Stresli yaþam olaylarý hem eþleri hem de eþlerin birbirleri ile iliþkilerini etkiler. Stresli yaþam olaylarýnýn eþ iliþkisine etkisini tanýmlamada iki güçlü kavram var. Bir tanesi stresin kiþinin yaþam alanlarý içinde yayýlmasýný gösteriyor (stress spillover). Diðer kavram ise stresin baþka kiþilere aktarýmýný gösteriyor (stress crossover).
Kiþinin hayatýnýn bir boyutunda yaþadýðý stres hayatýnýn diðer bir boyutuna yayýlýr/yansýr/taþýnýr. Örneðin özel hayatýnda sorun yaþayan bir sporcu iþine odaklanamaz ve baþarýsý bozulabilir. Çünkü stresin performansý olumsuz etkilediði bilinen bir durumdur.
Ýþ yerinde stres yaþayan kiþinin bu stresi eþ iliþkisine yayýlmasý da stresin yayýlmasýnýn diðer bir örneðidir. Ýþ yerinde stresli hale gelen kiþinin aile içindeki doðal hali bozulur. Stresli halin etkisiyle eþine ve çocuklarýna davranmaya baþlar. Ayný durum tersten de geçerlidir. Evliliði içinde stresli hale gelen kiþi, bu ruh halini iþ ortamýna taþýr. Ýþ yerinde stresli olan kiþi de iþine yoðunlaþamaz hale gelir.
Eþ iliþkileri karþýlýklý baðýmlýdýr. Birinin hali diðerini etkiler. Stres yaþayan kiþi bu stresini ve sonuçlarýný diðer eþe aktarýr. Bu anlamda eþlerin ruh halleri çoðunlukla iç içe girme eðilimindedir. Kadýnlarýn eþleri iþ yerinde stres yaþadýklarýnda, kendilerinde depresif hissetme miktarlarýnda artma eðilimi olduðunu gösteren çalýþmalar var. Bir nevi eþimizin derdi bizim de derdimize dönüþür.
Araþtýrmalar iþ hayatýnda stres yaþayan kiþilerin eþ iliþkilerinde daha az doyum yaþýyorlar. Ayrýca, eþleriyle sorun konuþurken daha fazla negatif duygu gösteriyorlar. Birbirlerini daha az kabul eder hale geliyorlar.
Örneðin psikolog Rena Rapetti’nin havaalanýnda hava trafiðini yöneten kiþilerle yaptýðý çalýþmada, iþte stresin fazla olduðu günlerin sonrasýnda, kiþilerin eþlerinden sosyal olarak daha uzak durduðu bulunmuþ.
Çalýþmalar eþlerin baþka yerlerde yaþadýklarý stresi eve taþýdýklarýnýn pekte farkýnda olmadýklarýný gösteriyor. Yaþananlarýn bizzat kendileri ile iliþkili olduðunu düþünme eðiliminde oluyorlar.
Halbuki yaþam olaylarýna ve yaþamýn diðer alanlarýnda yaþadýðýmýz stresin eþ iliþkimizi olumsuz etkileyebileceðinin farkýna varmak önemli. Ancak farkýna vardýðýmýz þeyi yönetebiliriz. Farkýna varamadýðýmýzda ise, iþ yerindeki stresi eve, evdeki stresi iþ yerine taþýr, bir kýsýrdöngü oluþturarak, her iki tarafý da sorun hale getirebiliriz.
