Ýþe iade edilen iþçiye psikolojik taciz

Otuz veya daha fazla iþçinin çalýþtýðý iþ yerlerinde en az 6 ay kýdemi olup, belirsiz süreli iþ sözleþmesi feshedilen iþçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediði veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadýðý iddiasý ile fesih bildiriminin tebliði tarihinden itibaren bir ay içinde iþ mahkemesinde dava açabilir. 

Ýþverence iþten çýkarýlmasýna geçerli sebep gösterilmediði veya gösterilen sebebin geçerli olmadýðý mahkemece tespit edilerek feshin geçersizliðine karar verildiðinde, iþveren, iþçiyi bir ay içinde iþe baþlatmak zorundadýr. Ýþçiyi baþvurusu üzerine iþveren bir ay içinde iþe baþlatmaz ise, iþçiye en az dört aylýk ve en çok sekiz aylýk ücreti tutarýnda tazminat ödemekle yükümlü olur. (4857 sayýlý Ýþ Kanunu madde 18, 20, 21)

Ýþe baþlatýlan iþçinin, daha önce yaptýðý iþle ilgisiz, onu küçük düþürücü veya onurunu kýrýcý iþlerde çalýþtýrýlmasý, iþ ortamýnda yokmuþ gibi davranýlmasý, sözünün kesilmesi, yaptýðý iþin sürekli eleþtirilmesi gibi psikolojik tacize maruz kalmasý, çalýþma hayatýnda rastlanýlabilen durumdur.

Yargýtay Hukuk Genel Kurulunun 25.09.2013 tarih ve 2012/9-1925 Esas, 2013/1407 Karar sayýlý ilamýnda ‘...Türk Hukukunda psikolojik taciz (mobbing); iþyerinde çalýþanlara, diðer çalýþanlar veya iþverenler tarafýndan sistematik biçimde uygulanan, tekrarlanan her türlü kötü muamele, tehdit, þiddet, aþaðýlama gibi davranýþlar olarak’ ifade edilmiþtir.

Öte yandan, Türk Borçlar Kanunu’nun 417. maddesinde, iþçinin iþyerinde psikolojik tacize maruz kalmasý, iþçinin kiþilik haklarýnýn ihlal edilmesi olarak nitelendirilmekte ve bu nedenle de iþverenin iþçinin uðradýðý zararý tazmin etmekle sorumlu olduðu, belirtilmektedir.

Nitekim, Yargýtay 9. Hukuk Dairesi  29.4.2014 tarih  ve 2012/10799 E.  2014/13929 K. Sayýlý Kararýnda

‘Dava, torna ustasý olan davacýnýn iþe iade davasýnda verilen feshin geçersizliði ile iþe iadesine iliþkin kararýn kesinleþmesi üzerine davacýnýn iþe baþlatýlmasýndan sonra ayný veya benzer nitelikteki bir iþte deðil de, tuvalet ve çevre temizliði gibi iþiyle ilgili olmayan yerlerde çalýþtýrýlmak suretiyle küçük düþürülmesinden kaynaklý manevi tazminat istemine iliþkindir.

Davacýnýn iþe iade edildikten sonra daha önce yaptýðý iþle ilgisiz, O’nu küçük düþürücü, onurunu zedeleyici iþlerde çalýþtýrýldýðý dosya kapsamýndan anlaþýlmakla, davacýnýn maruz kaldýðý bu küçük düþürücü davranýþý karþýlayacak makul bir manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken yerel Mahkemece yerinde ve yasal olmayan gerekçeyle davanýn reddine karar verilmesi hatalýdýr’ denilmektedir.

Sonuç olarak, iþe iade edilen iþçinin, daha evvel yaptýðý iþle ilgili olmayan, onu küçük düþürücü ve onurunu zedeleyici iþlerde çalýþtýrýlmasý, psikolojik taciz olup, iþverenin iþçiye tazminat ödeme sorumluluðunu doðurmaktadýr.