Ýþçi fazla çalýþma yapmaya zorlanabilir mi?

Ýþçinin haftalýk çalýþma süresi iþ sözleþmesi ile belirlenebilmekte olup, en fazla 45 saat olabilecektir.

Ýþ Kanunu uyarýnca haftalýk 45 saati aþan çalýþmalar fazla çalýþma (fazla mesai) olarak adlandýrýlmaktadýr.

Ýþ sözleþmesi ile haftalýk 45 saatin altýnda çalýþma süreleri belirlenebilecektir.

Fazla sürelerle çalýþma ise, haftalýk çalýþma süresinin sözleþmelerle 45 saatin altýnda belirlendiði durumlarda kanunda belirtilen esaslar dâhilinde uygulanan ortalama haftalýk çalýþma süresini aþan ve 45 saate kadar yapýlan çalýþmalardýr.

Ýþveren, iþçinin fazla çalýþma veya fazla sürelerle çalýþma yapmasýný istiyorsa iþçiden bu konuda yazýlý onay almalýdýr. Aksi durumda iþçi fazla çalýþma veya fazla sürelerle çalýþma yapmak istemediðinde iþveren iþçiyi fazla çalýþma veya fazla sürelerle çalýþma yapma konusunda zorlayamayacaktýr.

Ancak zorunlu nedenlerle veya olaðanüstü durumlarda yapýlan fazla çalýþma ve fazla sürelerle çalýþma için iþçinin yazýlý onayý aranmaz.

Ýþveren, iþçinin fazla çalýþma veya fazla sürelerle çalýþma yapmasý için yazýlý onayýný iþ sözleþmesi ile alabileceði gibi ihtiyaç ortaya çýktýðýnda da alabilir.

Ýþçi ve iþveren arasýnda iþ baþlangýcýnda imzalanan iþ sözleþmesi ile veya ayrýca iþçinin fazla çalýþma/fazla sürelerle çalýþma yapmasý konusunda onay alýnmýþ ise iþçinin bu durumda çalýþma þartlarý fazla çalýþma/fazla sürelerle çalýþma yapmayý gerektiriyor ise fazla çalýþma/fazla sürelerle çalýþma yapmasý gerekecektir.

Ancak, fazla çalýþma onayý vermemiþ ise fazla çalýþma yapmaya zorlanamaz.

Ýþçinin, iþverene fazla çalýþma veya fazla sürelerle çalýþma yapma yönünde verdiði onayý otuz gün önceden iþverene yazýlý olarak bildirmek sureti ile geri alma imkâný bulunmaktadýr.

Ýþ Kanunu'na Ýliþkin Fazla Çalýþma Ve Fazla Sürelerle Çalýþma Yönetmeliðinin 9. Maddesi uyarýnca "Fazla çalýþma veya fazla sürelerle çalýþma yapmak istemeyen iþçi verdiði onayý otuz gün önceden iþverene yazýlý olarak bildirimde bulunmak kaydýyla geri alabilir." hükmüne yer verilmiþtir.

Ýþçinin yazýlý onay vermiþ olmasýna raðmen fazla çalýþma süresinin toplamý bir yýlda iki yüz yetmiþ saatten fazla olamaz.

Ýþ Kanununa Ýliþkin Fazla Çalýþma Ve Fazla Sürelerle Çalýþma Yönetmeliðinin 8. Maddesi uyarýnca;

-18 yaþýný doldurmamýþ iþçiler,

-Ýþ sözleþmesi veya toplu iþ sözleþmesi ile önceden veya sonradan fazla çalýþmayý kabul etmiþ olsalar bile saðlýklarýnýn elvermediði iþyeri hekiminin veya Sosyal Sigortalar Kurumu Baþkanlýðý hekiminin, bunlarýn bulunmadýðý yerlerde herhangi bir hekimin raporu ile belgelenen iþçiler,

-Ýþ Kanununun 88 inci maddesinde öngörülen Yönetmelikte belirtilen gebe, yeni doðum yapmýþ ve çocuk emziren iþçiler,

-Kýsmi süreli iþ sözleþmesi ile çalýþtýrýlan iþçiler.

- 4857 sayýlý Kanunun 42 nci maddesi uyarýnca zorunlu nedenler ve 43 üncü maddesi uyarýnca olaðanüstü haller dýþýnda yer altýnda maden iþlerinde çalýþan iþçilere fazla çalýþma yaptýrýlamaz.

Ayrýca kýsmi süreli iþ sözleþmesi ile çalýþan iþçilere fazla sürelerle çalýþma da yaptýrýlamaz.