Dinlenme Hakký, Anayasamýzýn 50. maddesinde hüküm altýna alýnmýþtýr.
"Dinlenmek, çalýþanlarýn hakkýdýr.
Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yýllýk izin haklarý ve þartlarý kanunla düzenlenir."
Bu kapsamda dinlenme hakký, anayasal bir haktýr.
4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nda ve belirli yönetmeliklerde iþçilerin dinlenme haklarý düzenlenmiþtir.
Ýþçinin dinlenme haklarý, ara dinlenmesi, hafta tatili, yýllýk izin ve ulusal bayram ve genel tatil günleri olarak ifade edilebilir.
Ara dinlenmesi
Ýþ Kanunu'nun 68. Maddesinde hüküm altýna alýnmýþtýr.
Günlük çalýþma süresinin ortalama bir zamanýnda o yerin gelenekleri ve iþin gereðine göre ayarlanmak suretiyle iþçilere;
4 saat veya daha kýsa süreli iþlerde 15 dakika, 4 saatten fazla ve 7,5 saate kadar (7,5 saat dahil) süreli iþlerde 30 dakika; 7,5 saatten fazla süreli iþlerde 1 saat, ara dinlenmesi verilmelidir.
Yukarýda ifade edilen ara dinlenme süreleri en az olup, aralýksýz olarak kullandýrýlmasý gerekmektedir. Ayrýca ara dinlenmeleri çalýþma süresinden sayýlmaz. Diðer bir anlatýmla iþçinin çalýþma süresi hesaplanýrken ara dinlenme süreleri çýkarýlmalýdýr.
Hafta Tatili
Ýþ Kanunu'nun 46. Maddesinde hüküm altýna alýnmýþ olup, iþyerlerinde belirlenmiþ günlerde çalýþan iþçilere yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmi dört saatlik dinlenme hafta tatili olarak adlandýrýlmýþtýr.
Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkýnda Kanun uyarýnca hafta tatili Pazar günüdür.
Yýllýk Ücretli Ýzin
Ýþ Kanunu'nun 53. Maddesinde hüküm altýndadýr. Ýþçi, iþyerinde iþe baþladýðý günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yýl çalýþýrsa yýllýk ücretli izne hak kazanýr.
Ýþçilere verilecek yýllýk ücretli izin süresi, hizmet süresi;
1 yýldan 5 yýla kadar (5 yýl dahil) olanlara 14 günden,
5 yýldan fazla 15 yýldan az olanlara 20 günden,
15 yýl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden,
az olamayacaktýr.
Yer altý iþlerinde çalýþan iþçilerin yýllýk ücretli izin süreleri dörder gün arttýrýlarak uygulanýr.
Ancak 18 ve daha küçük yaþtaki iþçilerle 50 ve daha yukarý yaþtaki iþçilere verilecek yýllýk ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.
Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri
Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkýnda Kanun'da sayýlan günler þu þekildedir:
-23 Nisan günü Ulusal
-Egemenlik ve Çocuk Bayramý,
-19 Mayýs günü Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramý,
-30 Aðustos günü Zafer Bayramý,
-Ramazan Bayramý,
-Kurban Bayramý,
-1 Ocak günü yýlbaþý tatili,
-1 Mayýs günü Emek ve Dayanýþma Günü
-15 Temmuz günü Demokrasi ve Milli Birlik Günü
Ýþçinin dinlenme haklarý olan ara dinlenmesi, hafta tatili, yýllýk izin ve ulusal bayram ve genel tatil günleri zamanlarýnda herhangi bir iþ karþýlýðý olmadan iþçilere ücretleri tam olarak ödenmelidir.
Ýþçinin dinlenme hakkýnýn elinden alýnmasý iþ saðlýðý güvenliði açýsýndan da uygun olmayacak, olasý bir iþ kazasýnda iþverenin kusur oraný yükselecektir.
