"Cüneyd nerede, Cüneyd ne oldu/ Sana bana olan, ona da oldu" (Asaf Halet)
Ýnsanlar gibi fikirler de açýlýr ve kapanýrlar.
Trump'ýn ziyaretinden sonra ''küre'' politikasý Suudi Arabistan'da hýz kazandý. Katar Krizini müteakip medreselerde ve bürokraside; görevden uzaklaþtýrma, ev hapsi, hürriyeti baðlayýcý cezalandýrmalar katmerleniyor... Ali El'Ömeri, Selman El'Adve, Avaz El'Karni gibi 20 civarýnda önemli alim ve kanaat önderi tutuklandý.
Prof. Mehmet Ali Büyükkara'nýn Anadolu Ajansý için kalem aldýðý konuyla ilgili etraflý makalesini okumanýzý öneririm. Tutuklanan alimler; "Sahve Üstadlarý", "Sahve Þeyhleri", "Mürþitler" olarak tanýnýyordu. Benim için iþin daha güncel kýsmý, bu alimlerin macerasýnýn ayný zamanda Ýslamcý Düþünce ve Ýslamcý Hareket'in macerasýný anlamak isteyenler için bir yol haritasý olmasý...
"15 Eylül" çaðrýlarýnýn Suudi Arabistan halký için ciddi bir tesir uyandýracaðýný sanmýyorum.
Yine de 15 Eylül çaðrýsý, S.Arabistan gibi aðýr þekilde baskýlanan bir toplum için kayda deðerdir. Davetçiler, sosyal medyayý etkin olarak kullanýyorlar, networkleri çok geniþ ve canlý, bu baðlamda sadece tutuklanan alimlerle ilgili olmadýklarý izlenimleri de geliyor akla. Medine'de, Cidde'de, Riyad'da, Tebük'te, bunun gibi en az 15 þehirde yatsý namazýndan sonra toplaþtýlar. Bazý arkadaþlarýn amatör kayýtlarýndan seyredebildiðim kadarýyla camilerde dua ve þuralardan sonra caddelerde yürüyüþ yapýlmýþ, araçlarla kapatýlmýþ alt geçit görüntüleri de vardý...
Son tutuklanma furyasýnýn tanýnmýþ adamlarýna baktýðýmýzda, Kral Faysal tipolojisi çýkýyor karþýmýza. Diðerlerine benzemeyen bir Kraldý o. 1975'te yeðeni tarafýndan öldürülen Faysal için Ýslam Birliði ve Ýslam Daveti, temel duruþ niteliðindeydi. (Kudüs ile ilgili yaptýðý cesur ve duygusal cihat çaðrýsýný internet ortamýndaki kayýtlardan dinlemenizi isterim) Malcolm X, Muhammed Esed gibi Ýslam yýldýzlarýný ülkesinde konuk etmiþ, fikriyatlarýný desteklemiþ bir siyasetçi. Baasçý ve Nasýrcý rejimlerin baskýlarýndan kaçýp kurtulmak isteyen alimleri, Medine Üniversitesi'nde, kütüphane ve araþtýrma merkezlerinde, Rabýta'tül Alemi'l Ýslamiyye (RABITA) bünyesinde istihdam etmiþtir. Faysal'ýn büyük suçlarý vardý: Kudüs'ün baðýmsýzlýðý, Ýslam Birliði, Mustazaflarý desteklemek, Ýslam alemi için dayanýþma ve iþbirliði örgütlerini yoðunlaþtýrmak, petrolün Batý tekelinden kurtuluþu, millileþmesi, bunlarýn baþýndaydý... Canýyla ödedi bu aðýr bedeli.
Bugün S. Arabistan'da tutuklanan alimlerin bir kýsmý, Faysal'ýn Ýslam Birliði ve Ýslam Daveti projesinin baþkahramanlarýndandýr.Ülkesindeki baskýdan dolayý 70'lerde S. Arabistan'a hicret etmiþ bu alimler, Vehhabi deðil Selefidirler, resmi Suudi din algýsýna ne kadar tesir edebildikleri tartýþýlýr ama dünya Ýslam gençliðini çok ciddi etkilemiþlerdir. Afgan Cihadý baþta olmak üzere (takiben Bosna ve Çeçenistan deneyimlerinde de gördük), "cihad" meselesini eðitimli Ýslam gençliði için baþ dava haline taþýyan þuur, bu alimlerin teþvikinde yetiþmiþtir. 11 Eylül sonrasýnda yayýnladýklarý bildirilerle masum sivil halka yönelik tehdiþ hareketlerinin cihad olmayacaðýný söyleyenler de bunlardýr... Çok özetle geçtiðimiz son 50 yýllýk bu yol, Trump'ýn Riyad'a geliþiyle birlikte kurulan "Ýtidal" (Uluslararasý Radikal Düþüncelerle Mücadele) merkezi ile birlikte artýk berhava edilmiþtir.
***
Osmanlý sonrasýnda Ýslam alemini düþünsel ve pratik anlamda etkileyen 3 önemli hukuk ekolü var; Sudan, Suudi Arabistan ve Endonezya/Malezya hatlarý. (Buna Ýran'ý eklemedik zira etkisi mezhep mahreçlidir diðerleri gibi evrensel deðil) Ne ki Afrika'nýn aldýðý yoksulluk, kuraklýk ve iç savaþ yýkýmlarý Sudan ilahiyatýný durma noktasýna getirmiþtir. Keza S. Arabistan da Trump sonrasý acil dönüþümüyle Faysalcý davet tarzýný tamamen mahkum etmiþtir. Bu iki ekole göre daha liberal ve merkez dýþý duran Asya fýkhý ise halen canlý, dinamiktir. Bu kavþakta Türkiye'ye büyük vazifeler düþüyor. Sadece mazlum coðrafyalara yardým taþýmakla deðil, düþünsel anlamda da bir çatý görevi üstlenebilir mi Türkiye... Göreceðiz.
Ýslamcý Düþünce'nin son 50 yýllýk macerasý artýk yeni bir açýlým bekliyor. Açýlým veya çýkýþ için zorunluluk arz eden 5 mevzu üzerine zihin yormalýyýz: 1. Çatý mahiyetindeki siyasi/ekonomik güç 2. Ortak referans karþýlýðý, müþterek yol haritasý 3. Bilimsel kadro 4. Ýlmiyye cephesi ve eleþtirel düþünce 5. Hareket aktörleri ve çaðýn araçlarý...
