Roketler ve füzeler Ýsrail ve Gazze’de patladýkça, televizyon haberlerinde çoðunlukla bu trajik þiddeti izledik. Þu anda yeni ve çok daha tehlikeli bir Ortadoðu’da olduðumuz için, Ýsrail ve Filistin çatýþmasýnýn yayýlabileceði konusunda uyarýlar yapýldý. Ýktidarda Ýslamcýlar var, demokrasiler halklarýný dinleyecektir. Hatta taraflar arasýndaki görece hýzlý ateþkes, bölgede daha geniþ çaplý bir çatýþma gerçekleþmesi ihtimalinin düþük olduðunu gösteriyor. Yeni bir Ortadoðu olduðu doðru ancak burada Ýsrail bölgesel süper güç haline geldi.
2010’da yapýlan “Arap-Ýsrail Askeri Dengesi” baþlýklý, kapsamlý bir araþtýrmada Anthony Cordesman ve Aram Nerguizian, Ýsrail’in geçtiðimiz on yýl içinde komþularýný savaþýn her boyutunda nasýl geride býraktýðýný belgelemiþler. Yazarlar bunu Ýsrail’in “milli harcamalarýný, hatýrý sayýlýr dýþ finansmanýný, ulusal sanayi kapasitesini etkili strateji ve güç planlamayla birleþtirmesine” baðlýyorlar. Ýsrail’in 2009’daki askeri harcamalarý yaklaþýk 10 milyar dolardý ve bu Mýsýr’ýn askeri harcamalarýnýn üç katý. Hatta tüm komþularýnýn yani Mýsýr, Suriye, Ürdün ve Lübnan’ýn savunma harcamalarýnýn toplamýndan bile fazla. Bunda Ýsrail’in Washington’dan 3 milyar dolarlýk askeri yardým almasýnýn da payý var.
Fakat para Ýsrail’in gerçek avantajlarýný açýklamaya yetmez. Bunlar hem silah hem insan açýsýndan ordusunun nitelikleri ve etkisi. Arap nüfusunun gölgesinde kalsa da Ýsrail ordusu ve onun kaliteli yedekleri, Arap uluslarýnýn ordularýndan sayýca çok daha üstün. Silahlarý rakiplerinin kullandýðýndan daha geliþmiþ ve genellikle bir nesil ötede. Modern savaþ alanýnda Ýsrail’in teknoloji avantajýnýn büyük etkileri var.
***
En güçlü Arap ordusu Suriye’nin. Akademik çalýþmalarda Ýsrail genellikle onunla karþýlaþtýrýlýyor. Fakat tabii ki þu anda Suriye ordusunda karmaþa var çünkü kendi halkýyla çatýþýyor ve Beþar Esad iktidara yapýþmýþ durumda. Sonra Hizbullah ve Hamas gibi gruplardan asimetrik tehditler söz konusu. Araþtýrmada bunlar ve Hizbullah’ýn dev füze mühimmatý inceleniyor. Yazarlar bunlarýn Ýsrail için gerçek bir tehdit oluþturmadýðý sonucuna varmýþlar çünkü çoðunlukla güdümsüz ve bu sebeple de etkisizler. Hamas füzeleri ise daha da ilkel ve etkisiz.
Ýsrail’in yanýtý yani “Demir Kubbe” savunma sistemi beklenenden de iyi çalýþtý. Ýsrail’e karþý diðer oransýz stratejiye, terörizme gelince, Çarþamba günü Tel Aviv’de bir otobüse düzenlenen saldýrýya raðmen, Ýsrail teröristlerden 2003’te inþa edilen duvar sayesinde büyük ölçüde korunuyor. Daha büyük tehditlere gelince, araþtýrma Ýsrail’in bölgede geliþmiþ bir nükleer cephaneye ve ileri balistik füzelere sahip tek ülke olduðuna iþaret ediyor. Burada, çoðu denizaltýlarda olmak üzere, 100 ila 500 silah olduðu tahmin ediliyor.
Bu yüzden yeni bir Ýslamcý hükümeti olmasýna raðmen Mýsýr, Ýsrail ile bir savaþa girmeyi göze almayacak. Diðer Arap ülkeleri de. Ateþli konuþmalar yapacak ve insani yardým önerecekler. Fakat Gazze’de Filistinliler ile yan yana savaþmayacak veya daha geniþ çaplý bir savaþa yol açacak bir eylem-de bulunmayacaklar.
Bir diðer güçlü bölgesel oyuncu olan Türkiye, Ýsrail ile baðlarýný zayýflatmýþ olan ve Filistinliler’e muamelesi yüzünden devamlý onlarla çatýþan bir hükümete sahip. Fakat bunlar sözlü çatýþmalar ve bundan ileri gidecek gibi görünmüyorlar. Hatta Türkiye þu anda bölgesel güç olma yolundaki çabalarýnýn ters teptiði bir durumla karþý karþýya. Suriye’deki rejimi yerinden edebileceði üzerine kumar oynadý fakat bu henüz gerçekleþmedi. Irak’la iliþkileri bozuldu çünkü Sünni baþkan yardýmcýsýný, onu tutuklamak isteyen Baðdat’taki Þii hükümetten koruyor. Ve Türkiye-Ýsrail iliþkileri soðuk olduðu için, Mýsýr Ýsrail ve Hamas arasýnda köprü haline gelirken yalnýz uzaktan izleyebiliyor. Bölgedeki tek gerçek aracý, tabii ki Ýsrail’in en yakýn müttefiki Amerika.
Bugünün Ortadoðu’sunun gerçekleri bunlar. Ýsrail’in þaþýrtýcý ekonomik büyümesi, teknolojik hüneri, ordusunun hazýrlýklý olmasý ve ABD ile sýký iliþkileri, onu Arap rakiplerinden baþka bir kulvara koydu. Filistinliler ve Ýsrailliler arasýnda barýþ saðlanmasýnýn tek yolu Ýsrail’in barýþ yapma kararý almasýyla olur. Ariel Þaron’dan, Ehud Olmert ve Ehud Barak’a tüm mantýklý Ýsrailli siyasetçiler, barýþý saðlamak üzere risk almak istediler çünkü demokratik bir Yahudi devleti olarak Ýsrail’in geleceðinden endiþe duydular. Tehlikede olan da bu zaten, Ýsrail’in varlýðý deðil.
