Bir gün önceki yazýmda üzerinde durduðum bir notla, konuya baþlamak isterim. Avrasya Harekâtý Baþkaný ve Kremlin ideoloðu olarak kendini lanse eden Dugin, bir kaç gün önce Bakü’deydi. Verdiði beyanlar, üzerinde durulmasý gereken niteliktedir.
Yukarý Karabað sorununun çözümüne, Yukarý Karabað dýþý beþ þehrin geriye alýnmasý ihtimallerini konuþurken, bir uyarýda da bulunmuþ. Azerbaycan’a diyor ki; “eðer Rusya’nýn istekleri dýþýna çýkarsan ve ona sorun olursan, Gürcistan kaderine benzer bir kader seni bekler.” Tam bu cümleleri kullanmasa da, olayýn Türkçesi budur. Emperyalist hayaller ustasý daha sonra demiþ ki; “Rusya’nýn, sizin toprak bütünlüðü konunuza bakýþ açýsý þimdilik bütünlükten yanadýr. Yani bu durum iþimize yarýyor” demiþ. “Onu bozmaya kalkýp savaþ mavaþ çýkarýrsanýz, asabýmýz bozulur” imasýnda bulunmuþ. Dugin demiþ demesine lakin iþin daha vahimi tam da onun Bakü ziyareti sýrasýnda, Amerika’dan “Karabað’da savaþ olabilir” beyanýnýn gelmesi oldu.
Tüm bu olaylar, Türkiye'nin Suriye’de durumu kontrole alma hamleleri sýrasýnda baþ veriyor.
Rusya’nýn, Kafkasya’da durumu tamamen kontrole alma çabasýný biliyoruz. Rusya’ya raðmen, Amerikan eðilimi gayretlerini ve özellikle renkli devrimlerin, þimdilik ortaya çýkmasýnýn veya çýkarsa sonuç veremeyeceðini de tahmin edebiliyoruz. Ne Rusya, ne ABD, bu coðrafyada aynen Suriye'de ve Ortadoðu’da olduðu gibi yerli insanlarýn, ahalinin çýkarlarý için meydanda olmadýðýný da biliyoruz.
ABD, Rusya’ya yeni çatýþma alaný açmaya meraklý. Ukrayna sonrasý Kafkasya, buna en yatkýn bölge. Orta Asya frekansý da devrede. Yani ABD ile Rusya’nýn kozlarýnýn paylaþýlmasý durumu mevcut þu anda. Masadan kim daha fazla çýkarla kalkacaðýný, Suriye süreci daha fazla ortaya koyacaktýr. Lakin Rusya yeni çatýþma alaný istememekte. Ekonomik olarak, bunu þimdilik kaldýrmasý zor! Tabi ki sýr deðil, kapýsýna dayanacak tehdide, vereceði karþýlýk askeri müdahale olacaktýr. ABD’nin; Yukarý Karabað’da istediðinin, kimin lehinde olmasýndan daha ziyade, bir an önce olayýn bitmesidir. Ermenistan’ý, kendi projelerine ancak bu durumda dâhil edebiliyor. Aksi takdirde Rusya güdümünde kalan Ermenistan, kendisine sorundur. Ermeni kozu, Ermeni Lobisi ve uydurma soykýrým sloganlarýný pekiþtirmek için Amerika’ya, sürece dâhil edebileceði bir Ermenistan lazým. Rusya bu durumun deðiþmesini, statüko durumunun devamýný o yüzden istemektedir. Bir kaç cephede sorunlu ortam, eforunu tükenmekte! Rusya ile dengeli giden Azerbaycan, þimdilik sorun deðil. Lakin Karabað sorununu çözmek isteyen, toprak bütünlüðünü temin etmek isteyen bir Azerbaycan, sorundur! 2016 Nisan ayýnda, bir kaç günlük Karabað savaþý, o nedenle en fazla Rusya’yý tedirgin etti. Diðer taraftan da Rusya, askeri güçle coðrafyaya müdahil olmak için zemin oluþturmakta. Þimdilik bu ortam söz konusu deðil. Hatta þimdilik böyle bir hamlesi de iþe yaramaz. Lakin Azerbaycan faktörü, Türkiye’ye yakýnlýk durumu, ortak askeri tatbikatý ve elbette Nahcivan üzerindeki Türkiye siyasi aktörlüðü, belki ileride ciddi koz olarak kullanýlacak veri olabilir.
Cumhurbaþkaný Erdoðan; Çin ziyaretinde çok önemli yeni ipek yolu hattý projesine yönelik ufkunu ortaya koydu. Bu hattýn Amerika tarafýndan arzu edilmediði aþikârdýr. Doðu’ya kayan ekonomik hâkimiyetin, en önemli simgesi ve anahtarý olabilir. Türkiye tarihi süreç içerisinde hep bu yolun kullanýcý ve pekiþtiricisi olmuþtur. Þimdi tekrar ayný veriye odaklanmasý, ilerideki durumlar için altyapý anlamýna gelmektedir. Ýþte o nedenle Kafkasya’da, Orta Asya'daki durumlara daha farklý gözle bakmakta yarar vardýr. Amerika’nýn; ipek yolu hattýný bypass edebilmesi için yapabileceði tek þey, coðrafyadaki ülkelerde ayaklanmalarý desteklemelidir. Bunu da demokrasi bayraðý ile yapacaðý nettir.
Yukarý Karabað meselesi nasýl ki; Sovyetlerin çöküþünü pekiþtiren enstrüman olarak devreye sokulduysa, yeni süreçte kontrolsüz operasyonlar ABD’nin iþine yarayan ortamý pekiþtirebilir. Rusya buna engel olmak için devreye girer ve “alýn baþýnýza belayý” niteliðinde, coðrafya ile karþý karþýya kalmýþ oluruz. Ýþte bu nedenle Azerbaycan, kendi haklý davasýný sonuca götürmüyor. Savaþabilecek gücü olmasýna raðmen, bunu yapamamasýnýn nedeni, iþte bu dengede saklý. Amerika’nýn ve Rusya’nýn coðrafya ülkelerindeki gücünü; medya, STK ve baþka unsurlarla pekiþtirmesi gözükmektedir. Türkiye'nin içinde ve etrafýndaki durumlar aydýnlýða kavuþmadan, hinterlandý akil ülkelerin gaza getirilmesi, felaketin baþlangýcý olur. Senaryosunu kendisi yazmadýðý hiç bir operasyon, milli çýkara hizmet etmez. O nedenle Türkiye odaklý stratejiler, hinterlanttaki ülkeler için þimdiki durumda en yararlýsýdýr. Azerbaycan’daki istikrarý savunmak ve korumak ise, bu yararlý ortamýn esas anahtarýdýr.
