Avrupa’daki ayrýlýkçý hareketlerin, ulusal mücadelelerin izini sürmek önemli... Ýspanya’da baþlayan yolculuðumu Ýngiltere’ye taþýmamýn nedeni de bu zaten... Merak etmeyin, ne zaman Türkiye’de Kürt sorunu açýlsa, aklýna ya Ýspanya’nýn Bask bölgesi ya da Kuzey Ýrlanda gelenlerin izini takip edecek deðilim... Benim masamýn üzerindeki bilgi notlarýnýn baþlýðýnda “Ýskoçya” yazýyor...
Londra’dan izlenimler
Londra’yla, puslu ve hafif yaðmurlu bir havada buluþmak her zaman keyif verir... Kentin geleneksel görüntüsünü tamamlayan iklimi sanýrým hemen herkeste günlük-güneþlik beklentinin dýþýnda, böyle bir dekoru hatýrlatýr...
Bu baþkent belki, 19’uncu yüzyýlýn dünya haritalarýný çizen bir kent görünümünde deðil ama, hepimiz biliyoruz ki, özellikle ABD ile kurmuþ olduðu güçlü ve asla sarsýlmayan ortaklýk nedeniyle, AB’nin iki önemli baþkenti Berlin ve Paris’in çok önünde etki alanlarýna sahip...
Küresel ekonominin yaþamakta olduðu aðýr kriz ortamýndan etkilenmiþ durumda mý? Elbette evet... Ama yaþamakta olduðu sorunlar “ölümcül” mü, tabii ki hayýr...
Londra, iþini bilen, her zaman ayaðýný yorganýna göre uzatmayý alýþkanlýk edinmiþ bir tüccar gibi duruyor önümde... Bir yanýnda, özellikle sanayi sektöründe yaþadýðý týkanýklýk ve baðlantýsýnda artan iþsizlik oranlarý, diðer yanýnda, dünyanýn en önemli finans sektörüne sahip bir kent olarak kendisi için yarattýðý geniþ hareket alanlarý...
Bir de... Ýskoçya’nýn Birleþik Krallýk’tan ayrýlma kararý...
Ýskoçlar ne yapacak?
Ýskoçlar’ýn 2011’de kendi parlamentolarý için yapýlan seçimde, Ýskoç Ulusal Partisi’ne iktidar vermesi önemli. Ýngiltere, 1706 yýlýnda, o güne kadar baðýmsýz krallýk olarak yaþamýþ Ýskoçya ile imzaladýðý anlaþmayla kurduðu Birleþik Krallýðý terk etmek zorunda kalacak mý? Ýþin ilginç yaný, bu kadar önemli bir sorunun Londra’da son derece soðukkanlý karþýlanmýþ olmasý...
Ýngiltere Baþbakaný David Cameron ile Ýskoçya lideri Alex Salmond’un Edinburgh’da imzaladýklarý anlaþma, asýrlardýr baðýmsýzlýk ülküsü içinde olan Ýskoçya için nihayet baðýmsýzlýðýn yolunu açtý. Anlaþma, 2014 yýlýnda Ýskoçya’da, baðýmsýzlýk referandumu yapýlmasýný, çýkacak sonuca göre de Birleþik Krallýðýn yeni durumunun deðerlendirilmesini öngörüyor. Referandumda, 16 ve 17 yaþýndaki Ýskoçlar da kendi kaderleri için oy kullanabilecekler.
Ýskoçlar ayrýlýrsa, Birleþik Krallýk, Ýngiltere, Galler ve Kuzey Ýrlanda’dan ibaret bir yapýya dönüþecek, en önemli unsurlarýndan birini kaybetmiþ olacak...
Alex Salmond, anlaþmanýn imzalanmasý ile birlikte, referandum için kampanya döneminin de baþladýðýný hatýrlatarak, “Referandum sonucunun evet olacaðýna inanýyorum. Ýskoç tarihinde çok önemli bir günü yaþýyoruz ve bu anlaþma bizlere, barýþ içinde baðýmsýzlýk kazanmamýz için son 300 yýlda tanýnmýþ en büyük fýrsat. Edinburgh Anlaþmasý, ayný zamanda baðýmsýz Ýskoçya’nýn da doðuþ günüdür” dedi.
Ýngiltere Baþbakaný David Cameron da, “Bizler, Ýskoçya’nýn Birleþik Krallýk içinde daha iyi olacaðýna, Birleþik Krallýðýn da Ýskoçya ile daha güçlü olacaðýna inanýyoruz. Ama son söz Ýskoç dostlarýmýzýndýr” diye konuþtu.
Hepsi bu...
Ýþ nereye varýr?
Belli ki, Ýskoçlar Kuzey Denizi’ndeki zengin petrol ve doðalgaz yataklarýna çok güveniyorlar, oradan gelecek gelirin baðýmsýzlýklarýný da ayakta tutacaðýna inanýyorlar. 5 milyon nüfusa sahip Ýskoçya’da kiþi baþýna gelir yaklaþýk 27 bin dolar düzeyinde, 53 milyon nüfuslu Ýngiltere’de ise 51 bin dolar... “Ada”nýn kuzeyindeki Ýskoçlar, bir Ýngiliz’in yaþam kalitesinin ancak yarýsýna ulaþabiliyorlar.
Londra’daki tartýþmalara dönüp bakýyorum. Ýngilizler, Ýskoçlar’ýn ayrýlma kararýnýn büyük hata olacaðýný, Ýngiltere’nin kontrolünden çýkmaya çalýþýrken, bu kez Avrupa Birliði üyeliði nedeniyle Brüksel’deki bürokratlarýn kontrolüne gireceðine ve Kuzey Denizi’ndeki petrol ve doðal yataklarýyla zengin balýkçýlýk bölgelerini AB ortaklarýyla paylaþmak zorunda kalacaðýný savunuyorlar. Norveç halký biliyorsunuz, bu nedenlerden her referandumda “AB’ye hayýr” diyor...
Sonuç: Ýskoçya 2014 yýlýnda ayrýlabilir...Eski James Bond Sean Connery bundan çok mutlu olabilir, Mel Gibson, “Braveheart” filminde çizdiði karakterin bu iþleri tetiklediðini düþünebilir, Londra ise kendi yolunda bilinen yapýsýyla yaþayýp gider...
