Bir süredir gerek sosyal medya hesaplarýmýzdan ve gerekse de e-posta ile ben dahil bütün ekonomi yazarlarý ve siyasetçiler VUK 359 konusunda ciddi bir baský altýnda. VUK 359 maðdurlarý haklý talepleri konusunda bilgilendirme, seslerini duyurma, maðduriyetlerini anlatma konusunda sürekli bir çaba içerisinde.
Geçtiðimiz hafta FOX Tv'de "Merve Yýldýrým ile Benden Söylemesi" Programýnda usta gazeteci Meliha Okur da VUK 359 konusunu ele alarak topu bana atmýþtý. Esasýnda bu konuda daha önce bir yazý yazmýþtým. Ancak yüzbinlerce aileyi ilgilendiren VUK 359 konusunu bilmeyenler için mazisinden baþlayarak yeniden yazayým istedim.
1 Ocak 1999`dan önce vergi suçlarýnýn oluþumunda "vergi ziyaý" ve sahte ya da içeriði bakýmýndan yanýltýcý belgelerin kullanýlmasýnda "bilme" koþullarý aranýrken bu koþullar, Sayýn Zekeriya Temizel'in Maliye Bakanlýðý döneminde kabul edilen 4369 sayýlý Kanunla kanun metninden çýkartýlmýþtýr. Adeta sayýn Zekeriya Temizel vergi kaçýranlarla mücadele etmek isterken tüm iþ dünyasýný maðdur eden bir mayýn tarlasý býrakmýþtýr.
ÝÞ DÜNYASINA HAKSIZ MAHKUMÝYET
Zekeriya Temizel döneminde yapýlan deðiþiklikler sonucunda günümüze kadar pek çok adaletsizliðe ve haksýz mahkûmiyet kararlarýnýn oluþumuna sebebiyet vermiþtir.
Vergi suç ve cezalarýný düzenleyen Vergi Usul Kanununun 359. maddesinde halen üç temel sorun bulunmaktadýr;
- Tek bir denetim yapýlmasýna raðmen her hesap dönemi için ayrý ayrý hapis cezasý verilmesi,
- Kasýt unsuru ve hazine zararý olmasa bile ceza uygulanmasý,
- Tamamen sübjektif kriterlerle yapýlan denetim raporu sonuçlarýna göre yargý süreçlerinde Asliye Ceza Mahkemesi ve Vergi Mahkemeleri'nde ayný suç için farklý kararlar verilebilmesidir.
Örneðin ceza yargýsý mahkûmiyet kararý verirken vergi yargýsý cezalý tarhiyatý iptal edebilmekte veya tam tersi yönde kararlar oluþabilmektedir.
HER YILA AYRICA CEZA...
Müfettiþlerin, yaptýklarý iþlemlerde sanki her sene farklý suç iþlenmiþ gibi tutanaklar tuttuðu ve mahkemelerin de bu tutanaklarýn neticesinde her mali yýl için ayrý ayrý hapis cezasý verdiði görülmektedir. Örneðin, sadece bir mali denetime tabi tutulan þirket, 2017-2018-2019-2020 yýllarý arasýnda birkaç sahte fatura kullanýldýðý tespit edildiðinde, tek bir denetim geçirmesine raðmen, her yýl denetim geçirmiþ gibi iþlem yapýlarak her yýl için 3 yýl 1 ay 15 gün hapis cezasýna çarptýrýlan esnaf, tüccar, sanayici ve iþadamý, 4 mali yýl için toplamda 12 yýl 6 ay hapis cezasýyla cezalandýrýlmaktadýr.
Yargýtay Ceza Genel Kurulu'nun 2000 yýlýnda vermiþ olduðu "her yýla ayrý ceza"görüþü de adaletsizliði kalýcý hale getirmiþtir.
Tek bir tespitle birden fazla yýlda sahten belge kullandýðý suçlamasý yapýlanlar hakkýnda her bir yýlý ayrý suç kabul edip ceza verilmesi, 15 yýlý aþkýn mahkûmiyetlere yol açmaktadýr. Her bir tespit, bir suç iþleme kararý olarak kabul edilip, bir mahkûmiyete hükmedilmesi, ancak fiilin birden fazla yýlda görüldüðü durumlarda ceza artýrýmýna gidilmesi yerinde ve adil olacaktýr. Yoksa her bir yýlý ayrý bir suç olarak kabul etmek, toplamda adaletsiz ceza yýðýlmalarýna yol açmaktadýr.
Sahte veya yanýltýcý belge kullanma fiilinde 4369 sayýlý Kanunla "bilme" þeklindeki özel kastý Zekeriya Temizel döneminde 1 Ocak 1999'da kaldýrýlmasý da bilmeden kullananlarýn da haksýz yere ceza almalarýna sebebiyet vermektedir.
Örneðin normal ve gerçek bir ticari iliþkisine binaen belge alan bir tacir, belge aldýðý mükellefin daha sonra alt alýmlarýnýn sahte belgeye dayandýðýnýn tespiti ile sahte belge düzenleyen kiþi olarak nitelendirilmesi sonucu bir anda sahte belge kullanýcýsý haline dönüþebilmekte ve sahte belge kullanmaktan mahkûm olmaktadýr.
VERGÝ ZÝYAI OLMASA DA...
Bir kiþi vergi ziyaý'na yol açmasa dahi, 359. maddede yazýlý fiilleri iþlerse, ceza yargýsý deyiþi ile "vergi usul kanununa muhalefet"ten mahkûmiyet alabilmektedir.
Sonuçta VUK 359 konusunda genel kanaat büyük maðduriyetler yaþandýðý ve mutlaka bir deðiþiklik gerektiðidir.
