IÞÝD’in özel bir proje olarak oluþturulduðunu düþünmek için epeyce ipucu bulunuyor. Saddam ve Esad yönetimlerinin IÞÝD’in ortaya çýkýp güçlenmesi için son derece mümbit ortamlar yarattýðý bilinmekle birlikte, farklý kesimleri bir araya getirip onlarý kimlerin organize ettiði henüz bilinmiyor.
Bugüne kadarki faaliyetlerinin sonuçlarý kýsaca þöyle özetlenebilir: IÞÝD, Irak’ta öldürdüðü ve sürdüðü gruplar yoluyla Baðdat’ta yönetim deðiþikliðine yol açtý, halkýn IÞÝD etrafýnda toplanmasýný kolaylaþtýran Maliki’nin bertaraf edilmesini saðladý. Tabi bu arada bir de ABD’nin yeniden Irak’a askeri müdahale yapmasý mümkün oldu. Maliki’nin iktidardan çekilmesiyle Ýran, rehineler nedeniyle de Türkiye Irak geliþmelerinin dýþýnda tutulmaya çalýþýldý.
Suriye’de ise IÞÝD, Esad’ýn elinin güçlenmesine yol açtý. Esad’a karþý mücadele eden güçler içinde kendisine yer bulan yapý, öyle iþler yaptý ki, dünya Esad’a razý hale geldi. Diðer bir ifadeyle bu yapýnýn Suriye rejimini devirmesi halinde iktidar olacaklarý korkusu, duruma müdahale edilmesini gerektirdi. Esad iktidarýnýn düþmesi halinde Baðdat’ý da ele geçirebilecekleri ihtimali arttý, dolayýsýyla baþlangýçta muhalifleri destekleyen güçler, þimdi Esad’ý destekler hale geldiler. Sonuçlara bakýlýrsa, bunu IÞÝD’in baþardýðý söylenebilir.
Ýpuçlarý
Hem askeri müdahale yapýlmasýný hem de eski rejimlerin yeniden desteklenmesini saðlayan IÞÝD, bu sonuca sadece insanlarý öldürerek gitmedi. Askeri üsleri ve stratejik noktalarý hedefine koyarak bunlarý baþardý. Ayrýca belirtelim, bir biçimde Suriye ve Irak Kürtlerinin yan yana gelmesini de saðladý.
Tüm bunlarýn dýþýnda IÞÝD baþka konularda da bir iþlev sahibi gibi gözüküyor, zira istihbarat ve dinleme konularýnýn içinde bir biçimde bu yapýnýn adý geçmeye baþladý.
ABD’li gazeteciyi öldüren IÞÝD’li, Ýngiliz vatandaþý çýkýyor. Sonra IÞÝD’in sözcüsünün öldürüldüðü iddia ediliyor. Ýnsanýn aklýna gelmiyor deðil. Acaba kafa kesen kiþi tam da IÞÝD bu baþarýlara imza atsýn diye mi Suriye’ye gönderilmiþ, sözcü de konuþmasýn diye mi öldürülmüþtü?
Bir yanda ABD’li öldüren Ýngiliz durumlarý yaþanýrken eþ zamanlý olarak Merkel ve dinleme konusu gündeme geldi. Dinleme konusu sýcaklýðýný korurken de Almanya’nýn IÞÝD ile pazarlýk yaptýðý ve bir yurttaþýný kurtardýðý iddia edildi. Ayrýca Almanya’nýn Kürtleri silahlandýrdýðý söylentileri de yayýlmaya baþladý.
Yine insanýn aklýna tuhaf sorular geliyor. Bu Alman’ýn Suriye’de ne iþi vardý acaba? Biz onca insaný kurtaramazken Almanya bir kiþi için ne tür bir pazarlýk yapmýþ olabilir. Yoksa bu kiþinin kimliði zaten geri verilmesi için yeterli miydi?
Güçler savaþý
Almanya’nýn yaptýklarýnýn ortaya dökülmesi, iddia dahi olsa, bölgedeki faaliyetlerinin ifþa edilmesi anlamýna gelir. Bu da bundan böyle bu yöntemlerle faaliyet göstermesini zor hale getirir; yani bölgeden geri çekilmesi yolunda baský yaratýr. Bu baskýyý hisseden Almanya da Türkiye’de herkesi dinler. Türkiye’ye Almanlar tarafýndan yerleþtirilen Patriot’larýn da Türkiye’yi korumakla ilgisi olmadýðý iyice anlaþýlýr.
Sorun, Almanya’yý deþifre eden ve ABD’yi bölgeye yeniden sokanýn hangi oyuncu olduðunda. Birileri arasýndaki kavganýn IÞÝD üzerinden yapýldýðýna kuþku yok da, “esas oðlanýn” tespiti zor. Bu oyuncu her kimse, sadece ABD’yi bölgede yeniden etkin kýlmaya çabalamýyor. Almanya ile Türkiye’nin arasýný açarak Türkiye’nin kendisiyle ittifak içinde oyuna yeniden dahil olmasýna uðraþýyor. Bu arada Irak Kürtlerinin Baðdat, Suriye Kürtlerinin de Esad ile iþbirliði içinde yeni rejimler kurmalarý zorlanýyor. Tüm bunlar hangi oyuncunun en fazla iþine yarar acaba?
