ÝÝT Çarþamba günü yaptýðý olaðanüstü toplantý ile benim beklentilerime cevap vermediyse de ABD’nin karizmasýný çizen bir sonuç hasýl oldu.
O güne kadar ABD bir karar alýrdý kimse sesini çýkarmaz boyun eðer rýza gösterirdi.
Ýslam Alemiilk kez ABD kararýna baþ kaldýrdý, meydan okudu.
Erdoðanliderliðinde yapýlan toplantýya da bu yakýþýrdý.
Þimdi ABD düþünsün.
***
Bir haftagibi kýsa bir süre içinde 48 ülkeyi bir araya getirip ABD’ye rest çekecek bir karar çýkarýlmýþ olmasý tek baþýna bu toplantýnýn baþarýlý olduðunu göstermesi açýsýndan önemlidir.
Trump’ýn gayri meþru kararýnakarþý Ýslam dünyasýnýn Kudüs’ü Filistin’in baþkenti ilan etmesi fevkalade cesur bir karardýr.
Bu karar Trump’ýn gayri meþru kararýný gölgede býrakmýþtýr.
Filistin’e büyük bir moral olmuþ Ýsrail ise bu cesur karar karþýsýnda ezilmiþtir.
***
Mahmud Abbas bile ‘Ýslam konferansýnýn ilk kez faydalý bir karar aldýðýný’ söylemiþtir.
Hatta toplantý öyle etkili olmuþtur ki, düþük düzeyde katýlan Suudi Arabistan bile daha toplantý daðýlmadan bizzat kralýn aðzýndan ‘Filistinlerinin Kudüs’ü baþkent ilan etme haklarýnýn bulunduðunu’ açýklama ihtiyacý hissetmiþtir.
Toplantýya katýlmayan ya da gönülsüz katýlanlar da çýkan sonucun etkisi altýnda kalmýþlardýr.
***
Gerçekçi olalým, bu karar ne Trump’a geri adým attýracak ne de Ýsrail’i iþgal ve zulümden ýrak tutacaktýr.
Ýsrail her zamanki þýmarýk tavrýný sürdürecek, iþgale Filistinlilerin hukukunu ihlale devam edecektir.
Fakat önemli olan Ýstanbul zirvesi, bu iþgal ve ihlallere dur demek için gerekli olan Ýslam dünyasýnýn birlik ve beraberliði için ilk adýmý atmýþ olmasýdýr.
Türkiye liderliðindeki bu toplantý oyunu bozmuþtur.
ABD Ýslam dünyasýnýn itimadýný resmen kaybetmiþtir.
***
Bardaðýn boþ tarafýna gelecek olursak.
Ýslam dünyasý Kudüs’ü kýrmýzý çizgi olarak görmesine raðmen liderlik düzeyindeki katýlým düþündürücüdür.
57 ülkeden sadece 15’inin (KKTC, Libya, Yemen ve Filistin’i saymýyorum) baþkanlýk düzeyinde temsil edilmesi demek, katýlmayan liderlerin Kudüs’e gereken ehemmiyeti vermemeleri demektir!
Türkiye üzerine düþeni yapmýþ toplantýyý organize etmiþtir. Liderleri davet etmiþtir.
Liderler bütün programlarýný iptal edip bu toplantýya katýlmalý ve kararda 48 ülke liderinin imzasý olmalýydý.
48 ülke bir þekilde imza atarak baþarý saðlanmýþtýr ama imzalarý bakan ve temsilci yerine liderler atsaydý elbette ki daha etkili olurdu.
***
Ýlgisi bu düzeyde olan liderliklerle yapýlan toplantýdan böyle bir sonuç çýkmýþ olmasý bile baþlý baþýna büyük baþarý olarak deðerlendirilmelidir.
Filistinli kardeþlerimiz Kudüs’ün doðu ve batý Kudüs diye iki ayrý þehirmiþ gibi ifade edilmesinden hoþnut olmasalar da genel yaklaþým 1967 öncesi sýnýrlar çerçevesinde iki devletli çözüm olduðundan bu ifadeler kullanýlmýþtýr diyebiliriz.
Bununla birlikte Filistinli gruplarýn eleþtirilerini ciddiye almak gerekir diye düþünüyorum.
***
Filistin sorunu ve yaþanmakta olan diðer sorunlarýn çözümü için her þeyden önce Ýslam dünyasýnýn birlik ve beraberliðinin saðlanmasý lazým.
Toplantý bu konuda ilk adýmý atmýþ sayýlýr.
Filistin meselesinin çözümü için ise Filistinliler arasýnda bir uzlaþma saðlanmasý þarttýr.
Ama süresi dolmuþ; iliþkileri, pazarlýklarý ve politikalarý þaibeli Mahmud Abbas ile de saðlanamayacaðýný herkesin bilmesi gerekir.
Konuþmasýnýn sonunda toplantýya katýlma zahmetinde bile bulunmayan liderlere teþekkür ederken takýndýðý hamasi tavra karþý Türkiye’ye kerhen teþekkür ediyor görüntüsü vermesi dikkatlerden kaçmadý!
