Ýnternet ve sosyal medyanýn saðlýksýz kullanýmýnýn sýk ve önemli sonuçlarýndan biri de aile içi kopukluk. Ýnternet kullanýmýna baðlý aile içi kopukluðun iki farklý þekli var. Birincisi “herkes elinde telefon kendi köþesinde takýlýyor” þeklinde. Ýkincisi ise aile üyeleri karþý karþýya iken bile telefonlarýn elde dolaþmasý, dikkatin birbirine deðil de telefonlara takýlý kalmasý. Bu sorunlarý azaltmak ve aile içi kopukluðu önlenmek için beþ tavsiyede bulunacaðým.
***
1- Ýnternet kullaným þeklinizi denetleyin: Ýnternet kullaným þekliniz hakkýnda düþünün, kendinizi gözlemleyin ve kullaným saatlerinizi ve hangi mecralarý kullandýðýnýzý kayda geçirin. Bir alýþkanlýðý kontrol edebilmenin ilk yolu farkýndalýktýr. Gözlem ve kaydetmek farkýndalýðý arttýrýr. Ýnternet kullaným saatlerimizi kayda geçirdiðimizde çoðu zaman tahmin ettiðimizden daha fazla çýkar. Ýnternet ve sosyal medyanýzý kullanma biçim ve süreniz için rehber metinleri dikkate alarak kararlar alýn ve uygulamaya çalýþýn. Ýnternet kullaným þeklinin iþinize, eðitiminize, aile iliþkilerinize olumsuz etki edip etmediði sorusu üzerine düþünün. Ailenizden veya yakýnlarýnýzdan birilerinin internet/akýllý telefon kullanýmý konusunda size olumsuz geri bildirimde bulunup bulunmadýðýnýzý düþünün.
2- Dijital diyet yapýn: Diyet yediðimiz içtiðimiz þeyleri denetlemeyi gösterir. Diyet yaklaþýmý internet/oyun/sosyal medya için de kullanýlabilir. Eðer internet/akýllý telefon kullanýmýnýz saðlýksýz boyuta gelmiþ; kendi iç dünyanýzý, iþinizi, eðitiminizi ve aile iliþkilerinizi olumsuz etkilemeye baþlamýþsa “dijital diyet” yapmaya baþlayabilirsiniz. Örneðin sosyal medyanýzý günde 20 kez kontrol ediyorsanýz bunu 3 defaya düþürebilirsiniz. Bu yaklaþým ekran karþýnýzda geçirdiðiniz vakti azaltmayý hedefler.
***
3- Dijital detoks yapýn: Detoks alkol ve madde baðýmlýlýklarýnda kullanýlan bir terimdir ve bir maddenin bedenden tamamen atýlmasý sürecini tanýmlar. Dijital detoks ise internetin baðýmlý veya aþýrý kullanýlan biçimlerinin tam durdurulmasýný içerir. Eðer internet/akýllý telefon kullanýmýnýz saðlýksýz boyuta gelmiþ; kendi iç dünyanýzý, iþinizi, eðitiminizi ve aile iliþkilerinizi belirgin bozuyor hatta baðýmlýlýk haline gelmiþse “dijital detoks” yapma zamaný gelmiþtir. Örneðin hiç oyun oynamayýp veya 2-7 gün arasýnda sosyal medyaya bakmayabilirsiniz.
4- Yemek ve çay saatinde telefonlarý görülmez bir yerde býrakýn: Ailenin bir arada olduðu beraber yemek yiyip, çay içtiði zamanlarda cep telefonlarý gözden ýrak bir yerlerde býrakmak aile içi etkileþimi olumlu yönde arttýrýr. Aksi halde herkes elinde telefona bakarken yemek yerse, ailece muhabbet imkâný olmaz. Ailece yemek ve çay/kahve saatlerinde bilgisayar ve akýllý telefonlarýný uzak bir yere býrakmak kararý alabilirsiniz.
5- Gün içinde WhatsApp’la eþ ve çocuklarla yazýþýn: Eþlerin gün içinde makul düzeyde haberleþme ve muhabbet halinde kalmalarýnýn eþ iliþkisine iyi geldiðini biliyoruz. Eðer eþler WhatsApp gibi programlarla gün içinde baðlantýda kalýp, birbirlerine pozitif duygu ifadesinde bulunuyorsa bu hal iliþkiyi olumlu etkileyebilir. Ayrýca aile üyelerinin kendi aralarýnda kurduklarý gruplar etkileþim halinde kalmalarýna katký saðlayabilir. Bu gruplar geniþ ailenin de etkileþimini geliþtirebilir. Yalnýz WhatsApp grup iletiþimi yüz yüze iletiþimin yerine veya önüne geçmemelidir.
