Ýran’ý anlamak ve analiz etmek, sadece son ayaklanma olaylarýna bakarak mümkün deðildir.
Devrimin baþlama sebepleri, Ýran’daki etnik kimlikler üzerine iþlenen senaryolar, yönetimdeki gruplar arasý kavgalar ve tabii dini liderin yönlendirmeleri.
Batý; devrim öncesi Ýran’ý, sosyoloji ile nasýl manipüle ettiyse, þimdiki durumda da ayný senaryo devrede. Ama her iki halde bu argümanlarý veren Ýran’ýn kendi içinde bulunduðu gerçeklerdir.
Ýsrail; Ýran’ýn Orta Doðu’daki yayýlmacýlýðýndan rahatsýz! Son yýllarda Arap þeyhleri de, Ýran içine yönelik çalýþmalar yapmakta. Tabii ki bu çalýþmalarýn arka planýnda, Ýsrail ve ABD olduðu da bir gerçeklik!
Ýsrail; Ýran’a ve rejimine yönelik muhalif sesleri, dýþarýda cidden parasal ve siyasi yönden desteklemekte!
Etnik olarak Arap, Ermeni, Kürt ve Türkler üzerine ayrý ayrý yapýlan çalýþmalar söz konusu. Ýran’ýn yönetim þekli ve bakýþ açýsý da, buna bayaðý kapý açmýþ durumda.
Tabii halen Ýran’da, Þii alt yapýsý hâkim ve halen aðýr basmakta. Lakin etnik kimlikler üzerine derin çalýþmalara yatýrým yapan Batýlý ittifakýn da amacýna iyi bakmakta yarar vardýr.
Özellikle seküler içeriðe sahip gruplar, Ýsrail’in dikkatini çekmekte. Yatýrýmýný, özellikle Ýslam karþýtý veya Ýslam’a mesafelilere yapmakta olduðunu gözlemlemekteyiz.
Ýþte Ýsrail’in Azerbaycan’a bu kadar heves göstermesinin altýnda yatan nedenlerden biri de budur.
“Büyük Azerbaycan” hayalini pekiþtirmede, yardým etmek istemekte!
Ben yýllar önce Þimon Peres’le röportaj yapmýþtým. Ona Filistin’le ilgili sorularým üzerine, O da bana dayanamadan soru sordu: “Ýran’da sizin kardeþleriniz var, siz neden onlarý deðil de, Filistin’i bana soruyorsunuz?”Ýran’a bakýþ açýlarýnda, Azerbaycan’ýn milli kimlik kodunu bile kullanmak istedikleri ortada. Kuzey Irak’taki referandumda verdikleri desteðe benzeyen dolaylý bir destek esasýnda!
Neyse, bunlar üzerine ileride daha çok çok yazacaðýz galiba. Þimdilik Ýran üzerine oynanmak istenilen oyun, bölgesel dinamikleri depreþtirme amacý gütmekte, kesin! Laik seküler yapýlarýn desteklenmesi, son yýllar Ýsrail’in esas amacý. Arap ülkelerinde, Mýsýr’da, Kuzey Irak üzerine oynanan oyunlarda, bunu görebiliyoruz. Orta Asya’daki, Ýsrail’in sessiz gücünü küçümsememekte yarar vardýr. Rusya içerisindeki gücünü de eklersek, etrafýnýn sarýlmýþ olduðunu görebiliyoruz. Ýran üzerine de ayný bakýþ açýsý söz konusudur. Ýran; Sovyetler Birliði’nin son yýllardaki hatasýný giderek daha fazla yapmaktadýr. Halký ile kendi arasýndaki sorunlarý kendisi çözemezse, birileri dýþarýdan bunu bahane ederek Ýran’ý çözecek gibi beklentide. Ýran’da; kendi içinden beslenen deðiþim devreye girmezse, Batý’nýn dizayn ettiði gibi gerçekleþecek bir deðiþim, Orta Doðu’nun yeni felaketi olacaktýr. Ha bu arada, Batý ayrýca bu deðiþim sonucunda, ortaya çýkma ihtimali olan Azerbaycan birleþmesine izin vermeyecek! Eðer Ýsrail’in þartlarýna uygun sosyolojik yapý oluþturulabilinir ise, ancak o zaman. O da ismi Azerbaycan görüntülü ve Ýsrail uzantýlý bir yapý anlamý taþýyacaktýr. Ýran’daki Türklerin buna izin vereceðini düþünmeyenlerdenim. Çünkü Ýsrail’in içinde bulunduðu her plan felakettir!
