Ramazan ayýnýn gelmesiyle birlikte iþverenler iþçilere çeþitli sosyal yardýmlarda bulunmaktadýr. Bu yardýmlardan en sýk yapýlaný, iþçilere gýda kolisi veya yalnýzca gýda alýþveriþine imkân tanýyan market kartý olarak karþýmýza çýkmaktadýr.
Gýda kolisi veya gýda alýþveriþinde kullanýlabilecek market kartý ayni yardým niteliðindedir.
Ayni yardým, direkt parasal olarak yapýlmayan yardýmý ifade etmektedir. Ayni yardýmýn söz konusu olabilmesi için iþçiye, bir mal verilmesi veya sadece bir kategoride (sadece gýda veya sadece giyim gibi) kullanabileceði bir kart yardýmý yapýlmasý gerekmektedir. Çünkü "ayýn" kural olarak bir maldýr, çalýþana tercih hakký vermez.
Diðer taraftan çalýþanlara saðlanan tüm menfaatler bordrolarýnda yer almalýdýr. Bu noktadaki en önemli etki giydirilmiþ brüt ücret üzerinden hesaplanmasý gereken ödeme kalemleri üzerinde olmaktadýr.
Dolayýsýyla çalýþanýn bir hak kaybýna uðramamasý için iþverenin saðladýðý tüm menfaatleri çalýþanlarýn bordrolarýnda göstermesi gerekmektedir.
Ýþçilere yapýlan ayni yardýmlarýn da bordrolaþtýrýlmasý gerekmektedir.
5510 sayýlý Sosyal Sigortalar ve Genel Saðlýk Sigortasý Kanunu'nun 80'inci maddesinin (b) bendinde;
"b) Ayni yardýmlar ve ölüm, doðum ve evlenme yardýmlarý, görev yolluklarý, seyyar görev tazminatý, kýdem tazminatý, iþ sonu tazminatý veya kýdem tazminatý mahiyetindeki toplu ödeme, keþif ücreti, ihbar ve kasa tazminatlarý ile Kurumca tutarlarý yýllar itibarýyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamlarý, iþverenler tarafýndan sigortalýlar için özel saðlýk sigortalarýna ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylýk toplamý asgari ücretin % 30'unu geçmeyen özel saðlýk sigortasý primi ve bireysel emeklilik katký paylarý tutarlarý, prime esas kazanca tabi tutulmaz."
hükmü yer almaktadýr.
Bu kapsamda çalýþana gýda kolisi veya gýda alýþveriþinde geçerli market kartý verildiðinde, yardým tutarý sosyal güvenlik primine tabi olmayacaktýr.
Buna karþýn gýda kolisi ve gýda alýþveriþlerinde geçerli market kartý ile ilgili gelir vergisi veya damga vergisi istisnalarý söz konusu deðildir. Bu kapsamda yapýlacak yardýmdan gelir vergisi ve damga vergisi kesintilerinin yapýlarak bordrolaþtýrýlmasý gerekmektedir.
Özetle, iþverenlerin ayni olarak yapacaðý gýda kolisi veya gýda alýþveriþinde geçerli market kartý gibi yardýmlarýn parasal karþýlýklarý iþçilerin bordrolarýnda yer almalýdýr. Tutar brüt olarak veriliyorsa sosyal güvenlik primine tabi tutulmadan, gelir vergisi ve damga vergisi kesintileri uygulanarak net tutara ulaþýlmalýdýr.
