ABD Baþkaný Trump’ýn iktidara gelmesi, bir siyahi olarak Obama’nýn iktidara gelmesinden daha büyük bir kýrýlmaya iþaret edecek gibi.
Virginia eyaletinde, Konfederasyon Ordusu komutanýnýn heykelinin kaldýrýlma giriþimi nedeniyle çatýþmalar çýktý. 1860’da Abraham Lincoln Baþkan seçilince köleliði kaldýrma sözünü yerine getirmiþ, tarým zengini güney eyaletleri ise büyük tarlalarda çalýþan bedava iþgücü avantajlarýný yitirecekleri gerekçesiyle Jefferson Davis liderliðinde birleþerek baðýmsýzlýk ilan etmiþlerdi. 11 Güney eyaletin oluþturduðu ayrýlma yanlýsý Konfederasyon ile Union (Birlik) arasýnda 1861’de savaþ baþlamýþ, taraflarýn büyük kayýplar verdiði iç savaþ, Güney’in, yani Konfederasyon’un ünlü komutaný Robert Edward Lee’nin birliklerinin bozguna uðratýlmasýyla 1865’de sonlanmýþtý.
Bu tarihte köleliðin kaldýrýlmasý Kongre’den geçmiþ, ancak yasa çýktýktan beþ gün sonra Lincoln öldürülmüþtü. Dolayýsýyla ýrkçýlýk yasa ile yasaklanmýþ, ancak fiilen yaþayacaðýna dair ilk izini býrakmýþtý.
Geçen hafta heykel nedeniyle yaþanan olaylar, Güney’in taþýdýðý milliyetçi ve ýrkçý ruhun ABD’de 150 yýldýr var olduðunu gösteriyor.
Trump’ýn verdiði cesaret
Obama, ABD’de ýrkçýlýðýn sadece hukuken deðil, siyaseten de sonlanmasýnýn iþareti olmuþtu. Ancak neredeyse “beyaz Amerikalýnýn en beyaz olaný” durumundaki Trump’ýn iktidara taþýnmasý, sosyolojik olarak ýrkçýlýðýn hiç aðýrlýk kaybetmediðine iþaret etti.
Trump, ýrkçýlarý öncelikle Latin Amerikalýlara karþý tutumu nedeniyle cesaretlendirdi. Ardýndan yaptýðý hemen her açýlmada zengin-beyaz-Hristiyan ve erkek olmayan kesimleri, en hafif ifadeyle, altta gören ifadeler kullandý. Oylarý da büyük ölçüde tam da böyle düþünenlerden aldý.
Söz konusu cesaret ortamý, Virginia’da patladý ve burasý Kuzey-Güney ayýrýmýn yaþandýðý yýllar açýsýndan bir tür sýnýr bölgesi olarak düþünülebilir. Baþkent’in çok yakýnýndaki bu bölge iç savaþtaki büyük kayýplarýn da yaþandýðý yer. Dolayýsýyla tarihi ve ideolojik referansý oldukça yüksek.
Heykel tartýþmasýnýn büyüyerek milliyetçi-ýrkçýlarýn silahlarla meydanlara gelmesi ve karþýtlarýyla çatýþmaya girmeleri, söz konusu eðilimin ABD’de ne denli hazýr kuvvet halinde varlýk sürdürdüðünün en önemli göstergesi.
Silah-savaþ-ýrkçýlýk baðý
Venezuela’da iç çatýþma var diye ABD’nin bu ülkeye askeri müdahale yapabileceðinden söz eden Trump, Virginia’da OHAL ilan edilmesini yeterli buldu. Dünyanýn geliþmiþ ülkelerinde giderek daha fazla OHAL ilanlarýyla karþýlaþtýðýmýz gerçeði de, bir kez daha teyit oldu.
Geliþmiþ batýlý ülkeleri dýþýndaki yerlerde terör, þiddet ve iç savaþ neredeyse olaðan hale geldiðinden midir, yoksa insanlarýn birbirlerini öldürmeleri karþýsýnda alýnacak önlemlere pak yaþanýlmadýðýndan mýdýr bilinmez, artýk hemen her sorun silahla ifade buluyor, çözüm yollarýnda da silaha dayanan caydýrýcýlýk aranýyor.
Trump’ýn Kuzey Kore’yi, Ýdlib’i, Venezuela’yý, Küba’yý, Meksika’yý sürekli vurma tehdidinde bulunmasý, ýrkçýlarýn da karþýtlarýný vurabileceklerini düþünmelerine yol açmýþ olmalý.
Bununla birlikte, ABD’deki Müslüman ve Yahudi kuruluþlarýnýn ýrkçý gösteri ve saldýrýlarý þiddetle kýnadýklarýný da hatýrlatmak gerekiyor. Bu kýnama, dünyada yükselen aþýrý milliyetçi ve ýrkçý eðilimlerin panzehir üretme ihtimaline de iþaret ediyor.
Umalým ki, ýrkçý ve aþýrý milliyetçi eðilimlerin daha da yükselmesi halinde neler olabileceðini, silahlarla devletlerin tehdit edildiði ortamlarýn insanlýðý nelere sürükleyeceðini hatýrlayan, bilen ya da tahmin eden liderler seslerini daha fazla çýkarma imkaný bulurlar.
