PROF. DR. MEHMET ÞAHÝN ÝLE ÝSTANBUL ZÝRVESÝNÝ VE KUDÜS’Ü KONUÞTUK
ÞAHÝN: Ýstanbul zirvesi, Ýslam aleminin fiili liderliðinin hangi ülkede olduðunu gösterdi. Etkili liderlik olduðunda Ýslam dünyasýný birleþtiren, heyecanlandýran ve ümit veren bir tavýr koyabilir ÝÝT. Erdoðan nezdinde bu görüldü.
ÝSRAÝL’ÝN HEDEFÝ KUDÜS’Ü YAHUDÝLEÞTÝRMEK
- Ýsrail bir þey yapýp durmakta. Nihai hedefi nedir?
Bölgenin Yahudileþtirilmesi. 2006’da Netanyahu Bakanlar Kurulundan bir karar çýkarttý. “Ýsrail Devleti olmaktan vaz geçiyoruz, biz Jewish State (Yahudi devleti) olarak bilinmek istiyoruz” dediler. Devlet adýný BM’de böyle tescillemek istediler. Artýk Ýsrail bile bunlarý kesmiyor. Çünkü Ýsrail’in 8 milyon 300 nüfusu var, yüzde 20’si Arap. Kaðýt üstünde eþit haklara sahipler. Buna bile tahammülleri yok. Yahudi devleti olurlarsa Araplar azýnlýk konumuna düþecek. Devleti, kutsal mekanlarý, bölgeyi Yahudileþtirmek istiyorlar. Buna artýk birilerinin dur demesi lazým. Kudüs sadece Müslümanlarýn kutsal mekanlarýnýn olduðu bir yer deðil. Hristiyanlarýn da kutsal mekanlarý var.
- Ýslam Ýþbirliði Teþkilatý’nýn Ýstanbul zirvesinden tarihi bir karar çýktý ama insanlar ÝÝT’den ümidi kesilmiþ gibiydi. Cumhurbaþkaný Erdoðan’ýn dönem Baþkaný olarak nasýl bir etkisi oldu bu kararda?
Dönem baþkaný olmasý deðil gençliðinden beri Kudüs ve Filistin için kaygý taþýyan birinin dönem baþkaný olmasý yarattý bu farký. ÝÝT’nin baþýndaki kiþinin kararlý olmasý diðer Ýslam ülkelerini de harekete geçirdi.
BAZI LÝDERLER RAHATSIZ
- Zirveye katýlým yüksek ama düzey ayný deðildi?
Cumhurbaþkanýmýz konuþurken terleyen liderler, toplantý bitse de gitsek diyenler vardý. Cumhurbaþkaný ve Türkiye üzerine düþeni yaptý.
15 TEMMUZ ETKÝSÝ
- 15 Temmuz 2015’te PKK terörü, 15 Temmuz 2016’da FETÖ darbesi baþarýlý olsaydý ve Trump yine Kudüs açýklamasýný yapsaydý, sonuç ne olurdu?
Öyle bir soru sordunuz ki bunun üzerine ancak felaket senaryosu yazýlabilir. FETÖ darbesi gerçekleþseydi, bir; güneyimizde Suriye’nin kuzeyine bir PKK devleti kurulurdu. Ýki; Irak’ýn kuzeyindeki bölgesel Kürt yönetimi, baðýmsýz Kürt devleti olarak ortaya çýkardý. Kim karþý çýkacaktý buna? Darbeyi yapanlar mý? Trump’ýn kararýndan sonra zayýf bir Türkiye’nin Ýstanbul’da olaðanüstü toplantý yapmasýný, karar alýcý bir sonuçla doðru bildirge yayýnlamasýný kimse beklemezdi.
TRUMP’IN KÜRESÝ
- Trump Arabistan’ý ziyaretinde Kral ve Sisi ile bir küreye el koyup fotoðraf verdi. Ardýndan Katar krizi, Arabistan’da Kraliyet içi darbe, Lübnan Baþbakaný’nýn istifasý ve Trump’ýn Kudüs kararý oldu. Ayný bütünün parçalarý mý bunlar?
Evet, o küreden Kudüs kararý çýktý. Gördüðüm þu; ABD kendine tam baðýmlý ülkeler üzerinden Ýslam ve Arap dünyasýný yeniden þekillendiriyor. Suudi Arabistan’ý ölümü gösterip sýtmaya razý ettiler. ABD’deki 11 Eylül olaylarýný gerçekleþtiren el-Kaide üyelerinin Arabistan kökenli çýkmasýyla Arabistan’a tazminat davasý açma hakký verilmiþti. Bu Arabistan’ý sýkýþtýrma giriþimiydi. Korktu Arabistan rejimi. Dalga bana mý geliyor diye. Ýran tehdidi de var. Þu an Rejim kendisini güvene almaya çalýþýyor. Para da var. Mýsýr, BAE, Bahreyn, Kuveyt gibi ülkeleri yanýna alýyor, Ortadoðu ABD ve Ýsrail eksenine itiliyor.
- Bu Arabistan’ýn ÝÝT’ye düþük temsille katýlmasýnýn da göstergesi herhalde?
Nedeni. Türkiye neye karþý çýksa onlar evet diyor. Suriye’nin kuzeyinde PKK devleti oluþturulmasýna, Irak Bölgesel Kürt yönetiminin baðýmsýzlýk referandumuna itiraz etmediler. Katar konusunda, Ýran karþýtý politikalarda, Ýsrail’in bölge yaklaþýmlarýnda Arabistan evet, Türkiye olmaz diyor. Suud, BAE, Mýsýr’ýn merkezde olduðu bir kaç ülke ABD politikasýna evet diyor. Bir de Ortadoðu’nun dýþarýdan dizayn edilmesine karþý çýkan ülkelerin ortak bir ekseni var. Türkiye, Ýran, Katar, Rusya belli noktada bir araya geliyor, Ürdün de diyor ki, Batý ittifaký önemli ama bazý iþleri de hoþ deðil. Bir þey daha var ayrýca üzerine durulmayan.
MISIR GÝBÝ YAPACAKLAR
- Nedir o þey?
S.Arabistan’ý Enver Sedat’ýn Mýsýr’ý gibi yapacaklar. Mýsýr en güçlü Arap ülkesiydi. Enver Sedat Araplarýn lideriydi, Arap Liginin merkezi Kahire’dedir. Ve Enver Sedat 1977’de Ýsrail’i ziyaret ederek Ýsrail ile savaþabilecek bloðu daðýttýlar. 78’de Camp David görüþmeleri baþladý. 79’da imzalandý. Ýsrail ile Mýsýr barýþtý, Ortadoðu’da barýþýn önü açýldý dendi. Ama böyle deðil. Ýki ayaðý var. Ýsrail ile Mýsýr’ýn iliþkilerini düzenleyen bir bölüm var, bir de Mýsýr’ý koparmak için uygulananlar. Filistin ile ilgili taahhütlerini uygulamadýlar. Sürekli geniþlediler. Ortadoðu’ya barýþ filan gelmedi. Ama en güçlü Arap ülkesini Arap blokundan kopardýlar, Araplarý baþsýz býraktýlar, sonra da Ýsrail’e buyurun yürüyün dediler. Arap lideri Mýsýr Ýsrail’e çýpalandý.
- Arabistan’a da aynýsý mý uygulanýyor þimdi?
Þu an en güçlü Arap ülkesi kim? Mýsýr, Suriye yok, Saddam’ýn Irak’ý, Kaddafi’nin Libya’sý yok. Arabistan var. O da sürekli abartýlan bir Ýran tehdidi altýnda. Böylece geleneksel Arap davasýný, Filistin’i, Kudüs’ü unutur tehdit Ýran dersiniz. ÝÝT’nin merkezi Cidde ama bakýn karar Ýstanbul’dan çýkýyor.
- Ýslam aleminin liderliði deðiþti demek mi bu?
Ýslam aleminin fiili liderliðinin kimde, hangi ülkede olduðunu ÝÝT kararý belirledi. Teoride S. Arabistan’ýn hem Müslüman hem Arap olmasýndan dolayý etrafýnda daha fazla insan toplamasý Ýslam dünyasýnýn sorunlarýna sahip çýkmasý gerekir. Ama yapamýyor, lider benim diyemiyor. Bir Ýslam ülkesinin politikasýný Ýsrail-ABD belirliyorsa oradan Ýslam dünyasý lehine bir þey çýkmaz.
- Ýslam dünyasý parçalanmýþ halde. Hem Þii-Sünni hattý ve çatýþmasý hem Katar krizinde olduðu gibi siyasi hatlar var. Bu durumda ÝÝT’nin ortak Kudüs kararý hayata nasýl geçer?
Katar’ýn üzerine gittiklerinde sahip çýkýlmasaydý bu kararýn çýkmasý zordu. Katar birlikte hareket eden ülkelere motivasyon saðladý. Oyun bozuldu. Ýslam dünyasýnýn bazý liderleri de bunun için Ýstanbul’da bulunmayý doðru bir hareket olarak gördüler.
KUDÜS ÝLK KIBLE DEMEK
- Katar’da karþý karþýya gelenler Kudüs’te yan yana geldi. Bu ne kadar gerçek?
Biz Filistin’i deðil Kudüs’ü konuþuyoruz. Filistin konuþtuðunuzda Arap siyaseti, Arap ülkesi konuþuruz. Biz ise Kudüs’ten bahsediyoruz. Harem-i Þerif’ ten, Mescidi Aksa’dan, Aksa Camii’nden bahsediyoruz. Kudüs Araplarýn, Türklerin, Farslarýn, Malaylarýn deðil. Müslümanlarýn. Bir ülkenin Kudüs tavrýna kýzýp ilk kýbleye sýrtýmýzý dönecek deðiliz.
- Kudüs kararý hayata nasýl geçecek? Zorluk ne?
Etkili bir lider olduðunda Ýslam dünyasýný bir araya getiren ve heyecanlandýran bir tavýr koyuyor ÝÝT. Erdoðan nezdinde net þekilde ortaya çýktý. Sokakta müthiþ bir ümit var. Ýslam dünyasýnýn liderleri buna cevap vermek zorunda. Cevap veremezse yönetimleri sýkýntýya girer. ÝÝT ve Arap Birliði’nin tarihte etkili bir sonuç doðuramadýðýný görüyoruz. Bu karar ümmetin birlikteliðini gösteriyor fakat uyulup uyulmayacaðý tavýrlarý ümmetin parçalanmýþlýðýný gösterecek.
TÜRKÝYE’NÝN POLÝTÝKASI ÇOK DOÐRU
- ÝÝT kararýný BM’ye götürmek istiyor Türkiye. BM Genel Kurulu’nda 3’te 2 oy aldýrmak mümkün mü?
Ýyi bir politika güdüyor Türkiye. Hem direniyor hem diplomasiyi kullanýyor. Bunu sadece Ýslam ülkeleri üzerinden de yapmadý, Sayýn Cumhurbaþkaný Papa ile, Putin ile, Avrupa liderleriyle görüþtü. ÝÝT dönem baþkaný olarak diplomasiyi verimli kullandý. BM’ye þunun için götürmek istiyor Türkiye: BM Güvenlik Konseyinin, Genel Kurulun kararlarý var. 181, 242, 338 sayýlý kararlar var. Bunlar Doðu Kudüs’ün Batý Þeria’nýn iþgal edildiðini tescilliyor. Amerika’nýn vetosu yok, imzasý var. Türkiye ABD’nin BM Güvenlik Konseyinin aldýðý karara uymadýðýný, uluslararasý hukuku ihlal edenin Filistin deðil Ýsrail ve ABD olduðunu göstermek istiyor.
ÝSRAÝL MESCÝDÝ AKSA’YI YIKMAK ÝSTÝYOR
- Evangelistlerle Siyonistlerin hedefi ayný mý?
Geçici ortaklýk. Evangelistler, Yahudileri ve Ýsrail’i Mesih gelene kadar destekliyor. Mesih’i getirsin diye. Yahudilerin göçü, Balfour deklarasyonu, devlet kurmalarý, 67 savaþý, Kudüs’ü 80. yýlda baþkent ilan etmeleri, Ýsrail’in geniþleme ve bölgeyi Yahudileþtirme politikasýnýn tamamý, Hristiyan sað ve Evangelistler açýsýndan kýyametin alametleri olarak görülüyor. Eski Ahit’in bir anlamda tezahürü olarak görüyorlar. Ne kadar Ortadoðu karýþýrsa Mesih o zaman inecek, büyük savaþ ‘Armegeddon’ olacak. Mesih gelince de inananlar kurtuluþa erecekler, inanmayanlar öldürülecek.
- Evangelistlerin 80 milyona yakýn deniyor?
ABD’deki Evangelikler oldukça örgütlü. Yahudi lobisinden sonra en etkili grup. Medyada, iþ dünyasýnda, her alanda varlar. Protestanlarýn yüzde 43- 48’i ve sayý artýyor.
- Mescidi Aksa’nýn altý kazýldý. Amacý ne Ýsrail’in?
Arkeolojik kazý barýþ sürecinde gündeme geldi. Mescidi Aksanýn, Kubbet’üs Sahra’nýn ve Aðlama Duvarýnýn belli kýsýmlarý. Bu olduðunda Müslüman dünyada infial oldu, ölenler oldu. Türkiye yine yapýcý tavýrla bir komisyon kurup çalýþtý. Kazý mantýðý ile kutsal mekanlarýn altý kazýlýyor. Bunlar yarýn çökecek. Üçüncü Süleyman Tapýnaðýný yapma düþünceleri var deniliyor. Maketlerini görüyoruz. Sadece siyasi mücadele devam etmiyor aslýnda, bölgenin, kutsal mekanlarýn Yahudileþtirilmesi sürüyor. Direniþ ve diplomasi, duygu ve akýl bir arada olmalý.
ÝKÝ DEVLETLÝ ÇÖZÜMÜN ÝLANIDIR
- Doðu Kudüs denirken Batý Kudüs de Ýsrail’e mi býrakýlmýþ oluyor?
ÝÝT’nin kararý iki devletli çözümü destekliyor. Ýran’ýn imzalamasý iyi, Normalde Ýran Ýsrail’i kabul etmez, resmi dairelerindeki haritalarda Ýsrail yoktur. 2012’de tam üye olmayan devlet olarak kabul edildi Filistin, Türkiye sayesinde. Bu karar iki devletli çözümü destekliyor. Esas ve eski Kudüs Doðu Kudüs’tür zaten. Öte yandan Ýsrail’in varlýðýný kabul ediyor.
KARARLA ÝSRAÝL’E SINIR ÇÝZÝLÝYOR
- Yapýcý bir açýklama olarak mý görülmeli karar?
Kesinlikle yapýcý. Uluslararasý iliþkiler anlamýnda yapýcý ama yayýlmayý geleneksel bir politika haline getiren Ýsrail için deðil. Ýsrail BM ülkesi olup da sýnýrý olmayan tek ülke. Filistin’in sýnýrýný ortaya koyduðunuzda Ýsrail’e de sýnýr koymuþ oluyorsunuz. Uymadýðýnda baþka bir ülkenin sýnýrýna tecavüz etmiþ oluyor Ýsrail. Sýnýrýný belirlememesi geniþleme politikasýný devam ettirme düþüncesini gösteriyor.
