Sosyal güvenlik uygulamamýzda on yýllardýr yönetici konumundaki iþçilerin de SGK borçlarýndan sorumlu olduklarý yönünde düzenlemeler vardý.
30 Ekim 2014 tarihinde, yine bu köþemizden bu konuyu eleþtirmiþ ve iþçilerin SGK borçlarýndan sorumlu tutulmamalarý gerektiðini yazmýþtýk.
SGK tarafýndan iþverenlerin þirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcileri SGK’ya karþý iþverenleri ile birlikte müþtereken ve müteselsilen sorumlu tutulduðunu belirtmiþ, örneðin bir þirkette maaþlý olarak çalýþan Genel Müdür, ödeme yaptýrma yetkisi olup olmadýðýna bakýlmaksýzýn sorumlu tutulduðunu ifade etmiþtik.
Mali Müþavir de sorumlu olamaz
Bazý SGK müdürlüklerinin daha da ileri gidilerek, þirketlerin SGK borçlarýndan mali müþavirlerin de sorumluluðu tutulduðu ve ödenmeyen sigorta prim borçlarýnýn mali müþavirlerden talep edildiði görülmekteydi.
Açýk bir þekilde belirtmek gerekir ki; bir þirkette ücretli olarak çalýþan iþçi veya profesyonel yöneticilerin ya da mali müþavirlerin sorumluluklarýnýn maliye idaresi uygulama ve mevzuatý doðrultusunda yeniden düzenlenmesi gerektiðini paylaþmýþtýk.
Ýþçilerden tahsil edilemeyecek
Yeni Torba Kanun ile artýk profesyonel yönetici ve iþçiler de ‘derin bir oh’ çekti.
Torbada yer alan ve 5510 sayýlý Kanuna eklenen hükme göre; þirket yönetim organlarýnda görev almayan ve sermaye sahibi olmayan kanunu temsilciler ve üst düzey yönetici veya yetkililer hakkýnda kurum alacaklarýndan dolayý icra takibi baþlatýlmýþ olsun veya olmasýn ilgili mevzuata iliþkin müþterek ve müteselsil sorumluluklarý sona erecektir. Buna göre þirkette sadece kanuni temsilci, üst düzey yönetici vb. bulunup; sermaye sahibi olmayan ve yönetim organlarýnda görev almayan kiþilerden ‘þirket borçlarý’ talep edilemeyecek.
Uygulanan hacizler kaldýrýlacak
3182 sayýlý Bankalar Kanunu, 4389 sayýlý Kanun ve 5411 sayýlý Kanun kapsamýnda faaliyet izni kaldýrýlan ve (ortaklarýnýn temettü hariç ortaklýk haklarý dahil) yönetim ve denetimi TMSF’ye devredilen ya da doðrudan iflasýna karar verilen bankalar ve bu bankalarýn hakim ortaklarý, yönetim ve denetimine sahip olduðu iþtirakleri, gerçek ve tüzel kiþi hakim ortaklarýnýn hakim ortak olduðu þirketler ve anýlan kanunlar kapsamýnda bankanýn Fona olan borcundan sorumlu tutulan kiþiler hariç olmak üzere, bu maddenin yürürlüðe girdiði tarih itibariyle haklarýnda 2004 sayýlý Ýcra ve Ýflas Kanunu hükümlerine göre iflas kararý verilmiþ ve iþlemleri devam eden, iflas tasfiyesi sonuçlanmýþ olan þirketlerin borçlarýndan, 506 sayýlý Kanunun mülga 80’inci ve bu Kanunun 88’inci maddesi çerçevesinde müþterek ve müteselsil sorumluluðu bulunanlardan þirket yönetim organlarýnda görev almayan ve sermaye sahibi olmayan kanuni temsilciler ve üst düzey yönetici veya yetkilileri hakkýnda Kurum alacaklarýndan dolayý Kurumca 6183 sayýlý Kanun hükümlerine göre icra takibi baþlatýlmýþ olsun veya olmasýn ilgili mevzuata iliþkin müþterek ve müteselsil sorumluluklarý sona erer, yapýlan takipler sonlandýrýlýr ve bu kiþiler hakkýnda uygulanan hacizler kaldýrýlacak.
Haklarýnda icra takibi baþlatýlmýþ olanlardan, bu iþlemlere karþý dava açmýþ olanlarýn bu madde hükmünden yararlanabilmeleri için bu davalarýndan feragat etmeleri gerekecek.
Bu hükmün yürürlüðe girdiði tarihten önce ilgililerin þahsi mal varlýklarýndan tahsil edilmiþ olan tutarlar ret ve iade edilmeyecek.
Ýþ Kanununda, personelin çeþitli nedenlerle kullanabilecekleri mazeret izinleri için ayrý bir madde düzenlenmemiþ olup, genellikle toplu iþ sözleþmesi veya iþyeri uygulamalarýyla çalýþanlara saðlanmaktadýr. Ýþ mevzuatýnda yer bulamamýþ olan mazeret izni uygulamasý yasal zeminde tanýnmýþtýr. Buna göre ‘torba yasa’ olarak bilinen 6645 sayýlý Kanununda yapýlan düzenlemelere göre;
- Ýþçinin evlenmesi
- Ýþçinin evlat edinmesi
- Ana veya babasýnýn, eþinin, kardeþinin, çocuðunun ölümü halinde ÜÇ GÜN ücretli izin verilecektir.
Ek olarak son torba yasayla getirilen yeni düzenleme ile eþinin doðum yapmasý halinde ise 5 gün ücretli izin hakký getirilmiþtir.
Ýþçilerin en az yüzde 70 oranýnda engelli veya süreðen hastalýðý olan çocuðunun tedavisinde, hastalýk raporuna dayalý olarak ve çalýþan ebeveynden sadece biri tarafýndan kullanýlmasý kaydýyla, bir yýl içinde toptan veya bölümler halinde 10 GÜNE kadar ücretli izin verilecektir.
Bað-Kur’luya iþ kazasý maaþý baðlanýr mý?
Okurumuz Münevver Yýlmaz “Bir yakýnýmýn eþi iþ kazasýnda vefat etti. Bildiðim kadarýyla eþi kamyoncu. Kaza da kamyonu sýrasýnda, iþ yaparken meydana geliyor. Arkadaþýma eþinden dolayý aylýk baðlanýr mý? Eþinin 5000 küsur günü Bað-Kur, 150 gün ise SSK sigortalýlýðýnýn olduðunu biliyoruz” diye soruyor.
5510 sayýlý kanunun 13. maddesinde sigortalý kendi adýna ve hesabýna baðýmsýz çalýþýyorsa yürütmekte olduðu iþ nedeniyle meydana gelen ve sigortalýyý hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hale getiren olay iþ kazasý sayýlmýþtýr. Ýþ kazasý bildiriminin 1 ayý geçmemek üzere Bað-Kur kaydýnýn olduðu SGM’ye müracaat edilmesi gerekmektedir.
Sigortalýnýn hak sahiplerine hem ölüm sigortasýndan ölüm aylýðý, hem de iþ kazasýndan ölüm geliri baðlanacaktýr. Bunun için, hak sahibi kiþiler SGK’da örnekleri yer alan formdan iki tane doldurmalý formun birine iþ kazasý ölüm geliri, diðerine ise ölüm aylýðý yazmalýdýr (Formun 4 numaralý tahsis talep çeþidi kýsmýna yazýlýr).
Hak sahipleri tarafýndan iþ kazasý müracaatýnda bulunulduktan sonra SGK müfettiþlerince olayýn iþ kazasý olup olmadýðýnýn soruþturulmasý yapýlýp, olayýn iþ kazasý olduðuna dair rapor düzenlendiðinde iþ kazasýndan ölüm geliri baðlanacaktýr.
Ayrýca, kiþinin ölüm sigortasýndan ölüm aylýðý için yeterli gün sayýsý bulunduðundan hak sahipleri kiþinin baðlý bulunduðu SGM’ye ölüm aylýðý müracaatýnda bulunabilirler.
Ayrýca eðer varsa Bað-Kur borcunun da ödenmesi gerekecektir. Ölüm aylýðý talebi borcun ödenmesini takiben yapýlýr. Ayrýca cenaze yardýmý için de talepte bulunabilir.
