Ýþsizlik sigortasý zorunludur. Bu Kanun kapsamýna giren ve halen çalýþmakta olanlar bu Kanunun yürürlüðe girdiði tarihte, yeni girenler ise iþe baþladýklarý tarihten itibaren sigortalý olurlar.
5510 sayýlý Sosyal Sigortalar ve Genel Saðlýk Sigortasý Kanununa Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmiþ olan iþyeri ve sigortalýlar Kuruma da bildirilmiþ sayýlmaktadýr.
Sigortalýlýðýn baþlamasýyla birlikte, sigortalýlar ile bunlarýn iþverenlerinin sigorta hak ve yükümlülükleri de iþlemeye baþlar. Ýþsizlik durumunda da, gerekli þartlarý taþýyan iþsizlere ödenek verilmektedir.
Özellikle asgari ücretin artýþý, iþçinin cebine girecek parayý artýrdýðý gibi, asgari ücrete endeksli birçok parametrede de deðiþikliðe neden oldu.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun, 31 Aralýk 2015 tarihli ve 29579 Sayýlý Resmî Gazete’de yayýnlanan kararýyla 01.01.2016-31.12.2016 döneminde uygulanacak asgari ücret yüzde 29.3 artýþla günlük brüt 54.90 TL ve aylýk brüt 1.647,00 TL olarak açýklanmýþtý.
Dolayýsýyla asgari ücret artýþýyla birlikte, iþsizlere ödenen iþsizlik ödeneðinde de önemli artýþlar oldu.
Ýþ sözleþmeleri iþsizlik ödeneðine hak kazanacak þekilde sona eren sigortalýlar, Çalýþma ve Ýþ Kurumu Müdürlüklerine süresi içinde þahsen baþvurarak yeni bir iþ almaya hazýr olduklarýný kaydettirmeleri halinde iþsizlik ödeneði alabilirler.
Ýþ sözleþmelerinin sona ermesinden önceki son üç yýl içinde en az 600 gün sigortalý olarak çalýþýp iþsizlik sigortasý primi ödemiþ ve iþten ayrýlmadan önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalýþmýþ olmalarý kaydýyla iþsizlik ödeneði almaya hak kazanýrlar.
Ýþ sözleþmelerinin sona ermesinden önceki son üç yýl içinde,
- 600 gün prim ödemiþ olanlara (600-899 gün arasý) 180 gün,
- 900 gün prim ödemiþ olanlara (900-1079 gün arasý) 240 gün,
- 1.080 gün ve daha fazla prim ödemiþ olanlara 300 gün,
süre ile Çalýþma ve Ýþ Kurumu Müdürlükleri tarafýndan iþsizlik ödeneði ödenmektedir.
Günlük iþsizlik ödeneði, sigortalýnýn son dört aylýk prime esas kazançlarý dikkate alýnarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancýnýn yüzde kýrký’dýr.
Bu þekilde hesaplanan iþsizlik ödeneði miktarý, 4857 sayýlý Ýþ Kanununun 39. maddesine göre asgari ücretin brüt tutarýnýn yüzde seksenini geçemez.
01.01.2016-31.12.2016 dönemi için 1.647,00 TL asgari ücret üzerinden aylýk iþsizlik ödeneði tutarý en az 658,80 TL ve en yüksek tutar ise 1.317,60 TL olarak uygulanacaktýr. Bu tutarlardan binde 7,59 oranýnda damga vergisi kesintisi yapýlarak ödeme gerçekleþtirilir. Bu durumda ödenek tutarlarý sýrasýyla net 653,79 TL ve 1307,59 TL dir.
