4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun Ek 2'nci maddesinde "Mazeret Ýzni" hüküm atýna alýnmýþtýr.
"Ýþçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasýnýn, eþinin, kardeþinin, çocuðunun ölümü hâlinde üç gün, eþinin doðum yapmasý hâlinde ise beþ gün ücretli izin verilir.
Ýþçilerin en az yüzde yetmiþ oranýnda engelli veya süreðen hastalýðý olan çocuðunun tedavisinde, hastalýk raporuna dayalý olarak ve çalýþan ebeveynden sadece biri tarafýndan kullanýlmasý kaydýyla, bir yýl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar ücretli izin verilir."
Dolayýsýyla iþçilerin Ýþ Kanunu'ndan doðan haklarýndan bir diðeri mazeret izinleridir. Mazeret, iþçilerin iþe devam etmesini engelleyen nedenler olarak kabul edilmektedir. Çalýþanýn mazeretine baðlý olarak bu günlerde iþ görme edimini yerine getirmesi beklenmemelidir.
Ýþverenlerin; iþçinin evlenmesi, evlat edinmesi, anne, baba, eþ, kardeþ veya çocuðunun ölmesi, eþinin doðum yapmasý, engelli veya süreðen hastalýðý olan çocuðunun olmasý hallerinden biri ortaya çýktýðýnda mazeret izni verme zorunluluklarý bulunmaktadýr.
Mazeret izinlerinde süreler þu þekildedir:
* Çalýþanýn evlenmesi halinde 3 gün,
* Çalýþanýn annesinin, babasýnýn, eþinin, kardeþinin, çocuðunun vefat etmesi halinde 3 gün,
* Çalýþanýn evlat edinmesi durumunda 3 gün,
* Çalýþanýn eþinin doðum yapmasý halinde 5 gün,
* Çalýþanýn en az yüzde 70 engele sahip ya da süreðen hastalýðý olan çocuðu varsa o çocuðun tedavisi için 1 yýl içinde tek seferde ya da bölerek 10 güne kadar.
Bu sürelerin ve mazeret durumlarýnýn, bireysel iþ sözleþmesi veya toplu iþ sözleþmeleri ile artýrýlmasý iþçi lehine bir uygulama olacaðýndan her zaman mümkündür.
Mazeret izinleri takvim günü olarak düzenlenen bir izin türüdür. Örneðin, cumartesi günü evlenen bir çalýþanýn mazeret izni cumartesi, pazar ve pazartesi günleri ile birlikte 3 gündür. Mazeret izinlerin hak kazanmak için iþçinin sahip olmasý gereken bir kýdem süresi bulunmamaktadýr.
Ýþçi Kanun'un ek 2'nci maddesinde yazýlý mazeretinin ortaya çýkmasý ve bunu iþverene bildirmesi halinde derhal izin kullanabilir.
Öncelikle önemle belirtmek gerekirse yukarýdaki yazýlý hallerin ortaya çýkmasý halinde iþçiye verilecek izinler ücretli izindir. Dolayýsýyla bu nedenlerle izinli olunan günlerde iþçinin ücretinden kesinti yapýlmamasý gerekmektedir. Aksi durumda iþçinin ücretinin eksik ödenmesi nedeniyle, iþverenin çeþitli yaptýrýmlara maruz kalabileceði unutulmamalýdýr.
