Gazeteleri okurken gözüm ‘internet’ sözcüðü geçen haberlere fazlaca takýlmaya baþladý; özellikle de yabancý gazeteleri okurken... Keþke yasayý hazýrlayanlar ve uygulamacýlar dünyada olup bitenleri yakýndan izleseler...
Yarýn önemli bir geliþme bekleniyor: Almanya Baþbakaný Angela Merkel’in çýkacaðý Fransa gezisinde Cumhurbaþkaný François Hollande ile görüþeceði konularýn ilk sýrasýnda ‘internet’ yer alýyor çünkü. Merkel, “Ýnternet trafiði ABD üzerinden geçtiði için bütün haberleþmelerimiz meraklý gözlere açýk; bunu engelleyelim” görüþüyle hazýrladýðý teklifle Paris’e gidiyor...
Cep telefonu Amerikan istihbaratýnca dinlenmiþti Merkel’in; meraklanmýþ, internet üzerinden yaptýðý bütün yazýþmalarýn da ABD’ye mutlaka uðradýðýný öðrenmiþ... Þimdi bu yanlýþlýðý ortadan kaldýrmak istiyor ve bunun için Fransa’yý yanýna alýp bir ‘Avrupa iletiþim aðý’ kurma giriþiminde bulunuyor.
Edward Snowden adlý CIA çalýþaný gizli belgeleri çalýp medyaya verince ABD’nin herkesi dinlediði ortaya çýkmýþtý; Avrupa ülkeleri o gün bugündür alarm halinde.
Geçen hafta Avrupa Komisyonu internet üzerindeki ABD tekelini ortadan kaldýrmak için harekete geçti. Yayýnlanan bildiri okunduðunda, Avrupa’nýn ABD’ye güvensizliðinin her satýra sindiði görülüyor.
Ýnternet, malum, Amerikalýlar tarafýndan askeri amaçlarla geliþtirildi ve Pentagon’un gözetimi altýnda. Hâlâ böyle bu. Avrupalýlar Pentagon ile ona iþ yapan silâh sanayiinin, tekel durumunu, kendi çýkarlarý için kullandýðýný düþünüyor. Merkel-Hollande görüþmesinden çýkacak sonuç Komisyon’un tekelle mücadele sýnýrlarýný da belirleyecek...
Sýnýr aslýnda belli gibi: Rusya ve Çin’in “Trafiðin yönetimini BM’ye verelim” teklifi benimsenmiyor; buna karþýlýk sitelere ad saðlayan ve kaydýný tutan sistemde sözün geçmesi isteniyor... Kaydý Kaliforniya’daki ICANN kýsa adlý enstitü tutmaktaymýþ. Bu vesileyle ICANN’ýn son ofisini Ýstanbul’da açtýðýný öðreniyoruz.
Acaba Türkiye bu tartýþmanýn hangi tarafýnda? Yoksa biz tartýþma dýþý mýyýz?
Washington Post, önceki gün, Ýran’ýn da internet çaðýyla buluþmaya karar aþamasýnda olduðunu yazdý. Sevindim.
Komþu ülkeye gidenler bilir: Ýnternet kaplumbaða hýzýndadýr. Son gidiþlerimden birinde beþ yýldýzlý otellerinde internete baðlanamama sýkýntýsý yaþadýðýmý gören bir görevli, beni, birkaç mahalle ötedeki bir özel firmaya yönlendirmiþti. Firmadan baðlanabildim, ama burada saniye sürmeyen bir yazýyý göndermem orada dakikalarýmý almýþtý.
Netindex.com ölçümüne göre, Ýran internet hýzýnda dünya sýralamasýnda 168. sýrada yer alýyor (1. sýrada Hong Kong var; Bulgaristan 18, ABD 33, Moðolistan 52, Kazakistan 56, Vietnam 57, Tacikistan 63, Makedonya 68, Türkiye ise 72. sýrada)... Gelecek ay hýz bir misline çýktýðýnda da Ýran ancak 135. sýraya yükselebilecek...
O kadar yavaþ bir internetleri var... Yavaþlýðýn sebebi, rejimin internete ters bakmasý kuþkusuz... Çok yönlü filtreler uygulanmasýna raðmen ters bakýlýyor ve bu sebeple de hýzlandýrýlmýyor gibi... Hem de evlerin yarýsý internete baðlý olduðu halde...
Yeni seçilen Cumhurbaþkaný Hasan Ruhani “Artýk bu deðiþiyor, Allah’ýn izniyle deðiþmeye de devam edecek” açýklamasýný yapmýþ...
Baþka?
Tabii Suudi Arabistan’da durumun ne olduðunu merak etmesem olmaz. Hýz sýralamasýnda bizden sonra (76.). Ancak internetin orada sürekli gözetim altýnda olduðu anlaþýlýyor. Siyasi mesajlara eriþim konusunda çok hassas rejim. Hani bizde Tayyip Bey kullandýðý için yaygýn dört parmaklý ‘Rabia’ iþareti var ya, o iþareti taþýyan bir sayfaya girenin baþýna dert açýlabiliyormuþ...
Yasa-dýþý ilân edildiði için...
Ýnterneti kullanarak yasak propaganda yapanlar, Suriye’deki savaþta yanlýþ tarafý tutanlar, ya da çatýþma bölgelerine Suudlularý savaþmak üzere davet edenlere müsamaha yok. Bir bakanýn görevinden alýnmasýný ve insan haklarý ihlâli sebebiyle yargýlanmasýný talep eden sosyal medya mesajý yazan hapse atýlmýþ...
Umarým, Türkiye, Avrupa ile ABD arasýndaki ihtilâfta doðru yerde saf tutar...
