Dinlenme, anayasal bir haktýr. Çalýþanlarýn yýl içerisindeki çalýþmalarýna baðlý yorgunluklarýný telafi etmeleri ve moral motivasyonlarýný kazanabilmesi için çalýþanlarýn yýllýk izin kullanmasý önem taþýmaktadýr.
Yani yýllýk ücretli izin çalýþanlarýn en temel ve anayasal dinlenme haklarýndan bir tanesidir. Dolayýsýyla mutlaka usulüne uygun kullandýrýlmasý gerekmektedir.
Yýllýk izin hakkýný kullanan iþçi her ne kadar iþ görme edimini yerine getirmiyor olsa dahi hastalanmasý halinde, adýna geçici iþ göremezlik raporu düzenlenmesinde bir engel bulunmamaktadýr.
Esasen rapora denk gelen günler, yýllýk izinden mahsup edilmemektedir. Bu husus her ne kadar iþyeri yönetmeliðinde veya iþ sözleþmesinde hüküm altýna alýnmýþ olsa dahi geçerli olduðu söylenemez.
Diðer bir anlatýmla, yýllýk izinde olunan sürelerde rapor alýnmasý halinde yýllýk izinle rapor süresinin iç içe geçeceðine dair hüküm bulunsa da bunun geçerli olmasý beklenemez.
4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 56'ncý maddesinin dördüncü fýkrasýnda, "iþveren tarafýndan yýl içinde verilmiþ bulunan diðer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalýk izinleri yýllýk izne mahsup edilemez." hükmü yer almaktadýr.
Dolayýsýyla raporlu olunan sürelerin yýllýk izin sayýlamayacaðý veya mahsup edilemeyeceði Kanunda açýkça belirtilmiþ ve emredici hukuk kuralý olarak hüküm altýna alýnmýþtýr. Bunun aksine hayata geçirilecek uygulama Kanun'a aykýrýlýk oluþturacaktýr.
Nihayetinde, yýllýk ücretli izinde bulunan sürelerde rapor alýnmasý durumda, yýllýk izin süresi iþlemeye devam etmeyecek ve rapor süresi baþlayacaktýr. Bu sürecin iþveren tarafýndan yazýlý olarak tutanak altýna alýnmasý önem arz etmektedir.
Yýllýk izinde rapor alan iþçinin iþvereni mutlaka bilgilendirmesi ve iþverenin de buna göre aksiyon almasý gerekmektedir. Ýþçi ve iþverenin bu bilgi paylaþýmý, organizasyonlardaki karýþýklýklarýn da gündeme gelmesini engelleyecektir.
Bu noktada tartýþmalý olan durum, yýllýk izin süresinde rapor alan iþçinin kalan yýllýk izninin ne olacaðýdýr. Dolayýsýyla ilgili konuda iki seçenek bulunmaktadýr:
Birinci seçenek, Yýllýk izin süresi rapor süresi kadar ileri uzayacaktýr. Diðer bir anlatýmla iþçinin yýllýk izinden iþyerine döneceði tarih rapor süresi kadar ileriye uzayacaktýr.
Örneðin, yýllýk izinden döneceði tarih 06.02.2024 tarihi olan bir iþçinin 3 günlük geçici iþ göremezlik raporu aldýðýnda, yýllýk izinden döneceði tarih 10.02.2024 tarihi olacaktýr.
Ýkinci seçenek ise rapor süresi sonunda öngörülen yýllýk izin süresi bittiyse iþçi iþyerine iþ görme edimini devam etmesi için çaðrýlabilir. Çünkü iþveren yýllýk izin konusunda bir organizasyon yapmýþ ve iþ akýþýný buna göre hazýrlamýþtýr. Bu durumda kalan yýllýk izin hakký korunacak ve daha sonraki bir zaman aralýðýnda tekrar kullanýlacaktýr. Bu noktada iþverenin yönetim hakkýnýn da gözetildiði söylenebilir.
Sonuç olarak, çalýþanýn yýllýk ücretli izinde rapor almasýnýn önünde bir engel bulunmamaktadýr. Süreler açýsýndan ise iþçi lehine yorum ilkesi gözetilirken iþverenin yönetim hakký da deðerlendirilmelidir. Ancak her durumda geçici iþ göremezlik raporu alan çalýþanýn yýllýk izin hakkýný tam olarak kullandýðýný ifade etmek doðru olmayacaktýr.
