Bu yazým, iþ aramaya hazýrlanan, iþ aramaya yeni baþlamýþ ya da uzun zamandýr iþ arayan gençlere yönelik. Çevrenizde iþ arayan kim varsa bu yazýyý onlarla paylaþýn, bir bakarsýnýz paylaþtýðýnýz kiþilerin hayatlarý için birlikte önemli bir deðiþime vesile oluruz.
Okullarýn tatile girmesine az bir zaman kaldý. Yüzlerce üniversite yüzbinlerce mezun vermeye hazýrlanýyor. Mezun olmaya hazýrlanan yüzbinlerce genç þimdiden iþe girebilme telaþýna düþtü bile.
Ýþ arama evresindeki gençlerin %66’sýnýn gizli depresyon yaþadýðýný biliyor muydunuz?
Peki bu %66’nýn içinde en iyi okullardan mezun, en yüksek ortalamalý gençlerin de bulunduðunu?
Peki size, iþe yerleþme konusunda adayýn okuduðu okuldan, notlarýndan kýsacasý özgeçmiþinden çok daha önemlisinin adayýn psikolojisini nasýl yönettiði olduðunu söylesem?
Ezberler biraz olsun bozulduysa,iþ arama ve iþ bulma sürecinin bilinmeyen sihirli formüllerine geçelim.
1- Ýþ arama sürecine baþladýðýnýz andan itibaren kendinize bir zaman aralýðý belirleyin. Örneðin 6 ay. Bu 6 aya “Doðru iþi seçme sürecim” adýný verin. Yani 3 ay geçtiðinde psikolojik olarak “3 aydýr iþsiz” deðil, “Doðru iþe yerleþmek için 3 ayý daha olan”bir aday olacaksýnýz. Bu sizi iþ arayan büyük kitlenin %66’sýnýn önüne geçirecek.
2- Ýþ arayanýn en büyük belalýsý konu-komþu ve yakýn akrabadýr. Bu tehlikeli grubu, zamansýz saatlerde evinizi arayarak annenizin sessiz-sedasýz konuþmasýndan tanýyabilirsiniz. “Ne oldu sizin oðlanýn/kýzýn iþ iþi” sorusu iþe önce annenizi, sonra sizi etkisiz hale getirir. Þimdi onlara ters psikoloji yapma zamaný. Çevreden gelen tüm sorulara “Doðru iþi seçmek için biraz daha zamana ihtiyacým var” deyin, dedirtin.
3- Olumsuz geçen iþ görüþmelerini anýnda unutun, bu süreci iyi yönetmezseniz arka arkaya geçen üç kötü iþ görüþmesinden sonra dördüncü görüþmeye girerken psikolojiniz “Yine olmayacak / ya yine olmazsa? / yoksa hiç bulamayacak mýyým?” sorularýna bulanacak. Buna psikolojide “Öðrenilmiþ çaresizlik” deniyor. O çaresizlik yüzünüzdeyken bu kez de iþ görüþmeleri kötü geçmeye baþlayacak, buna da kendini gerçekleþtiren kehanet deniyor. Her görüþmenin, her tanýþmanýn, her yeni þirketin yepyeni bir fýrsat olduðunu unutmayýn. Bir de þunu unutmayýn, eðer güneþ her gün býkmadan, usanmadan yeniden doðuyorsa henüz hiçbir þey bitmemiþ demektir.
4- Ýþ arama sürecinin bomboþ geçen bir zamana dönüþmesine asla izin vermeyin. Eninde sonunda o iþ sizin olacak, o güne kadarki günler neden boþa gitsin? Spora mý meraklýsýnýz? Alýn size keyifle spor yapýlacak günler. Hobiniz mi var, doðru iþi arama dýþýndaki zamanýnýzý o hobinizle doldurun. Ýþsiz kaldýðýnýz, iþ bulamadýðýnýz günden deðil, kendinizi geliþtirmeyi býraktýðýnýz günden korkun.
5- Ýþ görüþmelerinde “Ne kadar maaþ bekliyorsunuz?” sorusunda çok kesin, çok kati olmayýn, pazarlýk payý býrakýn. Önemli olan o iþe girmek deðil, o ilk maaþ iyi bir çalýþan için sadece bir basamak. Ýþe girer girmez kendinizi gösterip o maaþý ikiye, üçe katlamanýz mümkün. Ama önce o kapýdan girmeniz gerek, unutmayýn.
6- Þunu hiçbir zaman unutmayýn, sizin o iþe ihtiyacýnýz olduðu kadar, o iþin ve iþverenin de size ihtiyacý var. Kimse size hayýr hasenat için iþ vermiyor. Bunun karþýlýklý bir ticari anlaþma olduðunu unutmayýn, iþveren parasýný koyuyor, siz de emek ve zamanýnýzý, ortak oluyorsunuz bir nevi. Bu maddeyi okuyup da gidip patrona “Nasýlsýn ortak?” diye sormayýn elbette ama iþverene karþý aþaðýlýk kompleksine girmeye de hiç gerek yok. Tekrarlýyorum, siz o iþi ararken, o iþveren de sizi arýyor, unutmayýn.
7- Kendinize güvenin, hiç kimse olmaya, kimse gibi görünmeye çalýþmayýn. Ýþ görüþmesine gidin ve kendiniz olun. Sadece iþe girebilmek için kendinizden ödün vermeyin, yapamayacaðýnýz þeyleri söylemeyin. Sizi zorlayacak þartlarý kabul edip de mutsuz bir geleceðin sözleþmesini imzalamayýn.
8- Ýþe girmeye evlilik gözüyle bakmayýn, biraz da risk almak gerekiyor. Denemeden yapýp yapamayacaðýnýzý bilemeyeceðiniz iþler olacak. “CV’mde kýsa süreli çalýþma görünmesin” diye düþünmek size fýrsatlarý teptirmesin.
9- Sadece kendi okuduðunuz bölüme, sadece kendi uzmanlýk alanýnýza takýlýp kalmayýn. Farklý iþ disiplinleriyle tanýþmaktan, kendinizi zenginleþtirmekten korkmayýn. Elbette CV’nizi birbirinden alakasýz iþlerle doldurmayýn ama baþarýlý iþ insanlarý arasýnda yapýlan bir araþtýrma %58’inin okuduðu bölümle alakasýz iþler yaptýðýný gösteriyor.
10- Ýþ ararken herkesin denediði yollarýn biraz dýþýna çýkýn, kariyer sitelerindeki milyonlarca satýrlýk veritabanýndaki bir satýr olmanýn ötesine geçin, þirketleri araþtýrýn, o þirketlerin yöneticilerini araþtýrýn, onlarla LinkedIn’den, twitter’dan iletiþime geçin, eðer fýrsat bulabilirseniz þirketlerini tanýmak için onlarla bir çay içmek istediðinizi söyleyerek ziyaret edin. Ýþe giriþteki çevre faktörünü unutmayýn, Türkiye’de iþe alýmýn hala yüksek oranda tanýdýk vasýtasýyla olduðunu hesaba katýn.
Hiç endiþe etmeyin, Türkiye’de iþ bulamadýðýndan þikayet edenler olduðu gibi, iyi, sadýk, öðrenmeye açýk çalýþan bulamamaktan þikayet eden iþverenlerin de sayýsý hiç azýmsanamayacak miktarda.
Çalýþtýðý iþte mutsuz, sabahlarý ayaklarýnýz geri geri gidenlerden olmak iþsiz olmaktan daha korkutucudur. Siz yeter ki kendinize güvenin, kendinize inanýn, en iyisini yapmaya çalýþýn, iþ aradýðýnýz, bunaldýðýnýz bu günleri gülümseyerek hatýrlayacaðýnýz günler yakýndýr!
