Irak’taki geliþmeler giderek hýzlanýyor. Ülkenin en etkili siyasi gruplarýndan Sadr Hareketi’nin yaptýðý son açýklamaya göre, Baþbakan Nuri Maliki’yi düþürmek üzere þu anda 176 imza toplanmýþ durumda. Sadr hareketi, toplanan imzalarý Cumhurbaþkaný Celal Talabani’ye ulaþtýrdý. Süreç, imzalarýn oradan Meclis’e gelmesiyle daha da hareketlenecek.
Baþbakan Maliki cephesi ise, bir yandan el altýndan görüþmeler ve kulisler yaparak mevcut sayýyý kendi lehine çevirmeye çalýþýyor. Diðer yandan toplanan imzalarýn sahte olup olmadýðý yönünde yargýya baþvurmaya hazýrlanýyor.
Irak Parlamentosu’nda Maliki hükümetinin düþmesi için gereken sayý 163. Mevcut imzalarýn bu rakamý aþtýðý ortada. Ancak önümüzdeki tablo Maliki’nin mutlaka düþeceði anlamýna gelmiyor elbette.
Aþaðý yukarý son bir yýldýr Türkiye ile Baðdat yönetimi arasýnda baþlayan kriz, son aylarda ciddi boyutlara ulaþtý. Ankara’nýn, Baðdat yönetimi tarafýndan köþeye sýkýþtýrýlan Tarýk Haþimi’ye sahip çýkmasý, farklý Þii liderlerle görüþmeler yapmasý, diðer yandan kriz döneminde Ankara-Erbil iliþkilerinin çok daha iyi bir yere gelmesi, Maliki hükümetinin sert tepkisiyle karþýlaþtý.
***
Ýlk dönemde Maliki’nin özellikle Baþbakan Tayyip Erdoðan’a yönelik eleþtirilerine sessiz kalan Þii liderler, zaman içinde durumun içinden çýkýlmaz bir noktaya doðru gittiðini öngörerek, bu politikayý yanlýþ bulduklarýný ifade etmeye baþladýlar.
Sýk sýk Türkiye’nin Irak politikasýný eleþtiren kesimler, þimdi ne diyecekler bilmiyorum. Ancak Ankara’nýn ýsrarla devam ettirdiði ve Irak’taki tüm aktörlere hitap etme iddiasýndaki politikasý, uzun vadede sonuç vermeye baþladý. Tek sorun bu süreci yönetecek makul aktörler bulmanýn zorluðu.
Elbette bunun Irak tarafýnda önemli nedenleri de var. Öncelikle Türkiye’nin yeni dönemdeki gücü ve yükseliþi kim- senin gözardý edemeyeceði bir gerçek. Irak’taki herhangi bir aktörün doðrudan Türkiye’yi hedef almasý düþünülemez. Maliki bu hatayý yaptý ve kendisine des-tek olan çevrelerden bile çok ciddi tepkiler aldý.
Ýkincisi yine Irak siyasetinin önemli aktörleri, böyle bir çatýþmanýn kendilerini daha fazla Ýran’a yakýnlaþtýracaðýnýn farkýnda ve bunu çok da istedikleri söylenemez.
***
Elbette Maliki hükümetinin düþme noktasýna gelmesinin yegane nedeni Türkiye deðil. Ama neredeyse tüm nedenler bir þekilde Türkiye ile irtibatlý. Dahasý Ýran yönetimi, gidiþatýn Türkiye’nin Irak’ta geniþ bir nüfuz alaný elde etmesine doðru olduðunu gördü. Mesut Barzani, Maliki’nin yanlýþlarýný kendi hanesine doðru olarak yazdýrmayý baþardý.
Ankara, Neçirvan Barzani’yi en üst düzeyde aðýrlayarak, üstelik enerji kartýný da masaya sürerek cevap verdi. Dýþiþleri Bakaný Ahmet Davutoðlu ve Neçirvan Barzani yemeðinde Enerji Bakaný Taner Yýldýz’ýn da olduðunu hatýrlayalým.
Bu fotoðraflar, Ankara’nýn son dönemde zayýflayan hamlelerini yeniden güçlü kýlan bir seyri gösteriyor bize. Maliki devrilir mi, ramak kaldý; ama henüz deðil. Devrilmese bile artýk güçlü bir hükümet olamayacaðý ve sýkça tökez-leyeceði çok açýk.
Bir de Maliki’yle ilgili oylamada kimler neler yapabilir? Kürtler ve Türkmenler baþta olmak üzere bunu da yarýn konuþalým.
Not: 8 Haziran Cuma günü STAR yazarlarý Erzurum’da Baþkanlýk tartýþmalarýný ele alacak. Erzurum Büyükþehir Belediyesi Kültür Merkezi’ndeki panelimiz saat 18:00’de. Erzurumlu dostlarý bekliyoruz.
