Geçen hafta baþýnda ABD’nin IÞÝD’e karþý Suriye’de de harekat -bombardýman- operasyon hazýrlýðýnda olduðu bildirildi. Bildirenler, daha önce de benzer sýzýntý haberleri yazan, önceden yazdýklarý sonradan yaþananlarla teyid edilmiþ muhabir ve gazeteler... Bu sefer de öyle oldu ve Baþkan Obama’nýn karar aþamasýnda olduðu yazýldý. Yazýlanlardan kuþkulanmak için neden yoktu... Ancak perþembe günü Obama medya karþýsýna çýkýp ‘Arabayý, atýn önüne koþmayalým... Medya fazla uçmuþ... Bir stratejimiz yok’ dedi. Ve ortalýk karýþtý.
ABD Baþkaný IÞÝD’e karþý stratejisinin olmadýðýný mý söylüyordu? Açýklamanýn hemen ardýndan, sözcüler -Suriye için karar alýnmadý. Irak’ta strateji var- diye düzeltme, toparlama, hasar kontrol yaptýlar. Obama muhalifleri ise bunu -ikrar- diye algýladý.
Bu arada Obama basýn toplantýsý, açýk renk elbiseyle yaptýðý toplantý... Obama standart lacivert takýmlarý býrakýp, yazdan esintiler ve ortamla uymayan hafif izlenimler veren açýk renk elbiseyle medya önüne çýktý... Asýl kýyamet de o yüzden koptu. Millet elbiseye bakmaktan Obama’nýn ne söylediðini anlamadý. Baktýkça takýmýn kumaþýnýn yeterince ince olmadýðý, bedenin iyi oturmadýðý, kravatýn da uymadýðý anlaþýlýnca, gürültü daha da arttý... Yani ne takým uyuyordu ne de Suriye-Irak stratejisi... ABD Baþkaný açýk renk elbiseyle dosta güven, düþmana da elem vermiyordu.
Baþkan birkaç dizi toplantýdan sonra Irak’ta mevcut harekatýn devam etmesine, Suriye’de de geliþmelerin izlenmesine karar vermiþti. Irak’ta strateji, -Erbil ve Baðdat’taki ABD temsilciliklerinin korunmasý, arada da insani yardým ve bu yardýmý destekleyecek bombardýmanla- sýnýrlý... Sýzan haberlere göre Suriye için her kafadan bir ses çýkmýþ... Halep ve çevresini tutacak bir harekat önerenler olmuþ. Hayýr sýnýrlý kalsýn, sadece Suriye-Irak sýnýrýndan geçiþler ve Irak’a IÞÝD akýþý vurulsun, denmiþ. Ancak Suriye’de yukarý tükürsen IÞÝD, aþaðý tükürsen Esad... Baþka bir seçenek lazým... IÞÝD harici Suriyeli direniþçilere yardýmdan da ABD ürküyor: Yanlýþ birilerini destekleriz, baþýmýza dert alýrýz- diye...
Þimdilik ABD’nin niyeti 4-5 Eylül’de Ýngiltere’deki NATO zirvesinde IÞÝD’e karþý ortak tavýr saðlamak... NATO’nun 28 ülkesi var, ama zirveye 60 ülke lider düzeyinde katýlacak. 70 ülkenin dýþiþleri bakaný gelecek. Tarihin ve coðrafyanýn cilvesi olarak, zirve -NATO görev alaný dýþýndaki- tehditlerle meþgul: Ukrayna, Suriye-Irak, Afganistan, hatta Libya...
NATO zirvesinden çýkan, sonra New York’a taþýnacak. Eylül ortasý BM Genel Kurulu yeni dönem çalýþmalarýna baþlayacak. O ilk haftada ülkeler BM’ye en üst düzeyde gelirler, liderlerin katýlacaðý bir Güvenlik Konseyi toplantýsý yapýlacak. Toplantýda da IÞÝD’e karþý mücadele ve koalisyon- kararý çýkacak... Konseyin eylül ayý baþkaný ABD oluyor... Yani Obama, Güvenlik Konseyi toplantýsýna baþkanlýk edecek.
Zirve, konsey, karar bunlarýn hepsi çýkar da, icraat ve Suriye hâlâ belirsiz... Irak-Emirli’deki IÞÝD kuþatmasý, önceki gün Irak unsurlarýnýn karadan, ABD uçaklarýnýn da havadan girmesiyle kýrýldý... ABD’ye göre bu harekatta Irak ordusu ve Peþmerge vardý. Görenler ise -Irak Ordusu- denen adý var kendi yok teþkilatýn, aslýnda Ýran’ýn emir ve komutasýndaki Þii milisler olduðuný söylüyor... Düz bakýþla Emirli’de havada ABD, karada da Ýran vardý... ABD’nin en zor durumu burada: Ýran ile iþbirliði pozisyonuna düþüyor. Ayný Þii milisler birkaç yýl önce Irak’ta ABD ordusuna kurþun sýkýyordu.
Obama hâlâ umudunu Baðdat’ta merkezi hükümetin kurulmasýna baðladý, orada bir Baþbakan var, ama henüz hükümeti ve hakimiyeti yok.
IÞÝD ile Irak’ta daha ne kadar savaþýlacaðý, ABD’nin Þii ve Kürt hava kuvveti haline gelmesinin Sünniler’e etkisi, hep ucu açýk sorular.
Suriye’de de IÞÝD’i vuruyorum diye Beþar Esad’ý güçlendirmek var... Suudi kralý -IÞÝD gelecek ay Avrupa’da, öbür ay ABD’de- deyip herkesi korkuttu. ABD Kongresi de Obama’yý hedefe aldý ve ABD Baþkanlarýný en çok Kongre yorar. Ýstihbarat komitelerinin hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi üyeleri Obama’yý terör tehdidine karþý aþýrý ihtiyatlýlýk, pasif kalmak, strateji geliþtirmemekle suçladýlar.
Eleþtiriler pazar günü, ana TV kanallarýnýn tartýþma programlarýnda doruða ulaþtý... Sonra haber bültenlerine geçildi: Libya’da militanlarýn, ABD elçiliðinin terk edilmiþ konutlarýndan birinde havuzda eðlenirken görüntüleri yayýnlandý... Muhalifler -Havuzumuza dek girdiler- diye öfkelendi. O sýrada Baþkan Obama golf oynuyordu. Bunu söylerken, günlerden pazar ve Baþkan için de hafta sonu tatili olduðunu hatýrlatmakta fayda var. Hafta içinde mesai zamaný golf oynamýyor... Irak-Libya hattýnda ise hafta sonu tatili malum, cuma günüdür.
twitter.com/selimatalayny
