Ankara'nýn Irak'a dönük ziyaret trafiði iki amaç taþýyor. Ziyaretlere baktýðýmýzda hem kýsa vadede yaþanabilecek sýcak geliþmeler gündeme alýnýyor hem de uzun vadede güvenli-istikrarlý Irak için görüþmeler yapýlýyor, diye okuyabiliriz.
MÝT Baþkaný Ýbrahim Kalýn'ýn Baðdat ve Erbil ziyaretlerini Genelkurmay Baþkaný Metin Gürak ve Milli Savunma Bakaný Yaþar Güler tarafýndan yapýlan Baðdat ziyaretleri takip etti.
Ýbrahim Kalýn baþkanlýk sisteminde Erdoðan'ýn yanýnda sözcülük görevini yaptý ve bir anlamda "ulusal güvenlik danýþmaný" statüsündeydi. Irak ziyaretlerinin ciddiyetini anlamak için Irak'ta yaþananlarý dikkatle izlemek gerekiyor.
Irak'ta yaþanan hareketlilikte þüphesiz Ýran'ýn Baðdat'taki nüfuzu söz konusu. Irak'ýn anayasa süreci ülkenin farklý unsurlarýna alan açarken sistemi de kilitledi. Temsiliyet krizi yaþanan dönemler oldu. Ülkedeki Þii-Sünni-Kürt üçlemesi, yok sayýlan unsurlar bakýmýndan bir problem doðururken üçlü yapýnýn yaþadýðý sorunlara Erbil yönetiminin petrol gelirleri meselesi de baþka bir boyut ekledi.
Baðdat'ta yaþanan gerilimler bölgesel iliþkilerde de bir takým sorunlara neden olmuþtu. PKK'nýn varlýðýnýn yaný sýra Suriye iç savaþý boyunca istikrarsýz bir Irak'tan yapýlan geçiþler de Irak'ýn istikrarýnýn önemini gösterdi.
Ankara-Baðdat arasýnda geçmiþte yaþanan sorunlarý aþacak formül karþýlýklý baðýmlýlýk yaratacak iþbirlikleriydi. 2023 yýlýnda taraflar arasýnda iliþkileri yeniden toparlayacak Kalkýnma Yolu projesi ise stratejik öneme sahip. Bu güzergâh Ankara-Erbil-Baðdat iliþkisini de dengeye oturtacak. Ovaköy-Basra yolu bölgesel istikrarý saðlayacaðý gibi diðer aktörleri de rahatsýz ediyor.
Yukarýdaki fotoðrafa göre Ankara, Irak'ta yaþanan ABD-Ýran vekâlet savaþýnýn bölgeye vereceði zararlarý ortaya koyuyor. Baðdat yönetimi ise Ýran'ýn topraklarý üzerindeki etkisini kýrmak zorunda. KDP Ankara ve Baðdat arasýnda uyumlu pozisyon alýrken KYB baþ aðrýtacak hamleler içinde. KYB'nin atacaðý yanlýþ adýmlar sýcak çatýþmalara zemin hazýrlayabilir.
Dýþiþleri Bakaný Hakan Fidan, ABD'nin Ýran destekli gruplara düzenlediði saldýrýlara yönelik bir gazetecinin sorusuna ABD'nin "ateþle oynadýðýný" vurgulayarak, "Ateþle oynadýðýnýz zaman o ateþ her an yangýna dönüþebilir. Kontrol altýna alýnamayabilir. Burada bir riskle karþý karþýyayýz. Bu kontrol altýna alýnamamazlýk meselesi bir tehdit olarak karþýmýzda duruyor."
Ýran, Rusya ve Çin'le stratejik iliþkilerine dayanarak hamlelerini yaparken ABD, Ýsrail'i ve Körfez ülkelerini bahane ederek bölgedeki etkisini artýrmaya çalýþýyor. Ancak esas mesele enerji koridorlarý ve ticaret yollarý. ABD-Rusya-Çin gerilimi bölgenin her karýþýnda kendisini gösteriyor.
