Önceki gün, “Erken emeklilik fýrsatý kaçtý mý?” baþlýklý yazýmda özellikle emeklilik planlamasý yapanlar için bazý önemli hususlarý açýklamaya baþlamýþtýk. Bugün de isteðe baðlý sigortadaki önemli hususlarý açýklamak istiyorum.
Herhangi bir iþte çalýþmayanlar, ev hanýmlarý, öðrenciler ve kýsmi zamanlý (part-time) çalýþanlar isteðe baðlý sigorta ile sosyal güvenliklerini devam ettirme veya eksik günlerini 30 güne tamamlama imkanýna sahip olmaktadýr.
1 Ekim 2008 tarihinden önce hem 4 (a) kapsamýnda (SSK) hem Bað-Kur kapsamýnda isteðe baðlý prim ödemek mümkündü.
Ancak 1 Ekim 2008 tarihinden geçerli olmak üzere, isteðe baðlý sigorta statüsü sadece Bað-Kur kapsamýnda sayýlmaktadýr. Bu nedenle SSK þartlarýndan emekli olmayý düþünenler bu deðiþikliðe dikkat etmeli.
Özellikle bir çalýþanýn birden fazla sigorta statüsüne tabi prim ödemesi varsa ve ilk defa sigortalý olunan tarih de 1 Ekim 2008 öncesi ise hangi statüden emekli olacaðýnýn tespiti için prim ödenmiþ son 2520 gün prime bakýlýyor. Bu primler içinde en fazla prim ödenen statüye göre kiþinin nereden ve hangi þartlarla emekli olacaðý belirleniyor.
Ýþte daha önce SSK statüsünde prim ödemesi bulunanlar son 2520 gün priminin fazlasýnýn SSK statüsünde olmasý için isteðe baðlý prim ödemesine dikkat etmelidir. Yani SSK sonrasý 1260 günden fazla isteðe baðlý prim ödemesi (yani Bað-Kur sigortalýlýðý) olursa kiþinin SSK emeklisi olabilmesi için SSK’lý iþe girip yeniden 1260 gün SSK prim ödemesinin gerekeceði hatýrdan çýkarýlmamalý.
Ýlk defa 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren sigortalýlýðý baþlayanlar için son 2520 gün primine deðil toplam prime bakýlýr ve en fazla hangi statüden prim ödenmiþse kiþi bu statüden emekli olur. Yani, 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren sigortalý olanlar için, ileride emeklilik tarihleri geldiðinde, hangi statüye (4/a, 4/b, 4/c veya Banka Sandýðý) göre prim ödemeleri fazla ise o statüye göre emekli aylýðý baðlanýr.
Yine emeklilik planlamasýnda en fazla yapýlan yanlýþlardan birisi de þirket ortaklarýnýn kendilerini sahibi olduklarý þirketlerden, iþyerlerinden sigortalý yapmalarýdýr.
Þirket ortaðý olup kendisi ortak olduðu þirketten SSK sigortalýsý bildirme düþüncesinde olanlarda 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren ortak olunan þirketten SSK sigortalýsý olmanýn mümkün olmadýðýna dikkat edilmeli.
Böyle bir yanlýþa düþülürse SGK resen ödenen SSK primlerini Bað-Kur prim borcuna saymaktadýr. Yani kýsaca 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren ortak olunan þirketten SSK sigortalý bildirimi geçerli ayýlmýyor.
Ancak þirket sahipleri veya vergi mükellefleri kendilerine ait olmayan veya ortak ve yönetim kurulu üyesi olmadýklarý iþyerlerinden SSK sigortalýsý olabilir.
Bað-Kur sigortalýlarý veya Bað-Kur sigorta tescili yapmasý gerekenler daha açýk ifadeyle vergi mükellefleri, limitet þirket ortaklarý ve anonim þirketin yönetim kuruluna seçilen ortaklarý baþka bir iþyerinde SSK’lý çalýþabilir ve bu SSK’lý çalýþma döneminde Bað-Kur geçici olarak durdurulur. Ancak SSK’lý çalýþma sona ererse takip eden günden itibaren yeniden Bað-Kur sigortalýlýðý baþlatýlýr.
1 Ekim 2008 tarihinden önce vergi mükellefiyeti bulunan veya limitet þirket ortaðý olan ya da anonim þirketin yönetim kuruluna seçilenlerin Bað-Kur sigortalýlýðý ancak 1 Ekim 2008 tarihinde baþlatýlýr. Yani, 1 Ekim 2008 öncesi Bað-ur kaydý ve tescili olmayanlarýn sigortalýlýk hak ve yükümlülükleri bu tarihten baþlatýlýyor.
