Biliyorum, benim düzenim deðiþik. Bunun sebebi, herkesin okuduðu yerden okumayýþým olabilir. Ya da, teorilerden, kliþelerden çok hayata bakýyorum. Bunun etkisidir.
Geçen sefer, merhum Pantoloncu Necdet’i getirmiþtim ‘Ýslamcýlýk’ gündeminin ortasýna. Kulaklarý çýnlasýn, Mümtaz’er Türköne’nin benimkilere çok benzeyen hatýralarýyla birlikte iyi bir katký oldu diye düþünüyorum.
Bugün Malatya’dayým. STAR Gazetesi’nin paneli var. Kürt sorununu ve çözüm sürecini tartýþacaðýz. Malatya yazmak için uygun bir zaman.
Nesini yazayým Malatya’nýn?
Düþündüm. Þimdi, hiç yerimden kalkmadan, orta halli bir Malatya Risalesi bile yazabilirim. O kadar çok haþýr neþir olmuþum Malatya’yla.
Benim memleketim Trabzon. Ama kendimi yokladýðýmda görüyorum ki, arkadaþlarýmýn arasýnda Malatyalý olanlarýn sayýsý, bütün þehirlere galebe çalýyor. Þimdi sadece adlarýný sýralasam, bir kaç tane köþe yazýsý yetmez.
Eh, herkes ‘Ýslamcýlýk’ý tartýþýrken, Ýslamcýlýk’a bir Malatya penceresi açmak, yazýya bir sýnýr çizmemizi kolaylaþtýrabilir.
Üstad Necip Fazýl’ýn ‘Ayaða kalk Sakarya dedik, bir kiþi kalktý, o da amuda kalktý’ dediði rivayet olunur.
O amuda kalkan kiþi Malatyalýdýr.
Üstad, bu sevimsiz vaka sebebiyle Malatya’da hapis yattý.
Ýslamcýlýk’ýn öncülerinden birinin, bir þehirde bir süre hapis yatmasýnýn, o þehre mutlaka bir tesiri olmuþtur.
Bu, bence, Ýslamcýlýk’ýn Malatya’ya katkýsýdýr. Ama asýl konumuz, Malatya’nýn Ýslamcýlýk’a katkýsý.
Malatya’da, Müslümanlýðýn geleneksel tezahürlerinin tamamýna rastlamak mümkündür. Ama ilave bir þey vardýr.
Geleneksel Ýslami çizginin içinde geliþip, o çizgiden taþan bir hoca. Sait Ertürk.
Vaaz kürsüsünde, insanlarýn iþitmeye alýþýk olmadýðý þeyler söyler, merhum Sait Hoca. Söylediklerinin içinde, politik þeyler de vardýr, ilmi þeyler de. Bildiðim kadarýyla, vaazlarý zülf-i yare dokunduðu için, hapis de yattý Sait Hoca.
Ve bir Sait daha... Sait Çekmegil.
Terzidir. Üstad’a da birçok defa elbise dikmiþtir. Derler ki, para almýyordu Üstad’dan. Soranlara da, ‘Üstad onlarýn parasýný toptan ödedi’ diyormuþ. Allah garîk-i Rahmet eylesin.
Tabii ki terzilik deðil, onu bu yazýda anmama sebep olan. Baþka bir þey.
Her þeyi sorgulayan, her þeye tersinden bakabilen, her þeyi tartýþabilen kafasý...
Çekmegil’in bu özelliði, bir ‘Malatya karakteri’nin oluþmasýna sebep olmuþtur.
Kategorize ettiðim düþünülebilir. Çünkü kastettiðim çizgi, bu adlandýrmaya sýðmaz. Ama ben, iki Sait’in öncülük ettiði bu çizgiyi ‘tefsir-meal ekolü’ diye adlandýrma kolaylýðýna müracaat edeceðim.
Bu, tefsir-meal ekolü, Türkiye’deki ‘Ýslamcýlýk’ýn tamamý üzerinde saðlýklý bir etki icra etmiþtir.
Kur’an-ý Kerim üzerinde en çok bu ekolün mensuplarý kafa yormuþtur. Esbab-ý nüzul, hadislerin sýhhati, fýkýhla Kur’an arasýndaki irtibat, bu ekolün ortaya attýðý sorular sayesinde daha saðlýklý bir þekilde tartýþýlmýþtýr.
Bu ekolün, en uzak durduðu þey, tasavvuftur. Ancak, benim gözlemlerime göre, zaman içinde, bu duruþ, sertliðini kaybetmiþtir.
Ne Malatya’yý bu ekolün içine sýkýþtýrabiliriz, ne de bu ekolü Malatya’nýn içine...
Bu ekol sayesinde, Malatya, Ýslam’ýn ilmi ve siyasi boyutlarýyla çok konuþulup çok tartýþýldýðý bir þehir olmuþtur.
Siyasi bilincin, çarþýlara, dükkanlara, kasabalara, köylere, Malatya’daki kadar sirayet ettiði baþka bir yer yoktur.
O bilinç, Malatya’yý, 28 Þubatçýlar’ýn pilot bölgelerinden biri yapmýþtýr.
Yaklaþýk 300 kadar Malatyalý, baþörtüsü sebebiyle, idamla yargýlandý.
Sadece bu hadise bile, bir þehre onur kazandýrmaya yeter.
Þu dar vakitte, Malatya’nýn Ýslamcýlýk olgusuna katkýsýný bu kadar özetleyebildim. Bunu bir girizgah sayalým.
Zeki Baba’yý sordum, Malatya’da. Zeki Þengöz’ü. Aðýr þeker hastasýymýþ.
Hala cezaevinde. Yaklaþýk 8 yýldýr yatýyor.
Hastalýðý nedeniyle affedilmesi gündeme gelmiþ. ‘Ben, saðlýk nedeniyle af istemiyorum’ demiþ Zeki Baba. ‘Suç iþlemedim.’
Niye mi yatýyor? Su iþlediði için deðil, 28 Þubat’ýn millete düþmanlýðý sebebiyle yatýyor.
Hiç karþýlaþmadým. Bildiðim kadarýyla yukarýda sözünü ettiðim ekolle alakasý yok Zeki Baba’nýn. Ama iþte, gördüðümüz gibi, haksýz yere hapiste.
Zeki Baba’ya ve onun þahsýnda tüm 28 Þubat mazlumlarýna selam olsun.
***
Not: Malatya’da, Belediye Baþkaný Ahmet Çakýr baþta olmak üzere birçok siyasetçi ve bürokratla bir araya gelme fýrsatýmýz oldu. Detaylar, elbette gazetemiz sayfalarýna haber olarak yansýyacak. Güzel evsahiplikleri için Baþkan Çakýr’a ve bütün Malatyalýlar’a teþekkür ediyorum.
