Ýþ mevzuatý uyarýnca Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde, hafta tatilinde, gündüz çalýþmalarýnda 11 saati geçen ve gece çalýþmalarýnda 7,5 saati geçen çalýþma süreleri yasak çalýþma olarak nitelendirilmektedir. Ayný zamanda bu tür çalýþmalar, iþçinin dinlenme hakkýný da elinden almaktadýr.
Ulusal Bayram ve Genel Tatil (UBGT) Günleri
Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde iþçiler herhangi bir çalýþma karþýlýðý olmadan 1 günlük ücretlerine hak kazanmaktadýrlar. Ayný zamanda UBGT günlerinde iþçilerin çalýþmalarýndan ziyade dinlenmeleri ve sosyalleþmeleri esas olandýr.
UBGT günü çalýþmaya zorlanan iþçinin haklý nedenle fesih imkâný gündeme gelmektedir.
Hafta Tatili
4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 46'ncý maddesi uyarýnca, belirlenen iþ günlerinde çalýþmýþ olmalarý koþulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az 24 saat dinlenme (hafta tatili) verilmesi zorunludur.
Ýþ mevzuatýnda yasak çalýþma olarak nitelendirilen bir diðer gün hafta tatili günleridir. Hafta tatili günlerinde iþçiler çalýþma karþýlýðý olmadan 1 günlük ücretlerine hak kazanýrlar.
Hafta tatilinde iþçilerin dinlenmesi esas olandýr. Bu günlerde iþçilerin çalýþmaya zorlanmasý halinde, iþinin haklý nedenle fesih imkâný olduðu unutulmamalýdýr.
Gündüz 11 Saati Aþan Çalýþmalar
Haftalýk normal çalýþma süresi, aksi kararlaþtýrýlmamýþ olmasý koþuluyla 45 saattir ve haftanýn günlerine eþit olarak bölünür.
Örneðin, haftada 6 gün çalýþýlan iþyerinde günlük normal çalýþma süresi 7,5 saattir.
Günlük 11 saati aþan çalýþmalar ise her durumda yasak çalýþma olarak deðerlendirilmekle beraber iþçiye haklý nedenle fesih imkâný vermektedir.
Gece 7,5 Saati Aþan Çalýþmalar
Çalýþma hayatýnda "gece" en geç saat 20.00'de baþlayarak en erken saat 06.00'ya kadar geçen ve her halde en fazla 11 saat süren dönemdir.
Ýþçilerin gece çalýþmalarý 7,5 saati geçemez. Ancak, turizm, özel güvenlik, saðlýk hizmeti ve 30/5/2013 tarihli ve 6491 sayýlý Türk Petrol Kanunu uyarýnca petrol araþtýrma, arama ve sondaj faaliyetleri kapsamýnda yürütülen iþlerde iþçinin yazýlý onayýnýn alýnmasý þartýyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalýþmasý yaptýrýlabilir.
Sayýlý sektörlerde faaliyet göstermeyen iþyerinde gece döneminde 7,5 saatten fazla çalýþma yapmalarý yasaktýr. Aksi durumda iþçilerin haklý nedenle fesih imkâný gündeme gelmektedir.
Dolayýsýyla iþverenlerin çalýþma sürelerini düzenlerken yasak çalýþma olgusuna dikkat etmeleri önem arz etmektedir. Ýþçiler yasak çalýþma yapmak zorunda olmadýklarý gibi, haklý nedenle iþ sözleþmelerini feshetme yoluna gittiklerinde, iþverenlerin karþýlaþacaðý yaptýrýmlar yüksek maliyetleri gündeme getirebilecektir.
