Þu an Türkiye’nin gündemi ne sýnýr ötesinde devam eden terörle mücadele, ne bitmeyen cumhuriyet tartýþmalarý, ne Cumhurbaþkanýmýzýn 13 Kasým’da gerçekleþtirip gerçekleþtirilmeyeceði merak edilen ABD ziyareti.
Þu an gündem ýspanak!
Ýstanbul’da farklý ilçelerde yedikleri ýspanaktan zehirlenenlerin sayýsý 50’yi aþýnca durum tekil vaka olmaktan çýktý, toplum genelini tedirgin eden bir halk saðlýðý sorunu oldu çýktý. Sayýnýn daha fazla olma ihtimali de yüksek üstelik. Hemen her sohbet grubunda bir kiþinin bir akrabasý, bir tanýdýðý benzer þikayetlerle baþvurmuþ hastanelere.
Haliyle ýspanaðý da aþan bir durumla karþý karþýyayýz.
Ýstanbul Ýl Tarým ve Orman Müdürlüðü’nün açýklamasýna göre “zehirlenmelerin sebebi ýspanak deðil, ýspanak içine karýþmýþ patlýcangiller familyasýndan atropin ve scopalamin içeren yabaný otlar”.
Dün televizyon kanallarýnda gün boyu konuþan üreticiler ve tarým mühendisleri ýsrarla “bizim ýspanaðýmýzýn arasýna adý geçen otlar karýþmaz” dedi. “Karýþsa da zehirlemez” dedi. “Biz ýspanaða tarým ilacý sýkmýyoruz. Bir kere sýkýyoruz, hemen ertesi gün de ýspanaðý hasat ediyoruz, böylece ilacýn etkisi geçiyor o yüzden tüketiciyi zehirlemez” de dedi.
Ankara’da bir ilçenin adý öne çýktýðý için o ilçede ýspanak yetiþtirenler zan altýndaydý. Hep onlar savunmaya geçti gün boyu.
Ama o ýspanaklarý satan, satarken de raflarda uzun süre yemyeþil ve diri kalsýn diye üzerlerine kimyasallar sýkan market zincirlerinden hiç biri bu suçu-günahý üzerine almadý. Marketlerle yapýlmýþ hiç bir habere, röportaja denk gelmedim açýkçasý. Muhtemelen üzerlerine yapýþmasýn “markalarý zarar görmesin” diye kurumsal bir kararla içeriye kameraman, gazeteci sokmuyorlardýr.
Doðrusu izlediðim, anlayýp dinlediðim kadarýyla bu zehirlenmelere güzel avrat otunun ya da adamotunun sebep olduðuna ikna olmadým ben. Ýstanbul’da birkaç ilçede ve Tekirdað’da ayný anda onlarca ayrý vakada “ýspanak arasýna zehirli ot karýþmýþ” olamaz. Ya tarlada, ya rafta ýspanaða sýkýlan bir tarým ilacýnýn sebep olma ihtimali daha yüksek, daha akla yatkýn.
Tarým ilacý denilen þey bir zehir neticede. Kullaným amacý da bu zaten; “zararlý organizmalarý engellemek, kontrol altýna almak ya da zararlarýný azaltmak için kullanýlan madde ya da maddelerden oluþan karýþýmlar”.
Bu kimyasallara pestisit adý veriliyor ve herkesin ulaþabileceði bilgiler arasýnda pestisitlere uzun süre maruz kalýnmasý halinde çeþitli kalýcý hastalýklara yol açtýðý hatta öldürücü olabildiði yer alýyor.
Bununla ilgili epeyce makale ve haber okudum. Tedirgin oldum. Bu hal bana mahsus da deðil elbette, yaygýn. Ýnsanlar artýk yoðurdunu, ekmeðini, turþusunu hatta salçasýný evde yapmaya çalýþýyor. Kadýnlar çalýþsýn-çalýþmasýn ev kadýnlýðýnda level atladý. Sebze meyvedeki “tarým ilacý” nasýl arýndýrýlýr, yoðurt çalarken, ev sirkesi yaparken neye dikkat edilir, birbirine tüyo veriyor.
Ama paketli ürünlerden, hazýr gýdalardan ya da saðlýksýz yiyeceklerden tamamen sakýnmak mümkün de deðil. Çoluk çocuðuna, sevdiklerine ne yedirdiðinden emin olamamak gerçekten çok rahatsýz edici. Ve bu hal hiç öyle il tarým müdürlerinin, saðlýk müdürlerinin açýklamalarýyla teskin edilebilecek gibi deðil.
Fabrikasyon tavuklar, plastik yutan balýklar, GDO’lu ürünler, mumla kaplý meyveler derken þimdi bir de “tekinsiz ýspanak gerçeði” var mutfakta.
Geçen gün hýzla þiþip kesim aþamasýna gelsin diye boðazýna yem basýlan ördekler videosu izledim. Herkes izledi.
Bütünüyle kuþkudayýz yani. Duyarlýlýk yükseliyor ve saðlýkla ilgili kýsmýn dýþýnda mesele siyaseten istismara da açýk hale geliyor.
Hükümet konuyla acilen ilgilenmeli. Denetimler artmalý, belki mevzuat elden geçmeli. Yediklerimizden zehirlenme ya da uzun vadede hastalanma ihtimali hafife alýnacak bir konu deðil asla.
