Ýran uzun yýllardýr dýþ politikasýnda Ermenistan faktörünü desteklemekten kendisini alýkoyamadý.
Ermenistan’ýn ekonomik olarak ablukadan çýkmasýný saðlayan önemli bir taraf oldu ve Ýran’da yaþayan Türk kökenli ahalinin, bu duruma pek sýcak bakmayanlarýnýn da olduðu bir gerçektir.
Azerbaycan’ýn iþgal altýndaki Karabað vilayeti konusunda da, Ýran her ne kadar da arazi bütünlüðünden bahsetse de, uzun zaman bu söyleminin tam tersi politikalar uyguladý.
Ermenistan hâkimiyeti, uzun zamandýr Karabað kökenli Ermeni ekibin elindeydi. Ermenistan’da bu durum alttan alttan sorun olmaya baþlamýþtý. Paþinyan’ýn geliþi ile bu durum deðiþtirilmeye baþladý. Paþinyan’ýn söylem ve eylemleri, Rusya kadar Ýran’ý da tedirgin etmektedir.
Bu durumdan dolayýdýr ki; Moskova ve Tahran’ýn, Karabað’la baðlý açýk ve net olarak Azerbaycan’ý hoþnut eden beyanlarý devreye girdi.
Tabii ki burada Ermenistan’ýn ileride hangi politikalar uygulayacaðý önem taþýyor. Hem Ýran hem Rusya açýsýndan olaya baktýðýmýzda, Amerikan ve diaspora renkli deðiþim, Moskova ve Tahran için kabul edilir bir durum deðildir! Lakin bu durum, diðer taraftan Bakü’yü de net tavýr sergilemeye itecektir. Çünkü Bakü’nün dengeli politikalarý, Moskova ve Tahran açýsýndan, içinde bulunduðumuz jeostratejik konulardan dolayý zorlayýcýdýr.
Ýran’dan; Karabað konusunda giderek net beyanlarýn çýkmasý, Tahran’ýn bazý politikalarýný deðiþtireceðine dair kanaat oluþturmakta.
Tabii ki Ýran için Azerbaycan’ýn ambargolara ve olasý Ýran dayatmalarýna nasýl tutum sergileyeceði de önemlidir. Ýsrail’in bu kadar heveskâr Azerbaycan bakýþ açýsý, bu anlamda tedirginlik için gerçek neden olarak okunabilir.
Ýran ve orada yaþayan Türklerin giderek seslerinin yüksekten çýkmasý, Tahran yönetimi için bir þey ifade etmekte! Ruhani’nin Türklerin unvanýna söylediði hoþ sözlerin ve ileride hâkimiyette yönetimde temsil konusunda Türkleri muhatap olarak tanýmlamasý, sosyolojik olarak Ýran içindeki deðiþimden haber vermekte. Doðru olaný da budur! Ýran; içindeki sorunlarla yüzleþemezse, büyük felakete kendisi kapý açmýþ olacaktýr ve bu büyük felaket sadece Ýran açýsýndan deðil, tüm coðrafya için kabul edilir bir süreç olmayacaktýr.
Paþinyan’ýn uygulamalarý ve atacaðý adýmlara baktýðýmýzda; Ermenistan hattýnýn giderek zinde tutulacaðý ve yeni kriz merkezinin de Erivan odaklý geliþmeler olacaðýný göz önünde bulundurursak, Ýran ve Rusya’nýn Kafkasya hamlelerine, bunun akabinde Ýsrail’in kendi coðrafyasý olmayan bu bölgeye göstereceði hevesin içeriðine odaklanmakta yarar vardýr.
