İsrail sorunu

Günümüzde İsrail’in Gazze’ye yaptığı saldırı en çok tartışılan konu oldu. Soru şu: Olayın çözülmesi nasıl olur. Taraflardan birinin talebinin kabulü anlaşma sağlar mı? Yoksa yeni bir çözümle taraflar çatışmaktan vazgeçer mi? Buradaki çatışma soy farklılığından kaynaklandığı için ortada değiştirilemez bir sebep vardır. Diğer devletlerin kuruluş sebebi gibi farklı bir soy, farklı topraklarda yaşarsa birbirinden ayrılır ve herkes kendi devletini kurardı. Oysa Yahudiler her ülkede farklı coğrafyada toplu olarak bulunmaz ve toplumun farklı da olsa bir parçası gibi yaşarlardı. İsrail devleti Yahudilerin toplu olarak bulunduğu bir yerde kurulmadı. Onun kuruluş nedeninin şöyle olduğunu düşünüyorum: Ortadoğu, sahip olduğu enerji kaynakları nedeniyle Batı tarafından kontrol altında tutulmak isteniyordu. Bölge ülkeleri Batı ile dost olmalıydı ama bunun tersi doğruydu. Geçmişte önemli bir bölümü olan Osmanlı Devleti onlar tarafından yıkıldığı için, özellikle önemli hatta vazgeçilmez olan bu topraklarda Batı düşmanlığı yaygın olabilirdi. Bu ülkelerin yaşarken bulunması gerekli olan düşmanı Batı olabilirdi. Bunun engellenmesi için bölgede başka bir düşman yaratmak gerekiyordu. Bunun İsrail olması en iyi çözüm sayıldı ve Avrupa’da baskı gören Yahudiler, o zaman göç alanı olan Amerika yerine Filistin’e gönderildiler. Bana göre kuruluş sebebi budur ve bu kuruluştan beklenen bölge ülkelerinin düşmanı olması ve onları başka ve bölgenin petrolü kullanan ülkeleri hasım olarak görmemesi oldu. Bu sonuca ulaşıldı ve bölge İsrail’i düşman Batı’yı dost olarak gördü. Türkiye bu düşünceye alıştırılmadı ve biz yakın zamana kadar İsrail’in dostu olduk.

***

Şimdi bölge yeniden şekilleniyor. Türkiye’nin merkez olması ve bölge ülkeleriyle iyi geçinmesi hatta önder olması isteniyor. Bu durum bizi İsrail’den uzaklaştırıp diğer bölge ülkeleriyle yakınlaşmamızı gerektiriyor. Bu görüşüm eleştirilebilir. Yani dış politikamızın ideallere dayanması ve inanç ve geçmişleri bize yakın olanlarla dost olmamız beklenebilir. Bu doğru bir yaklaşımdır, ama buna izin vermezlerse yapamıyoruz. Dış politika duygularla değil, çevre şartları ve akla göre belirlenmelidir denebilir. Mesela biz kısa bir süre öncesine kadar İsrail savaş uçaklarının ülkemizde eğitilmesine izin verdik. Söylemek istediğim dış politikamızın tarafımızdan belirlenmesi ve dış müdahalelere izin vermemektir.

Şimdi şartlar kimin lehine sorusuna cevap arayalım. Batıda farklılaşma yaşanıyor ve ABD’nin Ortadoğu’ya hakim olması ama burada Avrupa’nın etkin olmaması isteniyor. Rusya da bu tercihe katılıyor. Bölgede Avrupa’ya uzak ama ABD ve Rusya’ya yakın bölgesel bir güç yaratılmak isteniyor. Bu seçimde en talihli ve en iyi şekilde rol alacak ülkenin Türkiye olduğunu düşünüyorum. Ülkemizdeki siyasi sorunlar bununla ilgilidir ve bölgesel güç olmayı engelleyecek siyasi hareketlerin etkisizleşeceğini, bu gerçekleşmezse yeni bir yapı oluşturulacağını düşünüyorum. İç politik yapıda oluşacak değişmeler bu durumun hesaplanması ile değerlendirilmelidir. Ben ülkemizin bölgesel bir güç olmasından yanayım. Bu durum İsrail için de bir kurtuluş olacaktır.