceasar’ýn heykelinin dikildiðini ve aynen ABD’nin yaratýlan kültürünün maymunlar tarafýndan devralýndýðýný görür. Tam bir saçmalýk! Zaten bu finalden sonra devamý yapýlmaz.
Yýl 2011 olduðunda enkazý toparlamak Rupert Wyatt’a kalýr. Maymunlar Cehennemi Baþlangýç, öyküyü daha gerçekçi ve dramatik þekle soktu. Ýlk serinin dördüncü filmi Maymunlar Cehennemi Baþlangýç’a dayanak olur. Ceasar’ýn doðuþu, insanlar tarafýndan aldatýlýþý ve diðer maymunlarý yanýna alarak isyan baþlatýp ormanlýk bölgede izini kaybettirmesiyle son bulur 2011’deki film.
MAYMUNLARI DA KÝRLETÝYORUZ
Bu hafta vizyona giren Maymunlar Cehennemi Þafak Vakti ise öyküyü 10 yýl sonrasýna taþýyor. Ýnsanlar, maymunlarla yaptýklarý deneyler sýrasýnda ürettikleri bir virüs yüzünden yok oluþun sýnýrýna gelir. Ceasar ve kabilesi ise yabani hayatta kendi kurallarý ve sosyal iliþkileri içinde yaþamlarýna devam eder. Kabilenin en önemli kanunu “Bir maymun baþka maymunu öldüremez” olarak ortaya konmuþtur. Ama yok olduðu sanýlan insanlar küçük bir grup olarak maymun kabilesinin yakýnýna gelir. Bu karþýlaþma, zincirleme olaylarýn baþlangýcýdýr: Ýnsanlar þehrin küçük bir bölgesinde yaþamaktadýr ve elektriðe ihtiyaçlarý vardýr. Bunun için de maymunlar kabilesinin yanýndaki barajý iþler hale getirmelidirler. Ýlk önce güvensiz bir þekilde birbirlerine yardým etseler de eski düþmanlýklar ve insanýn özü, bu barýþ ortamýnýn devam etmesine izin vermeyecektir... Bu tür filmleri seyrettiðimizde görüyoruz ki aslýnda maymunlarý da insanlaþtýrýyoruz. Farklý bir tür ortaya koymuyoruz. Yine insan iliþkilerinin kirlenmiþliðinden yola çýkýp zavallý maymunlarý da kirletiyoruz. Onlarý da birbirlerine hainlik yapan, kendini doyuran eli ýsýran, hýrs ve intikam yüzünden gözleri kararmýþ mahlukatlar haline getiriyoruz veya onlarý öyle hayal ediyoruz. Maymunlarý insanlaþtýrýyoruz yani çirkinleþtiriyoruz. Filmin felsefi boyutu bu aslýnda. Son dönem filmlerinde ilerleyen teknoloji sayesinde inanýlmaz bir görsel boyuta ulaþtý dünya sinemasý. Maymunlarýn bu teknolojiyle perdede canlandýrýlmasý baþka deðerlendirmeler yapmamýza sebep oluyor. Maymunlarýn lideri Ceasar’ý canlandýran Andy Serkis bu rolüyle bir çok ödüle aday olabilir. Çünkü onun mimikleri ve oyunculuðu yeni teknikler sayesinde filme büyük deðer katýyor. Maymunlar Cehennemi serisinin üçüncü filmi de 2016 gibi vizyona girecek. Maymunlar Cehennemi Þafak Vakti’nin yönetmeni Matt Reeves o filmi de yöneteceðe benziyor.
Maymunlar Cehennemi 1968’den beri izleyiciyi merakla salonlara dolduruyor. Çünkü insanlýðýn çirkinliðini yaratýcý bir þekilde tekrar insana gösterebiliyor. Bir filmin en büyük baþarýsý da bu deðil mi.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Orijinal adý: Dawn of the Planet of the Apes
Yönetmen: Matt Reeves
Senarist: Rick Jaffa
Oyuncular: Gary Oldman, Jason Clarke, Judy Greer, Andy Serkis
Yapým: 2014, ABD, 130 dakika.
