İstatistik karmaşası

Kanunlarımıza göre, Türkiye’de istatistik rakamlarını üretmek Türkiye İstatistik Kurumu’na (TUİK) ait. Gel gör ki bu kurumun bir bölümünün ürettiği rakamı diğer bölüm kullanmaz. Her bölüm adeta bağımsız bir cumhuriyet. Milli gelir hesabı yapan bölüm, fiyat istatistikleri üreten bölümün rakamlarını kullanmaz. Mesela fiyat değişimleri ile ilgili güncel seriler üretilmesine rağmen milli gelir hesabı yapan bölüm tarafından kullanılmaz. Hala milli gelir hesaplarında 1998 yılı fiyat serileri kullanılır.

TÜİK’in ürettiği istatistikler OECD, AB ve UN, Dünya Bankası, IMF’nin istatistik bölümlerine gönderiliyor. Yine gel gör ki bu rakamlar yukarıda sayılan kurumlara ya farklı bir çıkışla yapılıyor veya o kurumlarda bizim rakamlar değiştiriliyor. Bu görüşüm on yıl evveline dayanıyor. Geçenlerde OECD’nin istatistik bölüm yayınlarına girdim. Güncelleme geçen hafta yapılmış. Ülkemizin Gayri Safi Milli Hasıla rakamlarına baktım. Sabit fiyatlarla ekonomik büyümeye bakarsanız 2010 yılı için  %9.8, 2011 yılı için %4.9 görünüyor. Bu iki yıl için üçer aylık rakamlar verilmiş. 2010 yılı için sabit fiyatlarla büyüme üçer aylar itibarı ile sırası ile yüzde 0.6,  3.7, 1.0,  4.2 verilmekte. Yani yıllık bazda %9,8 olmakta. Halbuki TÜİK’in yayınladığı rakamlar yüzde 12.6, 10.4, 5.3, 9,3. ve yıllık bazda %9.2. Bu iki rakam dizisi birbirine benzemiyor. Gelelim 2011 yılına, OECD büyüme rakamları sırası ile yüzde 1.6,  1.3, 1.3,  0.6 yani yıllık bazda %4.9 (Bu rakam üçer aylık büyümelerin zincirleme artışı olarak bulunur). TÜİK’in üçer aylık büyüme rakamları ise sırası ile, 11.9, 9.1, 8.4, 5.2 ve yıllık bazda %8.5. olarak veriliyor. Yani OECD’nin verdiği rakamlar, TÜİK’in açıkladığı rakamlarla ilgisi yok.

Vakti ile adı Devlet İstatistik Enstitüsü olan TÜİK’e birçok teknisyen getirtildi. AB uyumu içinde bir çok modernleşme projeleri yapıldı, ama nafile, hala ürettiği rakamlar kullanılır gibi değil. Adeta kendileri çalıyor, kendileri oynuyor

TÜİK’in yurtdışına gönderdiği rakamlar hatalı, okunanlar tarafından biraz hata eklendiğinde sonuç gerçekle örtüşmez hale geliyor. TÜİK ürettiği rakamların serisini ve de metodunu sonuçlar ile beraber yurt dışı kuruluşlara gönderdiğinde, ülkemizin görüntüsü doğru verilmiş olur.