Ýþçinin devamsýzlýðý

Ýþçinin, iþverene karþý en temel borçlarýndan biri de iþ görme edimini yerine getirmesidir. Ýþçi iþ görme edimini yerine getirirken, iþyeri kurallarýna, iþ sözleþmesi yükümlülüklerine ve iþverenin talimatlarýna da uymasý gerekmektedir.

Dolayýsýyla iþçi, iþ iliþkisi devam ederken geçerli bir mazereti olmadan veya haber vermeden iþe devamsýzlýk yapmamalýdýr.

Nitekim iþçinin sýk sýk devamsýzlýk yapmasý ve iþe geç gelmesi çalýþma düzenini ve iþ akýþýný bozabilecek nitelikte bir davranýþtýr.

Bu davranýþ neticesinde iþverenin zarara uðramasý da söz konusu olabilecektir.

Ýþçinin geçerli bir mazereti olmadan kanunda belirtilen süreler kadar devamsýzlýk yapmasý 4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 25/II/g bendi uyarýnca iþverene haklý nedenle derhal fesih yetkisi vermektedir.

"g) Ýþçinin iþverenden izin almaksýzýn veya haklý bir sebebe dayanmaksýzýn ardý ardýna iki iþgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iþ günü, yahut bir ayda üç iþgünü iþine devam etmemesi."

Devamsýzlýk, o gün için iþ görme borcunun tamamýnýn iþçi tarafýndan yerine getirilmemesini ifade eder.

Bu baðlamda, iþçinin çalýþma saatlerine aykýrý þekilde iþe geç gelmesi veya iþ süresinden daha az çalýþmasý durumlarý, Ýþ Kanunu'nun 25/II/g bendi uyarýnca ifade edilen devamsýzlýk hallerinden deðildir.

Yargýtay'ýn güncel bazý kararlarýnda ise iþe geç gelmeyi alýþkanlýk halinde getiren, her defasýnda durumun tekrarlanmayacaðýný savunmasýnda belirtmesine raðmen, ayný tutumu sürdüren iþçinin bu davranýþýnýn iþ sözleþmesinin feshinde "geçerli sebep" oluþturduðuna hükmedilmiþtir.

Dolayýsýyla iþe sýk sýk geç gelen çalýþanýn iþ sözleþmesi geçerli nedenle feshedilebilecektir.

Geçerli nedenle yapýlacak fesihte, feshin son çare ilkesine uygun hareket edilmesi gerekir. Sýk sýk iþe geç gelen çalýþan için feshin son çare ilkesinin iþletilmesi, çalýþanýn uyarýlmasý ve savunmasýnýn alýnmasýna baðlýdýr. Çalýþan yazýlý olarak uyarýldýktan ve savunmasý alýndýktan sonra ayný davranýþý sürdürüyorsa bu durumda geçerli nedenle fesih gündeme gelebilecektir.

Ýþveren, geçerli nedenle fesih yapmasý durumunda ihbar sürelerine dikkat etmelidir. Nitekim ihbar sürelerine uyulmadýðý durumda ihbar tazminatýnýn ödenmesi gerekir.

Geçerli nedenle fesih, kýdem tazminatý ödenmesini de gündeme getireceðinden eðer iþçinin 1 yýl ve üzeri kýdem süresi bulunuyorsa kýdem tazminatýnýn ödenmesi gerekmektedir.

Ek olarak iþçinin kullanmadýðý yýllýk izinleri için yýllýk izin ücreti de fesih ile beraber ödenmelidir.

Sýk sýk iþe gelmesinden dolayý, geçerli nedenle iþ sözleþmesi feshedilen çalýþanýn iþten ayrýlýþ kodu "4 – Belirsiz süreli iþ sözleþmesinin iþveren tarafýndan feshi" olarak bildirilmelidir. Bu kod ile iþçinin iþsizlik ödeneðine baþvurma imkaný da bulunmaktadýr.

Ýþ sözleþmesi geçerli nedenle feshedilen çalýþanýn, eðer iþ güvencesi kapsamýndaysa, iþveren tarafýndan yapýlan feshin geçersiz olduðunu savunarak iþe iade davasý açma hakkýnýn saklý olduðu unutulmamalýdýr.

Bu süreçte iþverenin geçersiz fesih riskini almamasý için feshin son çare olmasý ilkesine uygun hareket etmesi gerekmektedir.